Kavram Yanılgıları ile Yanıtlayıcı Davranışları Arasındaki İlişkilerin Matematik Okuryazarlığı Örneği Üzerinde İncelenmesi

Bu araştırma, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinde matematik okuryazarlığı becerileri kapsamındaki kavram yanılgıları ile bu becerileri ölçmeye yönelik bir testteki yanıtlayıcı davranışları arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma, ilişkisel araştırma modelindedir. Araştırmanın örneklemini, Ankara ilinin Çankaya, Etimesgut ve Yenimahalle ilçelerinde bulunan üç okulun sekizinci sınıflarında öğrenim gören 340 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, öğrencilere ilişkin veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiş Kişisel Bilgi Formu, öğrencilerin matematik okuryazarlığı kapsamındaki kavram yanılgılarını belirlemek amacıyla İki Aşamalı Tanı Testi ve iki aşamalı tanı testindeki maddelerin nasıl yanıtlandığının belirlenmesi amacıyla Yanıtlayıcı Davranışları Formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, betimsel istatistiklere dayalı incelemenin yanı sıra ki-kare bağımsızlık testi ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları; kavram yanılgısı olan öğrencilerin yanıtlamada çoğunlukla eleme davranışını kullandıklarını, kavram yanılgısı olmayan öğrencilerin ise işlem yapma ve eleme davranışını kullandıklarını göstermektedir. Kavram yanılgısı türlerine göre yanıtlayıcı davranışları ele alındığında, aşırı özelleme kavram yanılgısına sahip olduğu gözlenen öğrencilerin, yanıtlamada en çok rastgele işaretleme davranışını kullandıkları, diğer kavram yanılgısı türlerinde ise en çok eleme davranışını kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca kavram yanılgısı türlerinin ve yanıtlayıcı davranışlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği ve öğrencilerin yanıtlayıcı davranışlarının, bulundukları ilçeye göre farklılaşmadığı belirlenmiştir.

Investigation of The Relationship Between Misconceptions and Answering Behaviors on The Example of The Mathematical Literacy

The aim of this research was to determine the relationship between conceptual misconceptions in math literacy skills of secondary school eighth grade students and their answering behaviors which they used in responding to questions. This is a correlational research. The sample of the research consists of 340 students who are educated in the eighth grades of three schools in the provinces of Çankaya, Etimesgut and Yenimahalle in Ankara. Personal Information Form and Two-Tier Diagnostic Test were used in order to determine the conceptual misconceptions of students in mathematical literacy and the Responsive Behavior Form was used to determine which behavior was used to respond to the answers. All these tools were developed by the researcher to collect information about the students. In the analysis of the data obtained from the research, descriptive statistics and chi-square analysis were used. According to research findings; the students who have misconceptions mostly used elimination answering behaviors and the students who do not have misconceptions used calculation and elimination behaviors. When answering behaviors are analyzed according to the types of misconceptions, it is determined that the random marking is the most used in the type of over-specialization misconceptions and in the case of the other misconceptions types, the most random marking answering behaviors are used. Furthermore, it was determined that the types of misconceptions and answering behaviors did not differ according to the gender, and that the answering behavior of the students did not differ according to the city they were in.

Keywords:

Misconception, respondent behavior mathematical literacy, test two-tier diagnostic test,

