Arapçada Yapılan Yaygın Dil Hatalarının Tashihinde Kur'ân'a MüracaatMuhammed el- Adnânî'nin Mu cemu'l-Ağlâti'l-Luğaviyyeti'l-Mu âsıra'sı Örneğinde Konulu Bir İnceleme
Bu araştırmada Muhammed el- Adnânînin Mu cemul-Ağlâtil-Luğaviyyetil- Mu âsıra isimli sözlük çalışması örnekliğinde Arapçada yapılan yaygın dil hatalarının tashihinde Kurana müracaat konusu ele alındı. Sözlükte düzeltilen hata sayısı 2113 olmasına karşın bunlardan sadece yaklaşık 400ünün tashihinde Kurana müracaat edilmiştir. Geriye kalan maddelerin tashihinde başka kaynaklara başvurulmuştur. Bu durum, Kuranın bir dil yahut gramer kitabı olmadığı ve Arap dilinin yegâne kaynağı olmadığını ortaya koymaktadır. Ancak bunun yanı sıra, el- Adnânînin eserinde görül- düğü üzere, Kuran Arapçanın öncelikli müracaat kaynağı olması münasebetiyle İslam tarihi boyunca dil ile ilgili yapılan çalışmaların esasını teşkil etmiştir. Sözlükte ammice- fusha ile ilgili hataların yanı sıra anlam, ezdad , isimler, kalıp ifadeler, benzerlikten dolayı karıştırılan kelimeler, masdarlar, yabancı kelimeler, çoğul-tekil sorunu, fiillerin müteaddiliği-lazımlığı, kelimenin müzekker ve müennesliğinin tayini vs. hususlarında yapılan hataların tashihinde Kurana müracaat edildiği saptanmıştır.
The Use of the Qur an in Correcting Common Language Mistakes in Modern Arabic A Study of Mu jam al-Aghlā al-Lughawiyya al-Mu āŝira by Muģammad al- AdnānAdnānī
In this study, I concentrate on Mu jam al-aghlāŧ al-lughawiyya al-mu āśira by Muĥammad al- Adnānī. In this lexicon al- Adnānī explores the subject matter of how to make references to the Qur an in correcting language mistakes commonly made in the Arabic language. Even though the author numbers his cases as 2113, he uses Qur anic corrective testimonies only in approximately 400 cases. In the rest of his cases al- Adnānī refers to other sources. This situation indicates that the Qur an is not a grammar book, nor is it the only source of the Arabic language. On the other hand, as we see in al- Adnānī s work, throughout the Islamic history the Qur an has constituted the foundation of linguistic studies, because of the fact that it has been the primary reference source of the Arabic language. In the lexicon, al- Adnānī presents a spectrum of language mistakes and examines them in light of the Qur anic references: he focuses on mistakes in relation to the dialectal-classical language, words with two opposite meanings, nouns, idioms, resemb- lance, verbal nouns, foreign words, singularity and plurality of words, transitivity and intransitivity of verbs, and to masculinity and femininity of words.
___
- ABBÂS, Arefe Hilmî, Tasvibât Luğaviyye, Mektebetul-Âdâb, Kahire, 2008.
- ABDULGANÎ, Eymen Emîn, es-Nahvul-Kafî, Dâru İbn Haldûn, Kahire, 2008.
- ___, Eymen Emîn, es-Sarful-Kafî, Dâru İbn Haldûn, Kahire, ty.
- ABDULHALİM, Muhyiddin, Hasan Muhammed Ebul-Ayneyn el-Fakî, el-Arabiyyetu fil-İlam el-Usûl vel-Kavâid vel-Ahtâiş-Şâia, Dâruş-Şab, ty.
- ABDUTTEVVÂB, Ramadan, et-Tetavvuvul-Luğavî Mazâhiruhu ve İleluhu ve Kavânînuhu-, Mektebetu Hancî, Kahire, 1983.
- el-ADNÂNÎ, Muhammed, Muhammed, Mucemul-Ahtâiş-Şâiâ, Mektebetu Lubnân, Beyrut, 1973.
- ____, Mucemul-Ağlâtl-Luğaviyyetil-Muâsıra, Mektebetu Lubnân, Beyrut, 1989.
- el-CEVHERÎ, İsmail b. Hammâd, es-Sıhâh Tâcul-Luğati ve Sıhâhul-Arabiyyeti, Thk. Ahmed Abdulgafûr Attâr, Dârul-İlmil-Melâyîn, Beyrût, 1990.
- DANNÂVÎ, Sadî, el-Mucemul-Mufassal fil-Muarreb ved-Dahîl, Beyrut, 2004.
