İnsan Farklılıklarına İlişkin Mardin İli İlkokullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Görüşleri

İnsanlar; dini inanç, siyasal görüş, sosyal ve ekonomik durum boyutlarında farklılıklar gösterirler. Okulların bu farklılıkları gören, bu farklılıkları kabul ederek eğitim veren demokratik kurumlar olması, eğitimde olası ayrımcılığı azaltacaktır. Eğitimde öğretmenlerin, bu farklılıklara ilişkin ayrımcılıkları azaltmaya yönelik önemli rolleri bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Mardin ili ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin insan farklılıklarına ilişkin hoşgörülerini saptamaktır. Öğretmenlerin belirtilen boyutlardaki farklılıklara ilişkin hoşgörülerinin düzeyi ve söz konusu hoşgörülerinin cinsiyetlerine ve üye oldukları sendikaya göre değişme durumu araştırmanın alt amaçlarıdır. Araştırmada, nicel yöntem yaklaşımlarından betimsel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni Mardin ilkokullarında çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır ve bu evrenden tabakalı örnekleme ile veri toplanmıştır. Araştırmanın evrenini Mardin ili ilkokullarında görev yapan 2,909 öğretmen, örneklemini ise 940 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, İnsan Farklılıklarına İlişkin Görüşler Anketinin, faktör analizi uygulanarak ölçeğe dönüştürülen biçimi veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre, insan farklılıklarının tüm boyutlarında, siyasi görüş, dini inanç, toplumsal cinsiyet rolleri ve sosyal ve ekonomik farklılığa ilişkin hoşgörü düzeylerinde, bağımsız t testi sonucuna göre anlamlı bir fark bulunmaktadır. Kadın öğretmenlerin, siyasi görüş, dini inanç, toplumsal cinsiyet rolleri ve sosyal ve ekonomik farklılıklara ilişkin hoşgörü düzeyi erkek öğretmenlere göre daha yüksektir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin siyasi görüş, dini inanç, toplumsal cinsiyet rolleri farklılığına ilişkin hoşgörüleri; üye oldukları sendikaya göre farklılık göstermektedir.

Views on Human Diversity of Teachers who Working in Primary Schools in Mardin

People differ in their religious belief, political view, and social and economic dimensions. If schools are aware of and accept these differences, potential discrimination will be reduced. In education, teachers have a key role to play in reducing discrimination based on these differences. This research aims to determine the tolerance towards and views on human diversity of teachers working in primary schools in Mardin province regarding human diversity. The objectives of the research are to reveal teachers’ levels tolerance towards diversity in terms of gender roles, religious belief, political opinion, and social and economic status dimensions, and how their tolerance differs by gender, union status, and the union of which they are a member. The research used the quantitative method and descriptive survey model. The research population is the teachers working in primary schools in Mardin and data were collected by stratified sampling. The research population consists of 2,909 teachers working in primary schools in Mardin province, and the sample is 940 teachers. The Opinions on Human Differences Questionaire converted into a scale by applying factor analysis was used as the data collection tool. The Scheffe test, which is a posthoc test, was applied to find out which groups include differences between units. According to the independent t-test, there is a significant difference by gender between the levels of teacher tolerance towards all dimensions of human differences, which are political opinion, religious belief, gender roles, and social and economic status. The tolerance level of female teachers towards political opinion, religious belief, gender roles, and social and economic status is higher than male teachers. According to the one-way ANOVA analysis, there is a significant difference between the levels of tolerance towards political opinion, religious belief, and gender roles of the teachers who participated in the research by their union status and the union of which they are a member.