PDF

___

Akdemir, E. (2005). İlköğretim ikinci kademe yedinci sınıf öğrencilerinin katı ve sıvıların basıncı konusunda sahip oldukları kavram yanılgıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Atasoy, Ş. ve Akdeniz, A. R. (2007). Newton’un hareket kanunları konusunda kavram yanılgılarını belirlemeye yönelik bir testin geliştirilmesi ve uygulanması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 45-59. https://docplayer.biz.tr/51641616-Newton-unhareket-kanunlari-konusunda-kavram-yanilgilarini-belirlemeye-yonelik-birtestin-gelistirilmesi-ve-uygulanmasi.html adresinden edinilmiştir.
Ayyıldız, N. (2010). 6. sınıf matematik dersi geometriye merhaba ünitesine ilişkin kavram yanılgılarının giderilmesinde öğrenme günlüklerinin etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Baki, A. ve Güç, F. A. (2014). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin devirli ondalık gösterimle ilgili kavram yanılgıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 5(2), 176-206. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/201371 adresinden edinilmiştir.
Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2014). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Büyüköztürk, S., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çakır, M. ve Aldemir, B. (2011). İki aşamalı genetik kavramlar tanı testi geliştirme ve geçerlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 335-353. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/ikiasamali-tani-testi-toad.pdf adresinden edinilmiştir.
Çetin, O. ve Günay, Y. (2010). Fen öğretiminde yapılandırmacılık kuramının öğrencilerin başarılarına ve bilgiyi yapılandırmalarına olan etkisi. Eğitim ve Bilim, 32(146), 24-38. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/725/143 adresinden edinilmiştir.
Chandrasegaran, A., Treagust, D. F., and Mocerino, M. (2007). The development of a two-tier multiple-choice diagnostic instrument for evaluating secondary school students’ ability to describe and explain chemical reactions using multiple levels of representation. Chemistry Education Research and Practice, 8(3), 293-307. doi: 10.1039/B7RP90006F
Çıngı, H. (1990). Örnekleme kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.
Coştu, B., Ayas, A. ve Ünal, S. (2007). Kavram yanılgıları ve olası nedenleri: Kaynama kavramı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 123-136. https://www.researchgate.net/publication/284631537_Kavram_yanilgilari_ve_ olasi_nedenleri_Kaynama_kavrami adresinden edinilmiştir.
Delgado, A. R., and Prieto, G. (2004). Cognitive mediators and sex-related differences in mathematics. Intelligence, 32(1), 25-32.
Demirtaşlı, N. (2010). Üst düzey düşünme becerilerinin ölçülmesinde gündelik yaşam unsuru. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 7, 9-26.
Fisher, K. M. (1985). A misconception in biology: Amino acids and translation. Journal of Research in Science Teaching, 22(1), 53-62.
Fraenkel, J., and Wallen, N. (2006). How to design and evaluate research in education. New York, NY: Mc Graw Hill Publication.
Garnett, P. J., and Treagust, D. F. (1992). Conceptual difficulties experienced by senior high school students of electrochemistry: Electrochemical (galvanic) and electrolytic cells. Journal of Research in Science Teaching, 29(10), 1079-1099.
Graeber, A., and Johnson, M. (1991). Insights into secondary school students’ understanding of mathematics. College Park, University of Maryland, MD.
Gürdal, H. (2008). İlköğretim 5. Sınıf fen ve teknoloji dersi, maddenin değişimi ve tanınması ünitesinde öğrencilerde oluşan kavram yanılgılarının tespitinde iki aşamalı soruların kullanılabilirliği üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Hammer, D. (1996). Misconceptions or p-prims: How may alternative perspectives of cognitive structure influence instructional perceptions and intentions. The Journal of the Learning Sciences, 5(2), 97-127.
Haslam, F., and Treagust, D. F. (1987). Diagnosing secondary students’ misconceptions of photosynthesis and respiration in plants using a two-tier multiple choice instrument. Journal of Biological Education, 21(3), 203-211.
Kadıoğlu, B. (2002). Çoktan seçmeli testlerde test maddelerini cevaplama davranışlarının, madde ve öğrenci özelliklerine göre nasıl bir değişim gösterdiğinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Karataş, F. Ö., Köse, A. G. S. ve Coştu, A. G. B. (2003). Öğrenci yanılgılarını ve anlama düzeylerini belirlemede kullanılan iki aşamalı testler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 54-69.
Kaygusuz, Ç. (2011). İlköğretim beşinci sınıf matematik dersi programında yer alan “çember alt öğrenme” alanına ait kavram yanılgılarının belirlenmesi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kenan, O. ve Özmen, H. (2014). Maddenin tanecikli yapısına yönelik iki aşamalı çoktan seçmeli bir testin geliştirilmesi ve uygulanması. Journal of Research in Education and Teaching, 3(3), 371-378.
Koçak, D. (2013). Farklı yönergelerle verilen çoktan seçmeli testlerde yanıtlama davranışlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Eğitim istatistikleri. http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=270 adresinden erişilmiştir.
Milenkovic, D. D., Hrin, T. N., Segedinac, M. D., and Horvat, S. (2016). Development of a three-tier test as a valid diagnostic tool for identification of misconceptions related to carbohydrates. Journal of Chemical Education, 93(9), 1514-1520.
Nachtigall, D. (1990). What is wrong with physics teachers' education? European Journal of Physics, 11(1), 1-14.
Organization for Economic Co-operation and Development. (2006). Assessing scientific, reading and mathematical literacy: A framework for PISA 2006. France: OECD Publishing.
Özkan, M., and Bal, A. P. (2017). Analysis of the misconceptions of 7th grade students on polygons and specific quadrilaterals. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 67, 161-182.
Palut, Z. (2006). Fen öğretiminde aktif öğrenmenin kavram yanılgılarını gidermeye etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Pehlivan, E. B. ve Kutlu, Ö. (2014). Türkçe test maddelerinde yanıtlama davranışlarının incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1), 61-71.
Reys, B. J., Reys, R. E., ve Penafiel, A. F. (1991). Estimation performance and strategy use of Mexican 5th and 8th grade student sample. Educational Studies in Mathematics, 22(4), 353-375.
Şimşek, N. T. ve Kutlu, Ö. (2017). Ortaokul öğrencilerinin açık uçlu maddelerdeki yanıtlama davranışlarının belirlenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 253-262.
Taşlıdere, E., Korur, F. ve Eryılmaz, A. (2012). Kavram yanılgılarının üç aşamalı sorularla farklı bir şekilde değerlendirilmesi. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2312-29_05_2012- 14_14_13.pdf adresinden edinilmiştir.
Tekkaya, C., Çapa, Y. ve Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 140-147.
Tokat, Y. (2006). Çoktan seçmeli testlerde yanıtlama davranışlarının belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Turgut, M. F. (1971). Şans başarısının test puvanlarına etkisi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
Ubuz, B. (1999). 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 95-104.
Uğur, U. K. (2010). Lise öğrencilerinin sindirim sistemi ile ilgili kavram yanılgılarının iki aşamalı testler ile tespit edilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Umay, A. (1998). Seçmeli derslerde yanıtlayıcı davranışları ve şans başarısının elimine edilmesi işlemlerine ilişkin bazı öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 54-61.
White, R. T., Gunstone, R. F., and Oversby, J. (1994). Probing understanding. International Journal of Science Education, 16(1), 123-124.
Yenilmez, K. ve Ata, A. (2013). Matematik okuryazarlığı dersinin öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterliğine etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1803-1816.
Yenilmez, K. ve Yaşa, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin geometrideki kavram yanılgıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 461-483.
Yılmaz, A. ve Morgil, F. İ. (2001). Üniversite öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20), 172-178. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1003- published.pdf adresinden edinilmiştir.