- DAYF, Şevkî, Tahrîfâtul-Ammiyye lil-Fushâ fil-Kavâidi vel-Binyât vel-Hurûf vel-Harekât, Dârul-Maârif, Kahire, 1994.
- EBUS-SUÛD, Abbâs, el-Faysâl fî Elvânil-Cumûu, Dârul-Maârif bi Mısır, Kahire, ty.
- el-FÎRÛZÂBÂDÎ, Mecduddin Muhammed b. Yâkûb eş-Şirâzî, el-Kâmûsul-Muhît, el-Heyetul-Mısriyyetil-Amme lil-Kitab, 1978.
- el-HÛLÎ, Muhammed Ali, A Dictionary of Theoretical Lingustics, Libarairie du Liban, 2009.
- el-HUVEYSKÎ, Zeyn Kâmil, Fetâvâ Luğaviyye, Dârul-Mârifetil-Camiiyye, İskenderiye, 1995.
- İBN KESÎR, İmaduddin Ebul-Fidâ İsmail, Tefsîrul-Kuranil-Azîm, Thk. Kurul, Muessesetu Kurtuba, Kahire, 2000.
- İBN MANZÛR, Lisânul-Arab, Thk. Abdullah Ali el-Kebîr, Muhammed Ahmed Hasaballah, Haşim Muhammed eş-Şâzilî, Dârul-Maarif, Kahire, ty.
- İBN NASR, Nâcî, Ahtâunâl-Luğaviyyetil-Mustefhale İslahu 100 Hatâ Şâi, y.y., t.y.
- İBNUL-ENBÂRÎ, Ebul-Berekat, el-Bulğa fil-Fark Beynel-Muzekker vel-Muennes, Thk. Ramadan Abduttevvâb, Mektebetul-Hancî, Kahire, 1996.
- İBRAHİMÎ, Receb Abdulcevvad, el-Medhal ilâ Taallumil-Arabiyyeti, Dârul-Âfâkil-Arabiyye, Kahire, 2008.
- el-MAHALLÎ, Celaluddin Muhammed b. Ahmed b. Muhammed, Celaluddin Abdurrahman b. Ebi Bekr es-Suyûti, Tefsîrul-İmameynil-Celâleyn, Dâru İbn Kesîr, ty., Yy.
- MAUN, Müştâk Abbâs, el-Mucemul-Mufassal fî Fıkhil-Luğa, Dârul-Kutubil-İlmiyye, Beyrut, 2001.
- el-Mucemul-Vasît, Mecmaul-Luğatil-Arabiyye, el-İdâretul-Âmme lil-Mucemât ve İhyâit-Turâs, Mektebetuş-Şurûkid-Devliyye, Kahire, 2004.
- MUHAMMED, Sad Muhammed, fî İlmid-Dilâle, Mektebetuz-Zehrâş-Şark, 2008.
- el-MUHENDİS, Mecdi Vehbe ve Kamil, Mucemul-Mustalahâtil-Arabiyye fil-Luğa vel-Edeb, Mektebetu Lubnan, Lubnan, 1984.
- es-SÛSE, Abbâs, el-Arabiyyetul-Fushâl-Muâsara ve Usûsuhât-Turâsiyye, Dârul-Garîb, Kahire, 2002.
- Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1998.
- YAKUB, İmîl Bedi, el-Mucemul-Mufassal fil-Muzekker vel-Muennes, Dârul-Kutubil-İlmiyye, Beyrut, 2001.
- ZAYED, Fehd Halil, el-Arabiyyetu Beynet-Tarîb vet-Tehvîd, Dâru Yâfâ ve Dâru Mekîn, Ürdün, 2006.
- ez-ZEBÎDÎ, es-Seyyid Muhammed Murtadâ, Tâcul-Arûs min Cevâhiril-Kâmûs, Thk. Abdulfettah el-Hilv, Matbaâtu Hukûmetil-Kuveyt, 1986.
- ez-ZEBÎDÎ, Ebû Bekr, Tabakâtun-Nahviyyîn vel-Luğaviyyîn, Thk., Muhammed Ebûl-Fadl İbrahîm, Dârul- Maârif, Kahire, 1973.
- ez-ZECCÂC, Ebû İshâk, Mâ Yensarifu ve mâ lâ Yensarifu, Thk. Hudâ Mahmud Karraâ, Kahire, 1971.
- ZEYDÂN, Corcî, el-Luğatul-Arabiyyetu Kâinun Hayy-, Dârul-Cîl, Lubnan, 1988.