İhsan Seddar KAYNAR, Murat KORALTÜRK

428

Ankara'ya Demiryoluyla Göçler ve İskan Siyaseti (1890-1910)

Haydarpaşa'dan başlayan demiryolu hattının 1893 yılının başında İzmit ve Eskişehir üzerinden Ankara'ya ulaşması ile İstanbul'danAnadolu içlerine ulaşım oldukça kolaylaşmıştır. Hat daha açılmadan, Eskişehir-Ankara güzergâhına muhacir iskânının olanaklarıüzerine raporlar hazırlanmış, muhacirlerin taşınması ve yerleştirilmesi üzerine bazı kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmıştır. Buçalışmada, muhacirlerin deniz yolu ile İzmit limanına getirilip, Ankara'ya demir yolu ile sevk edilmesi incelenecektir. BalkanlardanAnadolu'ya kitlesel göçlerin başladığı Balkan Savaşları öncesinde, 1890 ile 1910 arasındaki yirmi yıllık dönemde, muhacirlerinyerleştirilmesinde demiryolunun etkisi ve iskân siyaseti tartışılacaktır. Muhacirlerin iskân açısından yerleştirildikleri mekânlar, yenikurulan köyler, demiryolu hattı boyunca şenlenen boş alanlar; yevmiye dağıtımı, hane yapımına devlet katkısı, üretim biçimleri, ziraatteknikleri ve zanaatkârların durumuna kadar geniş bir alanda araştırma yapılacaktır.

Migrations to Ankara by Railway and Settlement Policy (1890-1910)

The Anatolian Railway began running between Ankara and Haydarpaşa in Istanbul via İzmit and Eskişehir in early 1893, making transportation from Istanbul to the interior of Anatolia very easy. In late 1892, before the railroad was opened, policymakers prepared official reports on the resettlement of migrants along the rail route from Eskişehir to Ankara; and made regulations accordingly. This study examines the route of this migration, which first run to the port of İzmit by sea and then reached Ankara by rail. This article discusses the politics of resettlement and the conditions of migrants settled on the railway route during the twenty-year period between 1890 and 1910, when the Balkan Wars provoked mass migration to Anatolia from the Balkans. It analyzes the locations of the new settlements, the conditions in newly founded villages, and the habitability of the wasteland along the railway route. Daily rations, state aid for housing, types of production, agricultural styles, and the position of artisans will also be considered.
PDF

