Taberi Tefsir'ini Anlamak Üzerine - I

Taberi tefsirinden yararlanmak isteyenlerin öncelikle bilmesi gereken, Taberinin rivayetleri bir araya getirirken büyük oranda seçici olmadığıdır. O ulaşabildiği rivayetleri ansiklopedik tefsir kitabına kaydetmiştir. Onun, eserinde yer verdiği tüm rivayetleri güvenilir bulduğunu düşünmemeliyiz. Yaptığı dilbilim yorumları sebebiyle eseri zaman zaman bir sözlük intibaı uyandırmaktadır. Yine Onun ayetlere anlam verirken öncelikle ayetlerin bağlamlarını tespit etmeye özen gösteren rivayetleri göz önünde bulundurması, pek çok defa doğru anlama ulaşmasını sağlamıştır. Taberinin tercihleri çoğunlukla Sünni bir bakışı işaret eder. Ancak bu, hiçbir zaman onun körü körüne mezhebi bir temayül gösterdiği anlamına gelmemektedir.

On Understanding al-Tabari's Tafsir - I

Anyone who wishes to consult al-Tabari' s Tafsir should know that he was not particularly selective when collecting reports. He recorded in his exegetical work any reports that he was able to find. One thus should not think that he deemed reliable all the reports that he put in his Tafsi'r. Due to his linguistic commentaries, his book gives from time to time the impression of a lexicon as well. Moreover, the fact that he took into consideration primarily the reports heedful to determining the contexts of verses enabled him to come up most of the time with their correct meaning. Finally, although al-Tabari preferences mostly indicate the Sunni perspective, this does not mean at all that he had a blind sectarian inclination.

___

  • Cevad 'Ali, Tarihu’l-'arab kable’l-islam, Bağdat: Matba'atu’l-mecme'i’l-'ılmiyyi’l-'ıraki, 1955.
  • el-Bağavi, Ma'alimu’t-tenzil, Beyrut: Daru’l-kutubi’l-'ılmiyye, 1993.
  • el-Badadi, Tarihu Bağdad, Beyrut: Daru’l-kutubi’l-'ilmiyye, tarihsiz.
  • el-Ezraki, Ahbaru mekke ve ma ca'e fiha mine’l'aşar, Mekke: el-Matba'atu’l-macidiyye, 1352.
  • el-Kurtubi, el-Cami'li ahkami’l-Kur'an, Beyrut: Daru’l-kutubi’l'ilmiyye, 1988.
  • es-Sa'di, Teysiru’l-kerimi’r-Rahman fi tefsiri kelami’l-Mennan, tahkikMuhammed Zuhri en-Neccar, Beyrut: 'Alemu’l-kutub, 1993.
  • es-Sahavi, Fethu’l-muğiş, tah. 'Abdurrahman Muhammed 'Uşman, Medine: el-Mektebetu’s-selefiyye, 1968.
  • es-Subki, Kitabu’t-tabakati’ş-şafi'iyyeti’l-kebir, Mısır: Matba'atu’l-huseyniyye, 1324.
  • es-Suyuti, el-İtkan fi'ulumi’l-Kur’an, tağ. Mustafa Dib el-Buğa, Dımeşk: Daru İbn Keşir, 1987.
  • et-Taberi, Cami'u’l-beyan 'an te'vili 'ayi’l-Kur'an, Beyrut: Daru’l-fikr, 1988.
  • ____, Tarihu’l-'umem ve’l-muluk, tah. Muhammed Ebu’l-fadl İbrahim, Beyrut: Daru Suveydan, tarihsiz.
  • ____, Tefsiru’t-Taberi-Mukaddimetu’l-muhakkik tah. Mahmud Muhammed Şakir-Ahmed Muhammed Şakir, Mısır: Daru’l-ma'arif, tarihsiz.
  • ____, Milletler ve Hükümdarlar Tarihi, terc. Zâkir Kadiri Ugan, Ahmet Temir, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1991.
  • et-Tabresi, Mecme'u’l-beyan fi tefsiri’l-Kur'an, Beyrut: Mu'essesetu’t-tarihi’l-'Arabi, 1986.
  • ez-Zehebi, Siyeru 'a'lami’n-nubela', tah. Şu'ayb el-Arnavut, Beyrut: Mu'essesetu’r-risale, 1985.
  • Hadim Huseyn,el-Kur'aniyyün ve şubehatuhum havle’s-sunne, Tâif: Mektebetu’ş-şıddik, 1989.
  • Halis Albayrak, “Taberî’nin Kıraatları Değerlendirme ve Tercih Yöntemi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XLII, (2001), ss. 97-130.
  • Ignaz Goldziher, Mezahibu’t-tefsiri’l-İslami, 'Abdulhalim en-Neccar, Mısır: Mektebetu’l-hanci, 1955.
  • İbn İshak, Siratu İbn İshak, Konya: Hayra Hizmet Vakf, 1981.
  • İbn Keşir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-'azim, İstanbul:Çağrı Yayınları, 1986.
  • İsmail Cerraholu, Tefsir Tarihi, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1988.
  • Katip Çelebi, Keşfu’z-zunün 'an 'esami’l-kutub ve’l-funün, Matba'atu vekaleti’l-ma'arif, 1360.
  • Mehmet Hayri Kırbaşoğlu, İslam Düşüncesinde Sünnet, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
  • Montet, Le Coran, Payot, Paris 1949.
  • Muhammed el-Emin b. Muhammed el-Muhtar eş-Şenkiti, Tetimmetu Adva'i’l-beyan fi idahi’l-Kur'ani bi’l-Kur'an, Mısır: Matba'atu’l-medeni, târihsiz.
  • Muhammed ez-Zuhayli, el-İmam et-Taberi, Dımesk: Daru’l-kalem, 1990.
  • Yaküt el-Hamevi, Mu'cemu’l-'udeba', Kahire: Matba'atu’l-me'mün, 1938.
  • Yaşar Çelikkol, İslam Öncesi Mekke, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2003.