Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP): 2015 ve 2021 Hazırlama Kılavuzu Karşılaştırmalı Analizi

Amaç: Çalışmanın amacı, 2015 ve 2021 yıllarında yayınlanan “Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzlarının” karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirmesini yaparak söz konusu kılavuzlarda vurgulanan ana temaları ortaya çıkarmaktır. Gereç ve Yöntem: Bu doğrultuda çalışma kapsamında ele alınan Kılavuzlar, afet ve acil durum yönetimi konusunda çalışma yapan uzmanlarca belirlenen anahtar kelimeler ile kodlanarak sayısal veriye dönüştürülmüştür. Bu çalışmada, 2015 yılında hazırlanan Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzu ile altı yıl sonrasında 2021 yılında güncellemesi yapılarak yayımlanan aynı adı taşıyan kılavuz titiz bir şekilde incelenmiş ve karşılaştırmalı bir analize tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında yapılacak analizlerde MAXQDA 2020 isimli veri analizi programı kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan Araştırma kapsamında iki farklı HAP Kılavuzu üzerinden toplamda 16 farklı kodun adı belirlenmiş ve analiz yapılmıştır. Yapılan toplam 1543 kodlamanın 577’si 2015 yılı Kılavuzuna ait olup 966 kodlama ise 2021 yılında yayınlanan Kılavuzda yer almaktadır. Yapılan kodlamaların da gösterdiği üzere, 2021 HAP kılavuzunun çok daha geniş kapsamlı olduğu görülmektedir. Sonuç: Çalışmanın amacı kapsamında, 2015 ve 2021 yıllarında yayınlanan “Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzlarının” karşılaştırmalı olarak değerlendirmesi yapılarak söz konusu kılavuzlarda vurgulanan ana temalar ortaya çıkarılmıştır. Bu doğrultuda belirlenen temalar çalışmanın amacına ulaşılmış olduğunun bir göstergesidir. Bu planlar sıklıkla bilimsel değerlendirmelere tabi tutulmalıdır. Özellikle sağlık alanında çalışan yöneticiler, sağlık çalışanları ve toplum düzeyinde sağlık planlarının değerlendirilerek hazırlanması afet sonrası tüm yararlanıcılara pozitif yönlü bir katkı sağlayabilecek ve daha çok hayat kurtarılmasına ve hayatta kalanların daha çabuk rehabilite olabilmelerine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

HAP Kılavuzu, Afet Yönetimi, Planlar, MAXQDA, HAP Manual, Disaster Management, Plans

Hospital Disaster and Emergency Plan (HAP): Comparative Analysis of 2015 and 2021 Preparation Guidelines

Aim: The aim of the study is to make a comparative evaluation of the "Hospital Disaster and Emergency Plan (HAP) Preparation Guidelines" published in 2015 and 2021, and to reveal the main themes emphasized in the said guides. Subject and Method: In this direction, the Guidelines discussed within the scope of the study were coded with the keywords determined by the experts working on disaster and emergency management and converted into numerical data. In this study, the Hospital Disaster and Emergency Plan (HAP) Preparation Guide, which was prepared in 2015, and the guide with the same name, which was updated and published in 2021, were meticulously examined and subjected to a comparative analysis. In the analyzes to be made within the scope of the research, the data analysis program called MAXQDA 2020 was used. Results: Within the scope of the research, a total of 16 different codes were identified and analyzed over 2 different HAP Guidelines. Out of a total of 1543 codes, 577 belong to the 2015 Guide, and 966 codes are included in the Guide published in 2021. As the codings show, it is seen that the 2021 HAP guideline is much more comprehensive. Conclusions: These plans should be subject to frequent scientific evaluations. Evaluating and preparing health plans, especially at the level of health managers, health workers and collective level, will contribute positively to all beneficiaries after the disaster and will contribute to saving more lives and rehabilitating the survivors more quickly.

