Suç İsnadına veya Medeni Hak ve Yükümlülüklere İlişkin Uyuşmazlıklarda Duruşmaya Video Konferans Yöntemiyle Uzaktan Katılma

Teknolojinin hızla geliştiği bir çağda, hukuk sistemlerinin buna kayıtsız kalması ve teknolojinin imkânlarından yararlanılmaması düşünülemez. developments Bu gelişmelere paralel olarak, görüntülü ve sesli iletişim teknikleri kullanılarak, ilgililerin duruşmaya (video konferans yöntemiyle) uzaktan katılımları sağlanmaktadır. Bu yöntemin kullanılması hukuk sistemlerine, transfer masraflarından tasarruf etme ve yargılamayı makul sürede tamamlama gibi birçok avantaj sağlamaktadır. Bununla beraber anılan yöntem, adil yargılanma hakkı kapsamındaki birçok güvenceyi sınırlamaktadır. Çalışmada, terminolojik bir tartışmanın ardından adil yargılanma hakkı ile ilgili genel esaslar açıklanmıştır. Devamında, medeni hak ve yükümlükler ile suç isnadına ilişkin uyuşmazlıklarda video konferans yönteminin kullanılması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi içtihatları açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda ise mevzuat ile Yargıtay ve bölge adliye mahkemelerinin içtihadı ortaya konularak, duruşmaya uzaktan katılan her bir süje bakımından değerlendirmeler yapılmıştır.

Remote Attendance to the Hearing by Video Conference in Disputes Regarding Criminal Charge or Civil Rights and Obligations

In an era where technology is developing so rapidly, it is unthinkable for justice systems to remain indifferent to this situation and not to benefit from the means of technology. In parallel with these developments, by using video and audio communication techniques (by video conference system), related persons can participate to the hearing remotely. Use of this system, provides many advantages to the justice systems such as saving transfer costs and completing the trial in a reasonable time. However, the aforementioned method limits many guarantees which are provided by the right to a fair trial. In the study, after a terminological debate, the general principles regarding the right to a fair trial is explained. Then, the use of video conferencing system in the determination of civil rights and obligations or criminal charge are evaluated in terms of the case law of the European Court of Human Rights and the Turkish Constitutional Court. At the end of the study, evaluations are made in terms of each party attending the hearing remotely, by putting forward the legislation and the jurisprudence of the Court of Cassation and regional courts of appeal.

