Molla Alaeddin Kopî ve “Rezê Jiyanê” adlı Divanının İncelenmesi

Molla Alaeddin Kopî, Muş bölgesinde yetişmiş alim, şair ve yazarlardan biridir. Kopî 1939 yılındaBulanık’ın Gündüzü köyünde dünyaya gelmiştir. Muş’ta çeşitli medreselerde birçok alim vemüderristen dersler almış ve dini tedrisatını tamamlamıştır. Eğitiminin ardından 1966-1994 yıllarıarasında Muş’un birçok köyünde imamlık yapmıştır. Emekli olduktan sonra 13 yıl kadarAvrupa’nın çeşitli ülkelerinde imamlık görevini fahri olarak yürütmüştür. Emekli olduktan sonraçeşitli eserler kaleme almakla meşgul olmaktadır. Molla Alaeddin Kopî’nin kaleme aldığı dörteseri sırasıyla şöyledir: Dîwan-Rezê Jiyanê, Tûrê Derwêş, Nushetu’l-Mecalîs adlı eserden hikayeçevirileri ve Jiyana Pîroz a Resûlullah. Bu makalede Kopî’nin Dîwan-Rezê Jiyanê eserindekişiirlerini tahlil edip içerik yönünden ele almaya çalıştık.

Mullah ‘Aladdin Kopi and His “Dîwan-Rezê Jiyanê”

Mullah ‘Aladdin Kopi is one of those scholars, writers and poets from the region of Muş. Kopi wasborn in 1939 in the village Melemistefa of Kop/Bulanık, and completed his religious-treatiseeducation in many madrasas in the region of Muş under the tutelage of various scholars andmullahs. He worked as imam in many villages of Muş between 1966 and 1994. He continued to bean imam in many European countries for as long as 13 years after retirement. He is currentlywriting his books at his home in Kop. Mullah ‘Aladdin Kopi has written four books which are inthe following order: Diwan-Rezê Jiyanê, Tûrê Derwêş, translation of some stories of Noz'hat al Majāles and the Holy Life of Rasûlullah. In this article we will focus on the Diwan-Rezê Jiyanê and analyze its content.

___

  • Aykaç, Y. (09.09.2020). Mulaqat bi Mela ‘Eladînê Kopî re, bi rêya telefonê.
  • Bitlisi, Ş. (2016). Şerefname Kürt Tarihi, c. I, İstanbul: Nûbihar.
  • Cegerxwîn. (2011). Agir û Pirûsk - Dîwan 1, Stenbol: Avesta.
  • Cizîrî, M. (1987). Dîwan, Zeynelabidin Kaya û M. Emin Narozî (Amd.), Stockholm: Roja Nû.
  • Çetin, R. (2019). Şêx Mûsayê Şêxanî Gundikî û Berhemên Wî yên Menzûm, Teza Masterê, Mêrdîn: Zanîngeha Mardin Artuklu.
  • Ertekin, M. Z. (2017). Analîzek li ser Guldana Hezîn di Çarçoveya Şîretnameyên Kurdî de. Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü, sal 2, cîld 2, hejmar 3, r. 62-86.
  • Kardaş, S. (2020). “Bulanıklı Alaeddin Haydaroğlu Divanı’nda (Rezê Jiyanê) Edebî Tür ve Tarzlar”, Bulanık/Kop İnsan-Coğrafya-Tarih-Kültür, İrşad Sami Yuca (Ed.), Konya: Çizgi, r. 341-352.
  • Kopî, M. E. (2013). Dîwan Rezê Jiyanê, Stenbol: Nûbihar.
  • Mînovî, M. (2017). Firdevsi ve Şiiri (Şahnâme’den Seçmeler), Nimet Yıldırım (Çev.) İstanbul: Demavend.
  • Molla S. (22 Teşrîn-i Sânî 1324 / 11 Zilka’de 1326). Bedî‘üzzeman Molla Se‘id-i Kurdî’nin Nesayihî, Kürd Teâvün ve Terakkî Gazetesi, hejmar 1, r. 7.
  • Qur’ana Pîroz û Wergera Wateya Wê ser Zimanê Kurdî, (2016). M. Huseyîn Êsî, M. Seîd Girdarî, M. Muhemmed Bêrkevanî (Amd.), Stenbol: Aryan. Şeşen, R. (1995). “Eyyûbîler”, c. XII, İstanbul: DİA, r. 20- 31.
  • Şîrazî, S. (Bêtarîx). Gulistan, Seyda Mela Îbrahîm Xelîl elAmedî (Wer.), Diyarbekir: Seyda.
  • Xanî, E. (1986). Nûbar, Zeynelabidin Kaya (Amd.), Stockholm: Roja Nû.
  • Xanî, E. (2004). Memo Zîn, Arif Zêrevan (Amd.), Stockholm: Nefel.
  • Yıldız, A. (2017). Hunera Vegotina Bedew a Devkî û Nivîskî, c. I, Stenbol: Lorya