Keywords:

HAP Manual, Disaster Management, Plans, MAXQDA,

PDF

___

Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Bozkurt, Ö. (2021). Kovid-19 genel salgın döneminde yapılan çalışmaların, bütünleşik afet yönetimi temelinde Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) ve Pandemik İnfluenza (Grip) ulusal hazırlık planı açısından değerlendirilmesi, COVID 19 pandemisinin disiplinlerarası çok yönlü analizi, Editörler Karaman, Özkaya, Ankara: Nobel.
Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. educational and psychological measurement. Educational and Psychological Measurement, 20(1), 37-46. https://doi.org/10.1177/001316446002000104
Çiçekdağı, M. (2020). Kalkınma planlarında turizm: içerik analizi yöntemi ile Türkiye kalkınma planlarının analizi. Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cutsad/issue/61056/906492
Daft, R. L. (2009). Management (9. b.). USA: South Western Cengage Learning.
Doğan, A., & Ertan, T. (2016). Siyasal iletişim aracı olarak ABD başkanlık seçimlerinde Twitter’ın kullanımı: Hillary Clinton ve Donald Trump örneği. Atatürk İletişim Dergisi, 11, 139-158. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiletisim/issue/33804/374408
HAP, (2015). Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) hazırlama kılavuzu, T.C. Sağlık Bakanlığı Bakanlık Yayın No: 1020, ISBN: 978-975-590-590-7, 2015, Sıhhiye/ANKARA HAP, (2021). Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) hazırlama kılavuzu, T.C. Sağlık Bakanlığı Bakanlık Yayın No: 1095, ISBN: 978-975-590-809-0, Haziran 2021, Yenimahalle / ANKARA https://acilafet.saglik.gov.tr/Eklenti/40879/0/haphazirlamaklavuzusurum214062021pdf.pdf
İL-SAP, (2012). İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planları Hazırlama Kılavuzu, T.C. Sağlık Bakanlığı, Yayın No: 890 ISBN: 978-975-590-438-2.
Kadıoğlu, M. (2011). Afet yönetimi beklenilmeyeni beklemek en kötüsünü yönetmek. İstanbul: T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayınları, Yayın No:65.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. (15. Baskı). Ankara: Nobel.
Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology, (2. Baskı), Thousand Oaks: Sage Publications
Parlak, B. (2013). Yönetim bilimi ve çağdaş yönetim teknikleri (2. b.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Resmî Gazete, (1959). Umumi hayata müessir afetler dolayısıyla alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara dair kanun, 25.5.1959 tarih ve 10213 sayılı Kanun.
Resmî Gazete, (1988). Afetlere ilişkin acil yardım teşkilatı ve planlama esaslarına dair Yönetmelik, 08.05.1988 tarih ve 19808 sayılı Yönetmelik
Resmî Gazete, (2000). Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği (ASHY), 11.05.2000 tarih ve 24046 sayılı Yönetmelik
Resmî Gazete, (2015). Hastane Afet ve Acil Durum Planları (HAP) Uygulama Yönetmeliği, Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 20.03.2015 tarihli ve 29301 sayılı Yönetmelik
Resmî Gazete, (2020). Hastane Afet ve Acil Durum Planları (HAP) Uygulama Yönetmeliği, 18.03.2020 tarih, 31072 sayılı yönetmelik
Sağlık Bakanlığı, (2019). 2019-2023 Stratejik Planı, https://stratejikplan.saglik.gov.tr/files/TC-Saglik-Bakanligi-2019-2023-Stratejik-Plan-Web-Katalog.pdf
Sağlık Bakanlığı, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2013 tarihli İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planları (İL-SAP) Uygulama Yönergesi.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
TAMP, (2014). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/01/20140103-12.htm
TAMP, (2022). 15 Eylül 2022 tarih ve 31954 sayılı Resmî Gazete, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/20.5.6053.pdf
TARAP,(2022). Türkiye Afet Risk Azaltma Planı 5787 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/07/20220708-4.pdf.
UDSEP, (2011). 28029 Sayılı Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı-2023, 9/8/2011 tarihli 2011/1 Karar Numaralı Resmi Gazete.
United Nations. (2015). Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015—2030.
Tekeli Yeşil, S. (2017). Sağlık afet ve acil durum planlarında genel yaklaşımlar ve ülkemizde kullanılan planlar. The Turkish Journal of Public Health 15(3). https://doi.org/10.20518/tjph.375372