PDF

___

AYDIN, Devrim: Ceza Muhakemesinde Deliller, Ankara 2014.
BOSSAN, Jérôme: La visioconférence dans le procès pénal : un outil à maîtriser, Revue de Science Criminelle et de Droit Pénal Comparé, Y. 2011, S. 4, s. 801- 816.
BUZELLI, Silvia - Roberta CASIRAGHI, - CASSIBBA, Fabio – CONCOLINO, Paola -PRESSACCO, Luca: “Diritto a un equo processo”, Corte di Strasburgo e giustizia penale içinde, a cura di Giulio Ubertis e Francesco Viganò, Torino 2016, s. 128-235.
CENTEL, Nur - ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, İstanbul 2017.
CURTOTTI NAPPI, Donatella: "Dibatimento a distanza (diritto processuale penale)", Enciclopedia del diritto içinde, Annali II, T. 1, Varese 2008, s. 163- 175.
ÇELİKKAYA, Serkan Deniz: Türk Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi, Ankara 2020.
ÇIRAK, Ezgi: “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Adil Yargılanma Hakkının Uygulama Alanı”, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C.21, Özel S., 2019, s. 997-1028.
ÇİFTÇİ, Pınar: “Avrupa Konseyi Adaletin Etkinliği İçin Avrupa Komisyonu’nun (CEPEJ) “COVID-19 Pandemisi Sırasında ve Sonrası Yargı Tarafından Öğrenilen Dersler ve Karşılaşılan Zorluklar” Hakkındaki Bildirgesi”,https://blog.lexpera.com.tr/avrupa-konseyi-adaletin-etkinligi-icinavrupa-komisyonunun-covid-19-pandemisi-sirasinda-ve-sonrasi-yargitarafindan-ogrenilen-dersler-ve-karsilasilan-zorluklar-hakkindaki-bildirgesi (SGT: 11.12.2020)
ÇİFTÇİ, Pınar: “Pandemi Sürecinde Yargının İşleyişine İlişkin Alınan Tedbirlerin Türk Medenî Yargılama Hukukunda Yargısal Temel Haklar ve Özel Olarak Doğrudanlık İlkesi Üzerinde Yarattığı Etkiler”, https://blog.lexpera.com.tr/pandemi-surecinde-yarginin-isleyisine-iliskinalinan-tedbirlerin-turk-medeni-yargilama-hukukunda-yargisal-temel-haklar-veozel-olarak-dogrudanlik-ilkesi-uzerinde-yarattigi-etkiler (SGT: 9.2.2021)
DOĞRU, Osman - NALBANT, Atilla: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar, C. 1, Ankara 2012.
DOĞRU, Osman: Sanık Öğüten Çarklar - İnsan Hakları Açısından Türkiye'de Ceza Adalet Sistemi, 2. Bası, İstanbul 2012.
DURSUN, Gizem, "Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Bu Kapsamda Sesli ve Görüntülü Bilişim Sisteminin (SEGBİS) Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 143-144, Temmuz-Ağustos 2016, s. 127-157.
FABBRI, Alessandro: "Oralità, principio di", Il dizionario sistematico di procedura penale içinde, Milano 2008, s. 715-717.
GAYRETLİ AYDIN, Seda: “Medeni Yargılama Hukukunda Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Duruşmaya Katılma”, DEÜHFD, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayi-2017, s. 2101-2126.
GÖLCÜKLÜ, Feyyaz: "Avrupa İnsan Hakları Divanı İçtihadın Göre Doğru Yargılama ve Kanıtların Değerlendirilmesi", Fransızca aslından çeviren Tekin Akıllıoğlu, İnsan Hakları Merkezi Dergisi, Y. 1994, C. II, S. 2, s. 2-10.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref - GÖLCÜKLÜ, Feyyaz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, Ankara, 2016.
GRABENWARTER, Cristoph: European Convention on Human Rights Commentary, München 2014.
HANAĞASI, Emel: Medeni Yargılama Hukukunda Silahların Eşitliği, Ankara 2016.
HARRIS, David - O'BOYLE, Michael - BATES, Ed - BUCKLEY, Carla - HARVEY, Paul - KAMBER, Kresimir - LAFFERTY, Michelle - CUMPER, Peter - GREEN, Heather: Law of the European Convention on Human Rights, 4. edition, Oxford 2018.
HILLMAN, Zachary M.: "Pleading Guilty and Video Teleconference: Is a Defendant Constitutionally Present When Pleading Guilty by Video Teleconference" Journal of High Technology Law 7, No: 1 (2007), s. 41-70.
İNCEOĞLU, Sibel: Adil Yargılanma Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-4, Avrupa Konseyi 2018. (El Kitabı).
İNCEOĞLU, Sibel: İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Beta Yayınları, Tıpkı 4. Baskı, İstanbul 2013. (Adil Yargılanma).
JOHNSON, Molly Treadway – WIGGINS, Elizabeth C.: "Videoconferencing in Criminal Proceedings: Legal and Empirical Issues and Directions for Research." Law & Policy, Vol. 28, No. 2, Nisan 2006, s. 211-227.
KAFES, Veli: "Ceza Muhakemesinde Meram Anlatma İlkesinin Sağlanması", Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, Y. 2015, C. 3, S. 2, s. 181-198.
