Nil KURT, Ayşe GÜREL, KAMİL VARLIK EREL, Can KARAMAN, FÜSUN TAŞKIN

Açık kalp cerrahisinde internal jugüler ven kateterizasyonuna bağlı trombüs insidansını etkileyen faktörler

Çalışmanın amacı açık kalp cerrahisinde internal juguler venin kateterizasyonuna bağlı postoperatif dönemde oluşan trombüs insidansını araştırmak ve etki eden faktörleri belirlemektir. Açık kalp ameliyatı yapılması planlanan 90 erişkin hastaya endotrakeal entübasyondan hemen sonra, hastanın klinik durumuna ve yapılacak ameliyata göre sağ internal juguler vene (İJV) bir (üç yollu santral venöz kateter), iki (üç yollu kateter ve introduser) veya üç (üç yollu kateter, introduser ve pulmoner arter kateteri) adet kateter yerleştirildi. Postoperatif dönemde kateterler çekildikten sonra 48 saat içinde, 10 ve 30 gün sonra internal juguler ven Doppler ultrasonografileri incelendi. Kateterizasyon sırasında yapılan ponksiyon sayısı, hematom gelişmiş olması, kateter sayısı, kateterlerin 72 saatten uzun kalması, postoperatif asetil salisilik asit veya warfarin kullanımı gibi kateterizasyona bağlı trombüs riskini etkileyebilecek faktörlere lojistik regresyon analizi uygulandı. istatistiksel eğerlendirmeye 82 hasta alındı. ilk Doppler ultrasonografide trombüs insidansı % 34.1 olarak bulundu. Sadece üç yollu santral venöz kateter kullanılan hastaların % 20'sinde, üç yollu santral venöz kateter ve introduser kullanılarak çift kateterizasyon yapılan hastaların % 26'sında, çift kateterizasyon yapılıp pulmoner arter kateteri takılan hastaların % 50'sinde ilk Doppler utrasonografide internal juguler vende trombüs saptandı. Kateterlerin kalış süresi 72 satten kısa olan hastalarda trombüs sıklığı % 20.5 iken, 72 saatten uzun olanlarda % 46.5 olarak bulundu. Katetere bağlı trombüsün en önemli riski pulmoner emboli ve kateter sepsisidir. Bu çalışmada açık kalp cerrahisinde iJV'nin kateterizasyonuna bağlı erken dönemde saptanan trombüslerin büyük çoğunluğunun operasyondan 10 gün sonra kaybolduğu gözlemlendi. Kateter sayısın artmasının ve kateterin kalış süresinin 72 saati geçmesinin trombüs riskini ve trombüsün büyüklüğünü artırdığı gösterildi.

Anahtar Kelimeler:

Pulmoner arter, Juguler venler, Görülme sıklığı, Tromboz, Kateterizasyon, Kalp damar cerrahi işlemleri

The risk factors affecting thrombosis formation related to internal jugular vein catheterization in open heart surgery

The aim of this study was to investigate the incidence of catheter related thrombus formation and to determine precipitating factors following internal jugular vein catheterization in patients undergoing open heart surgery. Ninety patients scheduled for open-heart surgery participated in the study. Immediately after endotracheal intubation, one a triplelumen central venous catheter), two (a triple-lumen central venous catheter and an introducer), or three (a triple-lumen central venous catheter, an introducer, and a pulmonary artery catheter) catheters were inserted through the right internal jugular vein, based on the clinical condition of the patient and the planned surgical intervention. Internal jugular vein thrombus formation was studied postoperatively within 48 hours and after 10 and 30 days following the removal of the catheter using Doppler ultrasonography Logistic regression analysis was used to evaluate the effect of risk factors for thrombus formation such as repeated attempts of venous puncture, hematoma formation, number of catheters inserted, catheter placement exceeding 72 hours, and postoperative administration of acetyl salycilic acid or warfarin. Statistical analysis of findings from 82 patients revealed a 34.1 % overall incidence of thrombus formation at first the Doppler ultrasonographic evaluation. Internal jugular venous thrombosis was shown in 20% of patients with a single triple-lumen central venous catheter, in 26% of patients with a triple-lumen catheter and an introducer, and in 50% of patients with double catheters and a pulmonary artery catheter. The incidence of thrombus formation was shown to be 20.5% when the duration of catheter placement was less than 72 hours, whereas it was 46.5% when the duration exceeded 72 hours. Pulmonary embolism and catheter sepsis are major risks associated with catheter related thrombi. A great majority of internal jugular venous thrombi following open heart surgery were observed to resolve 10 days after the operation. The number of catheters inserted through the same vessel and the duration of catheter placement were two factors shown to significantly increase thrombus formation.

Keywords:

Pulmonary Artery, Jugular Veins, Incidence, Thrombosis, Catheterization, Cardiovascular Surgical Procedures,

PDF

___

1. Chastre J, Cornud F, Bouchama A, et al. Thrombosis as a complication of pulmonary artery catheterization via the internal jugular vein: prospective evaluation by phlebography. N Engl J Med 1982; 306: 278-81.
2. Timsit JF, Farkas JC, Boyer JM, et al. Central vein cathether-related thrombosis in intensive care patients; incidence, risk factors, and relationship with catheter-related sepsis. Chest 1998; 114: 207-13.
3. Wu X, Studer W, Skarvan K, Seeberger MD. High incidence of intravenous thrombi after short-term central venous catheterization of the internal juguler vein. J Clin Anesth 1999; 11: 482-5.
4. Fabian JA, Jesudian MC, Rah KH. Double internal jugular vein cannulation in pediatric and adult patient: an easy and convenient technique. Anesth Analg 1986; 65: 419-20.
5. Reeves S; Roy R, Hugh DB, Richard F, Mark P. The incidence of complications after the double-catheter technique for cannulation of the right internal jugular vein in a University Teaching Hospital. Anesth Analg 1995; 8: 1073-6.
6. Kurt N, Erel V, Erpek G, Taşkın F, Gürel A, Karaman C. internal juguler venin tek ve çift kateterizasyona bağlı trombüs insidansının Doppler ultrasonografi ile araştırılması. TARK 2002 Özet kitabı, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Cemiyeti Mecmuası, Kongre ek sayısı. 2002; 100.
7. Karnik R, Valentin A, Winkler WB, Donath P, Slany J. Duplex sonographic detection of internal jugular venous thrombosis after removal of central venous catheters. Clin Cardiol 1993; 16: 26-9.
8. Coulter TD, Wiedemann HP. Complications of hemodinamic monitoring. Clin Chest Med 1999; 20: 249- 67.
9. Kaye AD, Anwar M, Youngberg JA. Introducers and protective sleeves may increase thrombogenicity of pulmonary artery catheters. J Cardiothorac Vase Anesth 1999; 13: 139-42.
10. Hofbauer R, Moser D, Kaye AD, et al. Thrombus formation on the balloon of heparin-bonded pulmonary artery catheters: an ultrastructural scanning electron microscope study. Crit Care Med 2000; 28: 727-35.
11. Brismar B, Hardstedt C, Jacopsen S, Kader L, Malmborg AS. Reduction of catheter-associated thrombosis in parenteral nutrition by intravenous heparin therapy. Arch Surg 1982; 117: 1196-9.
12. Randolph AG, Cook DJ, Gonzales CA, Andrew M. Benefit of Heparin in Central Venous and Pulmonary Artery Catheters: A Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Chest 1998: 113; 165-71.
13. Bern MM, Lokich JJ, Wallach SR, et al. Very low doses of warfarin can prevent thrombosis in central venous catheters: a randomized prospective trial. Ann Intern Med 1990; 112: 423-8.