From reading to summary writing in secondary school Turkish lessons

Özet yazma metni anlamayı gerektirir. Metni anlamak için geliştirilen okuma stratejilerinden biri de özet metinlerin içeriğini oluşturucu nitelikte metin türlerinin içeriksel ve işlevsel bölümlerini belirlemektir. Bu nedenle, özet yazma çalışmaları metinlerin yapısal özelliklerini ortaya çıkaran okuma-anlama çalışmaları ile başlamalı ve özet metinlerinin biçim ve içeriğini algılama ve uygulama çalışmalarıyla devam etmelidir. Bu araştırmada, böyle bir özet çıkarma eğitiminin Türkçe derslerinde ne kadar uygulandığını saptamak amacıyla, okuma-anlama sürecinde türe dayalı okuma ve özet çıkarma çalışmaları, örneklem olarak alınan 5. sınıf Türkçe ders kitabında sınıflandırılmış ve değerlendirilmiştir. Ayrıca 36 Türkçe öğretmenine ulaşılarak Türkçe derslerinde özet çıkarmanın amacı, özet çalışmaları ve sıklığı, uygulanan stratejiler, önerilen özet çalışmaları ve özet çalışmalarının yeterliliğini sorgulayan bir anket uygulanmıştır. Devlet okullarında ve özel okullarda özet çalışmalarının türü ve kapsamı da belirlenmeye çalışılmıştır.

Ortaokul Türkçe derslerinde oku(ma)dan özet yaz(ma)ya

Summary writing requires understanding of texts. One of the strategies to understand texts is to determine important parts constituting content and schematic structures peculiar to genres which form the content of the summary. Therefore, summary writing begins with comprehension and continues with studies for perception and application of the content and structure of summaries. In this research genre-based reading and summary writing activities in Turkish lessons were classified and evaluated in the sample of 5. Grade Turkish Textbook. A questionnaire was also applied to 36 teachers on the aims of writing summaries, types and frequency of summary writing activities&strategies, effective summary activities and sufficiency of summary activities. Summary writing activites were also determined in state and private schools.

PDF

___

Ak, B. (2012). Yazınsal ve Görsel Okuma. Eğitimde Edebiyat Seminerleri. 15 Aralık 2012. Günışığı Kitaplığı.
Akyol, H. (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
Akyol, H. (2009). Okuma, A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.) İlköğretimde Türkçe Öğretimi (ss. 15-48). Ankara: Pegem Akademi.
Alacalı, O. (2012). İlköğretim Türkçe 5 Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara: Ada Matbaacılık Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Ş.
Blanchard, K. & Root, C. (2004). Ready to Write More: from paragraph to essay (2nd Ed.). USA: Longman
Byrne, D. (1988). Teaching Writing Skills. London and New York: Longman
Chen Y. ve Su, S. (2012). A genre-based approach to teaching EFL summary writing. ELT Journal. Volume 66/2 doi:10.1093/elt/ccro61. Oxford university Press.
Çıkrıkçı, S. (2004).İlköğretim Öğrencilerinde Özetleme Becerisinin Gelişimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Day, J. D. (1986). Teaching Summarization Skills: influences of the student ability level and strategy difficulty. Cognition and Instruction, Vol. 3(3), 193-210.
Van Dijk, T. A. & Kintsch W. (1983). Strategies of Discourse Comprehension. Orlando, Florida: Academic Press, Inc.
Grabe, B. (1997). Discourse Analysis and Reading Instruction. Functıonal Approaches to Written Text: Classroom Applications. T. Miller (Ed.) Washington: English Language Programs.
Hare, V. C. ve Borchardt, K. M. (1984). Direct Instruction of Summarization Skills. Reading Research Quarterly, Vol. 20, 62-78.
Ko, M. H. (2009). Summary Writing Instruction to University Students and Their Learning Outcomes. English Teaching, 64 (2). 125-149.
Günay, D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual
Renkema, J. (2004). Introduction to Discourse Studies. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Uzun-Subaşı, L.(2003). Yazma Süreci ve Öğretimi, C. İleri (Ed.) Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım, 74-94. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Ülper, H. (2011). Özetleme Becerisinin Kazandırılmasına Yönelik Etkinlikler: Ders Kitapları Temelinde Bir Araştırma, D. Günay, Ö. Fidan, B. Çetin, F. Yıldız (Haz.) Türkçe Öğretimi Üzerine Çalışmalar. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
Yağcıoğlu, S. (1998). Yazınsal Metin- Okur etkileşimi: Alt-Birimlerini Anlamlandırma Sürecine Etkileri Üzerine Deneysel Bir Çalışma. Dilbilim Araştırmaları, 48-57.