Felsefe Eğitimi: Bir Yaşantının Peşinde

Felsefe, soruları ve bu sorulara verdiği cevaplarla kendi içinde bir birlik ve tutarlılık değil, aksine çokluk ve tutarsızlık gösterir. Gündelik hayatta doğrudan bir karşılığı olmadığı gibi, kimi filozofların deyişlerine bakacak olursak, gündelik hayatın bittiği yerde başlayan, gündelik olmayanı araştıran, şeylerin özüne ve esasına ulaşmayı amaçlayan bir etkinlik durumundadır. Bu makalede sorulan temel sorular şunlardır: Düzenli bilgiden yoksun, soruları bile çözümsüz olan bir “etkinliğin”, bir “bilgelik sevgisinin” öğretimi yapılabilir mi? Felsefe bir bilim midir ki eğitimi yapılabilsin? Bir meslek midir ki öğretimi olsun? Felsefe eğitimi, bir eğitim biçimi olarak, kişide hangi davranış değişikliklerini amaçlar? Dahası, felsefenin soruları mı öğretilmeli, yoksa cevapları mı? Eğer cevapları öğretilecekse, kimin, hangi filozofun cevapları öğretilmeli? Bu ve benzeri sorulardan hareket eden bu makale, felsefe eğitiminin temel sorunları üzerinden giderek bu eğitim biçiminin olanağını, bir “bilim” ve “meslek öğretimi” olarak yapılmasında değil, kişide felsefi merakı uyandırmasında, felsefeyi varoluşla ilişkilendirmesinde, bu şekilde felsefi yaşantıyı başlatmasında ve geliştirmesinde bulur. Bu eğitim sürecini de, felsefi metinlerle iletişime geçme, onları okuma, anlama, yorumlama ve ifade etme açısından hermeneutik bir süreç olarak görür; felsefe öğrenimini “felsefe yapmanın öğrenilmesi”, felsefe öğretimini de “felsefe yapmanın öğretilmesi” olarak öne çıkarır. Böylece, felsefe eğitimi, felsefeyi bireyde “anlamı” ve “karşılığı olan” bir etkinlik haline getirir. Bu eğitim ve öğretim yaşantısı, makale içinde, “felsefenin kişide karşılığını kurma süreci” olarak adlandırılır. Bu anlamda felsefe eğitimi, belli zaman ve mekanla sınırlı resmi bir öğretim süreci olmanın dışına taşar, kişide anlamı ve karşılığı olan içtenlikli bir yaşantı haline gelir

Philosophy Education: In Pursuit of a Life

Philosophy, with its quests, and responses given for these quests, reflects multiplicity and antinomial irrelevances rather than totality and relevance in itself. To draw on the premises of various philosophers, it has no direct correlative with the daily life, and it is hailed as an activity starting from the point which diverts from the daily life, and delving into the territories to explore the essence of the things. Fundamental questions to be asked in this manuscript can be articulated as thus: Can there be the teaching of an activity lacking organized knowledge and having no answers to its questions? Is it an occupation which can be operated through some educational criteria? As a form of education, what sorts of behavioural changes can philosophy education aim in a person? Furthermore, are the questions of philosophy or the answers to be instructed? If the answers are to be instructed, whose would these be? In this manuscript, it has been stated that there can be an ample ground for philosophy education through the contribution of such an education to build up an adequate correspondence with philosophy in the life of an individual, thereby constituting a philosophical life. This process has been called as a hermeneutical process in the manuscript

___

  • Aristoteles. (1985). Metafizik (Çev. Ahmet Arslan). İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Camus, A. (1988). Sisyphos Söyleni (Çev. Tahsin Yücel). İstanbul: Adam Yayınları.
  • Dewey, J. (1961). Democracy and Education. An Introduction to the Philosophy of Education. New York: The Macmillan Company.
  • Hızır, N. (1985). Bilimin Işığında Felsefe. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Husserl, E. (1995). Kesin Bir Bilim Olarak Felsefe (Çev. Tomris Mengüşoğlu). İstanbul: YKY
  • İnam, A. (1994). “Felsefede Deneme Yazmak.” Felsefe Dünyası, 12.
  • Jaspers, K. (1986). Felsefe Nedir? (Çev. İ. Zeki Eyüboğlu). İstanbul: Say Yayınları.
  • Kant, I. (1980). Pratik Aklın Eleştirisi (Çev. İ. Kuçuradi, Ü. Gökberk, F. Akatlı). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Noonan, J. (1997). “Philosophy in a Fragmented World.” International Studies in Philosophy 29: 1, 99-109.
  • Reid, L. A. (1968). Philosophy and Education: An Introduction. London: Heinemann Press.
  • Rusk, R. R. – Scotland, J. (1981). Doctiriens of the Great Educators. Bristol: The Macmillan Press.
  • Tozlu, N. (1992). “Liselerde Felsefe Dersinin Öğretiminde Karşılaşılan Problemler.” Eğitim Problemlerimiz Üzerine Düşünceler‟de. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen–Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Wittgenstein, L. (2003). Tractatus (Çev. Oruç Arıoba). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Wittgenstein, L. (1998). Felsefi Soruşturmalar (Çev. Deniz Kanıt). İstanbul: Küyerel Yayınları