___

  • Babıali Evrak Odası Evrakı [BEO.]. (5/C/1310 [Hicri]). (Dosya No: 128, Gömlek No: 9539), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Babıali Evrak Odası Evrakı [BEO.]. (13/Za/1309 [Hicri]). (Dosya No: 16, Gömlek No: 1189), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Babıali Evrak Odası Evrakı [BEO.]. (14/R/1312 [Hicri]). (Dosya No: 495, Gömlek No: 37066), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Babıali Evrak Odası Evrakı [BEO.]. (22/Ca/1314 [Hicri]). (Dosya No: 895, Gömlek No: 64381), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Babıali Evrak Odası Evrakı [BEO.]. (25/Ca/1314 [Hicri]). (Dosya No: 860, Gömlek No:64434), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Babıali Evrak Odası Evrakı [BEO.]. (27/Za/1309 [Hicri]). (Dosya No: 25, Gömlek No: 1819), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Emniyet-i Umumiye Muhasebe Kalemi Evrakı [DH. EUM.MH.]. (4/15/1915 [Miladi]). (Dosya No: 101, Gömlek No: 1), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (12/N/1309 [Hicri]). (Dosya No: 1940, Gömlek No: 41), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (12/N/1309 [Hicri]). (Dosya No: 1940, Gömlek No: 43), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (15/L/1309 [Hicri]). (Dosya No: 1948, Gömlek No: 70), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (19/N/1309 [Hicri]). (Dosya No: 1941, Gömlek No: 53), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti, Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (25/C/1312 [Hicri]). (Dosya No: 323, Gömlek No: 6), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti, Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (26/Ra/1313 [Hicri]). (Dosya No: 429, Gömlek No: 85), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi [DH.MKT.]. (28/Ca/1327 [Hicri]). (Dosya No: 2847, Gömlek No: 100), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Dahiliye Nezareti, Umur-ı Mahalliye ve Vilayat Müdürlüğü Evrakı [DH.UMVM.]. (4/15/1915 [Miladi]). Dosya No: 123, Gömlek No: 128), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Hariciye Nezareti İdare [HR.İD.]. (21/4/1895 [Miladi]). (Dosya No: 18, Gömlek No: 5), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Hariciye Nezareti, İdare [HR.İD.]. (26/1/1895 [Miladi]). (Dosya No: 18, Gömlek No: 2), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Haritalar [HRT.h.]. (29/Z/1321 [Hicri]). (Gömlek No: 2255), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • İrade Dahiliye [İ.DH.]. (25/Ş/1318 [Hicri]). (Dosya No: 1380, Gömlek No: 1), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Meclis-i Vükela, Mazbataları [MV.]. (28/Ca/1310 [Hicri]). (Dosya No: 72, Gömlek No: 79), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Sadaret Mektubi Mühimme Kalemi Evrakı [A.MKT.MHM.]. (11/Ra/1318 [Hicri]). (Dosya No: 510, Gömlek No: 5), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Sadaret Mektubi Mühimme Kalemi Evrakı [A.MKT.MHM.]. (14/Ca/1317 [Hicri]). (Dosya No: 508, Gömlek No: 3), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Şurayı Devlet, Evrakı [ŞD.]. (29/L/1312 [Hicri]). (Dosya No: 1343, Gömlek No: 15), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Mütenevvi Maruzat Evrakı [Y.MTV.]. (8/R/1313 [Hicri]). (Dosya No: 129, Gömlek No: 48), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Mütenevvi Maruzat Evrakı [Y.MTV.]. (13/S/1318 [Hicri]). (Dosya No: 203, Gömlek No: 65), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Sadaret Hususi Maruzat Evrakı [Y.A.HUS.]. (7/Ca/1310 [Hicri]). (Dosya No: 267, Gömlek No: 26), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Sadaret Resmi Maruzat Evrakı [Y.A.RES.]. (7/Ş/1308 [Hicri]). (Dosya No: 54, Gömlek No: 15), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Perakende Evrakı Askeri Maruzat [Y.PRK.ASK.]. (5/ Za/1318 [Hicri]). (Dosya No: 167, Gömlek No: 64), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Perakende Evrakı Komisyanlar Maruzatı [Y.PRK.KOM.]. (20/Ca/1309 [Hicri]). (Dosya No: 8, Gömlek No: 14), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Perakende Evrakı Komisyanlar Maruzatı [Y.PRK.KOM.]. (29/Z/1320 [Hicri]). (Dosya No: 11, Gömlek No: 27), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
  • Yıldız Perakende Evrakı Umumi [Y.PRK.UM.]. (30/Z/1310 [Hicri]). (Dosya No: 27, Gömlek No: 104), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
Ankara Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-8724
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: Koç Üniversitesi VEKAM
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ankara'ya Demiryoluyla Göçler ve İskan Siyaseti (1890-1910)

İhsan Seddar KAYNAR, Murat KORALTÜRK

Bir Soylulaştırma Örneği: Ankara'da Yerinde Islah Projesinin Beklenmedik Sonuçları

Helga TILIÇ RITTERSBERGER, Reyhan GÖRK VARLI

Rusûhî İsmâil Ankaravî Bibliyografyası

Ömer GÖK

Başkent Ankara'da Cumhuriyet Sonrası Yaşanan Büyük Değişim: Modern Yaşam Kurgusu ve Modern Mekânlar

Adile Nuray BAYRAKTAR

Değişen Kültürel Mekânlar, Dönüşen Gelenekler: Ankara'da Hıdırellez Kutlamaları ve Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri

Selcan TEKE GÜRÇAYIR

Ankara'da Resimli Bir Ev: Dedebayrak Evi

Muzaffer KARAASLAN