PDF

___

Aksoy, H. H. (2007). Teacher education student perceptions and views about equity and discrimination practised in universities in Ankara-Turkey. World Applied Science Journal, 2(1), 1-11. https://www.idosi.org/wasj/wasj2(1)/1-11.pdf
Aksoy, N. ve Aksoy, H. H. (2007, 5-7 Eylül). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin “insan farklılıkları”na ilişkin görüşlerinin eğitim sürecindeki değişimine ilişkin karşılaştırmalı bir inceleme: Ankara ve Gazi Üniversiteleri örneği [Sözlü sunumu]. 16. Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Althusser, L. (2010). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları (A. Tümertekin, Çev.). İthaki Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1976)
Anderson, G. (1997). Fundamentals of educational research (6th reprint). Falmer Press.
American Psychological Association (2002). Guidelines On multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. https://www.apa.org/about/policy/multicultural-guidelines-archived.pdf
Apak, M. (2011). İstanbul’un bir gecekondu mahallesinde kadınların güçlenme pratiği. M. Carlson, A. Rabo ve F. Gök. (Ed.), Çokkültürlü toplumlarda eğitim (Türkiye ve İsveç’ten örnekler) içinde (ss. 223-244). İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Apple, M. W. (2004). Neoliberalizm ve eğitim politikaları üzerine eleştirel yazılar (F. Gök, Ed.). Eğitim Sen Yayınları.
Apple, M. W. (2012). Eğitim ve iktidar (E. Bulut, Çev.). Kalkedon. (Orijinal eserin basım yılı 1998)
Banks, J. A., Coockson, P., Gay, G., Hawley, W. D., Irvine, J. J., Nieto, S., Schofield, J. W., and Stephan, W. G. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society. https://www.uwyo.edu/education/_files/documents/diversity- articles/banks_2001.pdf
Bora, A. (2009). İnsan hakları ve toplumsal cinsiyet. A. Erol (Ed.), Uluslararası homofobi karşıtı buluşma içinde (ss. 36-40). Ayrıntı Basımevi.
Bourdieu, P., and Passeron, J. C. (2014). Varisler öğrenciler ve kültür (L. Ünsaldı ve A. Sümer, Çev.). Heretik Yayıncılık. (Orijinal eserin basım yılı 1964)
Büyüköztük, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2020). Sosyal bilimler için istatistik (24. basım). Pegem Akademi Yayıncılık.
Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi, Çev.). Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi. (Orijinal eserin basım yılı 2012)
Çoban, E. A., Karaman, N. G. ve Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125-131. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1498/18130
Derrida, J. (2003). Öteki hedef (M. Başaran, Çev.). Bağlam Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1992)
Doytcheva, M. (2009). Çokkültürlülük (A. T. Onmuş, Çev.). İletişim Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 2005)
Faitar, G. (2009). Unity in diversity: Is there a common denominator? International Journal of Educational Policies, 3(1), 20-31. http://ijep.icpres.org/2009/v3n1/faitar.pdf
Fay, B. (2012). Çağdaş sosyal bilimler felsefesi çokkültürlü bir yaklaşım (İ. Türkmen, Çev.; 3. basım). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1996)
Foucault, M. (2009). Özne ve iktidar (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1988)
Freire, P. (2013). Ezilenlerin pedagojisi (D. Hattatoğlu ve E. Özbek, Çev.; 9. basım). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1968)
Gençtan, E. (2012). İnsan olmak (11. basım). Metis Yayınları.
Gramsci, A. (2011). Hapishane defterleri (A. Cemgil, Çev.; 6. basım). Belge Uluslararası Yayıncılık. (Orijinal eserin basım yılı 1975)
Grant, C. (1989). Equity, equality, teachers and classroom life. In W. G. Secada, (Ed), Equity in education (pp. 89-103). Falmer Press.
Grant, R., and Fuller, C. B. (2003). A knowledge accessing theory of strategic alliances. Journal of Management Studies, 41(1), 61-84. https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2004.00421.x
Haynes, F. (2002). Eğitimde etik (S. Akbaş, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1998)
Illich, I. (2013). Okulsuz toplum (C. Öner, Çev.). Oda Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1970)
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli ı̇statistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(19), 51-64. https://app.trdizin.gov.tr/makale/T0RrMk9EazU/arastirmalarda- gruplar-arasi-farkin-belirlenmesine-yonelik-coklu-karsilastirma-post-hoc- teknikleri
Lodico, M. G., Spaulding, D. T., and Voegtle, K. H. (2006). Methods in educational research from theory to practice. A Wiley Imprint.
Mayo, P. (2014). Gramsci’ nin eleştirel pedagoji üzerinde etkisi (H. H. Aksoy, Çev.). M. Uysal ve A. Yıldız (Ed.), Eleştirel eğitim yazıları içinde (ss. 157-173). Siyasal Kitabevi. (Orijinal eserin basım yılı 2014)
McLaren, P. (2011). Okullarda yaşam eleştirel pedagojiye giriş (M. Eryaman ve H. Arslan, Çev.). Anı Yayıncılık. (Orijinal eserin basım yılı 2009)
Memduhoğlu, H. B. (2008). Ulusal, küresel örgütsel bağlamda farklılıkları yönetme. Pegem A Yayıncılık.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2014). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2014_2015.pdf
Nohl, A. M. (2009). Kültürlerarası pedagoji (N. Somel, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 2006)
Özsoy, S. (2004). Eğitim hakkı: Kendi dilini bulamamış bir söylem. Eğitim Bilim Toplum, 2(6), 58-83.
Parekh, B. (2002). Çok kültürlüğü yeniden düşünmek (B. Tanrıseven., Çev.). Phoneix Yayınevi. (Orijinal eserin basım yılı 2000)
Said, E. W. (1998). Kültür ve emperyalizm (N. Alpay, Çev.). Hil Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1993)
Sencer, M. ve Irmak, Y. (1984). Toplumbilimlerinde yöntem (2. basım). Say Kitap Pazarlama.
Swartz, D. (2011). Kültür ve iktidar (E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1997)
Tan, M. (2011).Türkiye’de kadınlar, eğitim ve gelişme. M. Carlson, A. Rabo ve F. Gök (Ed.), Çokkültürlü toplumlarda eğitim (Türkiye ve İsveç’ten örnekler) içinde (ss. 113-134). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Thompson, F. (2009). The instruction and assessment of multicultural dispositions in teacher and counselor education. Journal of Invitational Theory and Practice, 15, 32-54. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ871350.pdf
Tochon, F. V. (2009). The role of language in globalization: Language, culture, gender and institutional learning. International Journal of Educational Policies, 3(2), 107-124. https://www.researchgate.net/publication/251875938
Touraine, A. (2000). Eşitliklerimiz ve farlılıklarımızla birlikte yaşayabilecek miyiz? (O. Kunal, Çev.). Yapı Kredi Yayınları. (Orijinal eserin basım yılı 1997)
Turner, B. (1997). Eşitlik (B. S. Şener, Çev.). Dost Kitabevi. (Orijinal eserin basım yılı 1959)
Yılmaz, T. (1999). Toplumsal sınıf, dil yapısı ve okul başarısı. F. Gök (Ed.), 75 yılda eğitim (ss.73-78). Tarih Vakfı Yayınları.
Willis, P. (1997). Learning to labour: How working class kids get working class job. Saxon House.
Wulf, C. (2009). Tarihsel kültürel antropoloji (Ö. D. Sarısoy, Çev.). Dipnot Yayınevi. (Orijinal eserin basım yılı 2004)