EİT Dolayımında Kapitalist Üretim İlişkilerinin Yeniden Yapılandırılması: Enformasyon Toplumu ve Düşündürdükleri

Bu çalışmada enformasyon toplumu kavramsallaştırması iki ana yaklaşım içerisinde değerlendirilmiştir: İlki, kavramı "toplumsal bir dönüşüm süreci" olarak gören ve bunu daha çok teknoloji alanında ortaya çıkan önemli gelişmelerin sonuçları anlamında, istatistiki verilere, nicel göstergelere, endekslere dayanarak yapan yaklaşımdır. İkincisi ise enformasyon toplumunu küreselleşen dünya ekonomisi içerisinde, bilimin ve teknolojinin özellikle EİT bağlamında, yaratıcı bir yeniden yapılanma akımı yaratarak, bir bilim ve teknoloji politikası çerçevesinde toplumların ulusal rekabet gücünü artırmak, kalkınma-gelişme hedeflerine ulaşmak için yönlendirilmesi olarak görmektedir. Oysa her iki yaklaşım da Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler açısından çok daha yaşamsal önemdeki bir başka sürece işaret etmektedir: Sayısal uçurum, kalkınma-gelişme, ekonomik büyüme sorunu ve bunların üstesinden gelebilmek için enformasyon topluma paradigmasını bir politika olarak devreye sokmak.

Harnessing the ICT's for the Reconstruction of Capitalist Production Relationship: a Study on Conception of Information Society

In this study, we distinguish two major approaches to the conception of "information society". The first one considers information society in terms of "a process of social transformation" and relies mostly on statistical data, quantitative indices and indicators as a consequence of significant technological developments. The second approach conceives information society in the context of global world economy. In this perspective, science and technology can be directed towards increasing national competitive power of societies in terms of science and technology policy. However, both of them point to a process which has been reflected in opening up a way to transnational corporations in à competitive environment for the developed societies. But, for the developing countries, such as Turkey, this process has a more fundamental role: There are the problems of development/economic growth/digital divide and there must be a conversion of the information society paradigm into an issue of "policy" in order to overcome the problem of development.

PDF

___

AMOROSO, B. (1998), On Globalization, Capitalism in the 21st Century (New York: Macmillan Press Inc.).
BELL, D. (1974), The Coming of Post Industrial Society (New York: Basic Boks).
BELL, D. (1980), "The Social Framework of the Information Society," FORESTER, T. (Ed.) The Microelectronics Revolution (Oxford,: Basil Blackwell): 500-549.
BENIGER, James R. (1986), The Control Revolution (England: Harvard University Press).
BERMAN, M. (1994), Katı Olan Herşey Buharlaşıyor (İstanbul: İletişim Yayınları).
CAROLE, Groleau/JAMES, R. Taylor (1996), 'Toward a Subject-Oriented Worldview of Information," Canadian Journal of Communication (Vol.21,No. 2). 22-63.
CASTELLS, M. (1993), "Introduction," CARNEY, M./ CASTELLS, M./COHEN, S.S./CARDOSO, F.H. (Eds.) The New Global Economy in the Information Age (London: The Macmillan Press Ltd.): 1-23.
CASTELLS, M. (1996), The Rise of the Network Society: The lnfomation Age, Economy, Society and Culture, Vol I. (Padstow: Blackwell Publishers).
DORDICK, S. H./WANG, G. (1993), The Information Society (Newbury Park: SAGE).
ERCAN, F. (1998), Toplumlar ve Ekonomiler (İstanbul: Sarmal Yayınevi).
FREEMAN, C. (1992), The Economics of Hope, Essays on Technical Change, Economic Growth and the Environmen (London and New York: Printer Publishers).
FREEMAN, C./SOETE, L. (1997), The Economics of Industrial Innovation (Cambridge, Massachusetts: The MIT Press).
GERAY, H. (1994), Yeni iletişim Teknolojileri, Toplumsal Bir yaklaşım (Ankara: Kılıçaslan Matbaası).
GÖKER, A.(2001), "Bilim ve Teknoloji Politikalarına Giriş için 'Enformasyon Toplumu' Üzerine Kavramsal Bir Yaklaşım Denemesi," Mülkiye (Cilt. XXV, No. 230, Eylül-Ekim 2001): 27- 66.
HALCLI, A./WEBSTER, F. (2000), "Inequality and Mobilization in The Information Age," European Journal of Social Teory, Vol: 3/1: 67-81.
HILLS, J. (1998), "Liberalization, Regulation and Development," Gazette, Vol. 60/6: 459-476.
HIRST, P./THOMPSON, G. (1998), Küreselleşme Sorgulanıyor (Ankara: Dost Kitapevi).
HOWCROFT, D. (1999), "The Hyperbolic Age of Information: An Emprical Study of Internet Usage," Information, Communication Et Society, Vol: 2/3: 277-299.
İLYASOĞLU, E. (1997), TürA Bilgi Teknolojisi ve Gümrük Birliği (Ankara: T. İş Bankası Kültür Yayınları).
KEPENEK, Y. (1999), "Cumhuriyet Ekonomisi, Bir Kavramlaştırma Denemesi," Bilanço 1923-1998, 2. Cilt (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları): 9-19.
KUBICEK, H./DUTTON, W. H. (1997), The Social Shaping of Information Superhighways, European and American Roads to the Information Society (New York: St. Martin's Press).
KUMAR, K. (1995), From Post Industrial to Post Modern Society, New Theories of the Contemporary World (U.K.: Blackwell Pub.).
MANSELL, R./WEHN, U. (1998), Knowledge Societies: Information Technology for Sustainable Development (New York: Oxford University Press).
MANSELL, R. (1999), "New media competition and accsess," New Media & Society, Vol: 1/2: 155-182.
MATTELART, M./MATTELART, A. (1998), İletişim Kuramları Tarihi (İstanbul: İletişim Yayınları).
MAY, C. (2000), 'The Information Society as Mega-Machine," Information, Communication & Society, Vol: 3/2:241-265.
NULENS, G./AUDENHOVE, L.V. (1998), "The African Information Society: An analysis of the information and communication technology policy of the World Bank , ITU and ECA," 12th IAMCR-Conference, Glasgow, Eylül 1998: 1-25.
ROSZAK, T. (1994), The Cult of Information (California: University of California Press).
ROBIN C./GERT van de Pal (eds.), Innovation Policy In A Knowledge-Based Economy, A Merit Study Commissioned by The European Commission Enterprise Directorate General, June 2000.
SAMARAJIVA, R./SHIELDS, P., (1990), "Integration, Telecomunication, and Development: Power in the Paradigms, " Journal of Communications, Vol.40/3 (Summer).
SCHILLER, D. (1988), "How to Think About Information," MOSCO, Vincent (Ed.) The Political Economy of Information (London: The University of Wisconsin Press).
SUSSMAN, G. (1997), Communication, Technology and Politics in the Information Age (London: Sage).
SUZIKI, M. (1988), Beyond Computopia: Information, Automation and Democracy in Japon (London: Kegan Paul Information).
TİMUR, T. (1996), Küreselleşme ve Demokrasi Krizi (Ankara: imge Kitapevi).
TUNSTALL, J. (1986), Communications Deregulations, The Unleashing of America's Communications Industry (Oxford: Basil Backwel).
WEBSTER, F. (1995), Theories of The Information Society (London: Routledge).
WEBSTER, F. (2000), "Information, Capitalizm and Uncertanity, " Information, Communication & Society, Vol: 3/1: 69-90.