Bir Erken Cumhuriyet Dönemi Yapısında Doğal Aydınlatmaya Dair İç Mekan Aydınlık Düzeylerinin İncelenmesi: Ankara Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü Kimyahane ve Bakteriyoloji Binası Laboratuvarları Örneği

Geçmişten günümüze estetik, fonksiyon, sürdürülebilirlik, kullanıcı-mekân ilişkisi gibi konulardaki değişimlere tanıklık eden Ankara,dinamik yapısıyla kendinden söz ettirmiş ve çeşitli tartışmalara konu olmuştur. Bu değişimlerle birlikte yeni talepler ortaya çıkmış,ihtiyaçları karşılayabilmek için farklı fonksiyonları bir arada bulunduran yeni binaların inşa edilmesiyle, kentin çehresi gün geçtikçedeğişmiştir. Mimari tartışmalara konu olan yapılar, genellikle 1920-1950 yılları arasında yapılmış Cumhuriyet dönemi yapılarıdır. Öteyandan geçmişte inşa edilen binalarda, iç mekân tasarımında kullanıcı için önemli olan tasarım ilkelerine hangi boyutta yaklaşıldığıfarklı disiplinlerde merak konusu olmuştur. Merak konusu olan tasarım ilkelerinden biri de aydınlatmadır. Bu çalışmanın amacı,geçmişte inşa edilen bir yapıda, bina tasarımından ziyade, iç mekân özelliklerinin analiz edilmesi ve benzer çalışmaların artırılmasıdır.İç mekân analizi için, tasarım ilkelerinden biri olan aydınlatma seçilmiştir. Çalışmada, Erken Cumhuriyet dönemi yapılarından biriolan ve Sıhhiye'de bulunan Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü Kimyahane ve Bakteriyoloji Binası'nın günümüze kadar bir kısmıylakorunabilen laboratuvarlarındaki doğal aydınlatmaya dair aydınlık düzeyleri araştırılmıştır. Bulgular, standartlarda belirtilen değerlerlekarşılaştırılıp yorumlanmıştır. Çalışmadaki bulgular ve yorumlar, ölçüm yapılan günler ve saatle sınırlandırılmıştır.

Analyzing the Interior Levels of Natural Lighting in an Early Republican Era Building: An Example from the Laboratories of Ankara Refik Saydam Sanitation Institute Chemistry and Bacteriology Building

Having witnessed changes up to the present day in terms of aesthetics, function, sustainability, and user-space relationships, Ankara has come to prominence through its dynamic structure, and has become the subject of various debates. Along with these changes have come new demands, and the urban landscape has changed day by day as new buildings with different functions have been built. In general, Early Republican Era buildings built between 1920 and 1950 have been the principal subject of such discussions. On the other hand, perspectives on the interior design principles of these buildings have also become a matter of curiosity in different disciplines. Lighting can be listed as one of these design principles. The aim of this study is to analyze the interior spaces of a building built in the past rather than focusing on the architectural design, in order to enhance similar studies. Lighting, as one of the design principles, was selected for the analysis of these interior spaces. This study investigates the levels of natural lighting in the laboratories of the Refik Saydam Sanitation Institute Chemistry Laboratory and Bacteriology Building, which is located in Sıhhiye and has partially been preserved to the present day. These findings are compared and interpreted with the values stated in appropriate sets of standards. The findings and interpretations in this study are limited by the days and times of measurement.

PDF

___

Arar, İ. (1968). Hükümet programları (1920-1965). İstanbul: Burçak Yayınevi.
Aslanoğlu, İ. (2010). Erken Cumhuriyet dönemi mimarlığı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
Avcı, A.N. ve Memikoğlu, İ. (2016) Ofislerdeki aydınlık düzeylerinin kullanıcı memnuniyeti üzerindeki etkisi. 2. Ulusal Yapı Fiziği ve Çevre Kontrolü Kongresi Bildiriler Kitabı, içinde (ss. 83-94). İstanbul.
Günargun, F. (t.y.). Cumhuriyet devrimimizin bilim üretimine katkıları. 16 Şubat 2017 tarihinde https://www.yumpu.com/ tr/document/view/22990162/merkez-hafzassahha-enstita-1- 4-sa-1-4-klimik/5 adresinden erişildi.
CIBSE No 3. (1996). Working plane illuminance in electrically lit spaces. Oxford: Butterworth-Heinemann.
CIBSE. (2002). Code for lighting. Oxford: ButterworthHeinemann. En Az Aydınlık Düzeyleri Tablosu. 10 Mart 2017 tarihinde http: //www.emo.org.tr/ekler/2cf8d98dca2b9de _ek.xls?tipi=34 adresinden erişildi.
Erlalelitepe, İ., Aral, D. ve Kazanasmaz, T. (2011). Eğitim yapılarının doğal aydınlatma performansı açısından incelenmesi. Megaron, 6(1), 39-51. 5 Mart 2017
tarihinde https://www.journalagent.com/megaron/pdfs/ MEGARON_6_1_39_51.pdf adresinden erişildi.
Jansenn Ankara İmar Planı'nda Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü'nün yeri [Fotoğraf]. (t.y.). Prof. Dr. Mehmet Tunçer Kişisel Arşivi, Ankara.
Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü Vaziyet Planı [Fotoğraf]. (t.y.). Kimyahane ve Bakteriyoloji Binası Arşivi, Ankara. Reinhart, C., Mardaljevic, F. ve Rogers, Z. (2006) Dynamic daylight performance metrics for sustainable building design. Lukos, 3,1.
Yılmaz, ME. ve Çügen, HF. (2011). Hıfzıssıhha Enstitüsü Kimyahane ve Bakteriyoloji binasından Sağlık Müzesi ve Kütüphanesi'ne. Mimarlık Dergisi, 361, 32-36.