KARAKAYA, Naim: Ceza Muhakemesi Hukukunda Avukatın Soru Sorma Yetkisi, Ankara 2012.
KARAKEHYA, Hakan- TUNÇER, Asuman İnce: “İstinaf Yargılamasında Sanığın Sorgusunun Zorunlu Olup Olmadığı ve Bu İşlemde Segbis Kullanımı Üzerine Düşünceler”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:2, Yıl 2017, s. 99-136.
KARAKEHYA, Hakan: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. Maddesi (Adil Yargılanma Hakkı) Bağlamında Ceza Muhakemesinde Duruşma, Ankara 2008.
KESKİN, Serap: Ceza Muhakemesi Hukukunda Temyiz Nedeni Olarak Hukuka Aykırılık, İstanbul 1997.
LORUSSO, Sergio: "Dibattimento a distanza vs. autodifesa?", DPC, Y. 2017, S. 4, s. 221. (SGT: 16.12.2020).
MIDIK, Barış: “Medenî Yargıda E-Duruşma Pilot Uygulaması ve Yargının Elektronik Dönüşümü Üzerine Bazı Düşünceler”, https://blog.lexpera.com.tr/medeni-yargida-e-durusma-pilot-uygulamasi-veyarginin-elektronik-donusumu-uzerine-bazi-dusunceler (SGT: 9.2.2021)
ÖZBEK, Veli Özer - DOĞAN, Koray - BACAKSIZ, Pınar - TEPE, İlker: Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Bası, Ankara 2017.
PEKCANITEZ, Hakan – ATALAY, Oğuz - ÖZEKES, Muhammet: “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendirme”, TBB Dergisi, 2020 (150), s. 247-299.
RAINEY, Bernadette – WICKS, Elizabeth - OVEY, Clare: The European Convention on Human Rights, Oxford, 2017.
RENUCCI, Jean-François: Droit Européen des Droits de l’Homme, 2. édition, Paris 2012.
SCHRODER, Friedrich-Christian: "Ceza Muhakemesinde Fair Trial İlkesi", Almanca aslından çeviren Feridun YENİSEY, Ceza Muhakemesinde Fair Trial İlkesi içinde, İstanbul 1999, s. 1-131.
ROTH, Michael:“Laissez-Faire Videoconferencing: Remote Witness Testimony and Adversarial Truth”, 48 UCLA Law Review, (185) (2000) s. 185-220.
SCHABAS, William A.: The European Convention On Human Rights A Commentary, Oxford 2015.
ŞAHİN, Cumhur: "Sanığın Savunmasını Hazırlamak İçin Gerekli Zamana ve Kolaylıklara Sahip Olma Hakkı (İHAS 6/3-b)”, GÜHFD, Y. 2004, C. 8, S. 1-2, s. 259-306.
ŞAHİN, Cumhur: Ceza Muhakemesinde İspat (Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi), Ankara 2001.
TANER, Fahri Gökçen: “Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru: Dar, Sarp ve Kısmen Açık Bir Yol", TBBD, Y. 2018, S. 135, s. 117-166.
TANER, Fahri Gökçen: Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, Ankara 2019.
TEZCAN Durmuş - ERDEM Mustafa Ruhan - SANCAKDAR, Oğuz - ÖNOK, R. Murat: İnsan Hakları El Kitabı, 6. Bası, Ankara 2016.
TEZCAN, Durmuş: “AİHM Kararları Işığında Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Delillerin Değeri”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Armağanı içinde, Ankara 2008, s. 1225.
TOROSLU, Nevzat - FEYZİOĞLU Metin: Ceza Muhakemesi Hukuku, 19. Bası, Ankara 2019.
TRECHSEL, Stefan: Human Rights in Criminal Proceedings, New York, 2005.
ÜNVER, Yener - HAKERİ, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Bası, Ankara 2020.
YALTI, Billur : Vergi Yükümlüsünün Hakları, İstanbul 2006.
YALTI, Billur: “Vergi Yargılamasında Adil Yargılanma Hakkı: Anayasa Mahkemesi Kararlarında Uygulama Alanı Genişlemesi”, https://anayasatakip.ku.edu.tr/wpcontent/uploads/sites/34/2017/08/Billur-Yalt%C4%B1-AdilYarg%C4%B1lanma.pdf
YENİSEY, Feridun - NUHOĞLU, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Bası, Ankara 2017.
YERDELEN, Erdal: “Ceza Muhakemesinde Videokonferans Yöntemininin (SEGBİS) Kullanımı”, Bilişim Hukuku Dergisi, Y.2019. S. 2, s. 271-287.
YILDIRIM, Akif: “Fiziksel Düellodan Dijital Sanıklığa: AİHM’nin Videokonferans Yöntemiyle Sanığın Duruşmaya Katılımının Sağlanması Meselesine Bakışı”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Anısına Düzenlenen Panelde Sunulan Tebliğler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020, s. 145-158.
YURTCAN, Erdener: Ceza Yargılaması Hukuku, 15. Bası, Ankara 2018.
https://www.aa.com.tr
https://www.bbc.com/turkce
https://www.coe.int
https://www.conseil-etat.fr
https://www.eur-lex.europa.eu
http://www.giur-cost.org
https://www.haberturk.com
http://www.hudoc.echr.coe.int
https://www.humanrightscenter.bilgi.edu.tr
https://www.kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
https://www.resmigazete.gov.tr