Politik Cepheleşmede Vatan Cephesi’nin “Muş İline” Yansımaları (1958-1960)

Türk siyasal geleneğinde partiler arasındaki cepheleşmeler 1950’li yıllarda da devam etmiştir. Cumhuriyet Halk Partisi öncülüğünde iktidara karşı muhalefet partileri arasında iş birliği yapmak suretiyle başlayan süreç Başbakan Adnan Menderes’in Vatan Cephesi’nin teşekkül edileceğine dair açıklamasıyla devam etmiştir. Adnan Menderes’in konuşmasından sonra Muş Demokrat Parti İl teşkilatları da kendi saflarına katılımları sağlamak amacıyla çalışmalar yapmışlardır. Bu çalışmalar neticesinde Muş’ta da Cumhuriyet Halk Partisi ve diğer partilere üye olan vatandaşlar Vatan Cephesi’ne katıldıklarını Başbakan Adnan Menderes’e ve Demokrat Parti Genel Merkezi’ne bildirmişlerdir. Partiler arasındaki bu seçmen kaymalarının Muş İline yansımaları da ildeki siyasi dengelerin değişmesine ve politik mücadelenin daha da artmasına yol açmıştır. Bu çalışma 1958-1960 döneminde Vatan Cephesi’nin Muş İlinin politik atmosferini nasıl ve ne şekilde etkilediğini ele alıp incelemiştir.

The Reflections of Fatherland Front to “The Muş Province” in The Political Confrontation (1958-1960)

The confrontations between the parties in the Turkish political tradition continued in the 1950s aswell. The process, which started with the efforts for coperation by the opposition parties againstthe government under the leadership of the Republican People’s Party, continued with thestatement of Prime Minister Adnan Menderes that a Fatherland Front would be formed. After thespeech of Adnan Menderes, the Muş Democrat Party provincial organizations also worked toensure peoples’ participation into their sides. As a result of these efforts, many people which weremembers of the Republican People’s Party and other opposition parties in Muş, informed thePrime Minister Adnan Menderes and the Democrat Party Headquarters individually or collectivelythat they joined the Democrat Party and Fatherland Front. The reflections of these electoral shiftsbetween the parties in the province of Muş led to the change of the political balances in theprovince and the increase of the political struggle between the parties. This study handled andexamined how and in what way the Fatherland Front affected the political athmosphere of the Muşprovince during the 1958-1960 period.

PDF

___

Ağaoğlu, S. (1972). Demokrat Parti’nin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri. İstanbul: Baha Matbaası.
Ağaoğlu, S. (2004). Arkadaşım Menderes. İstanbul: Alkım Yayınevi.
Ahmad, F. (2015). Demokrasi Sürecinde Türkiye, 1945- 1980. (Çev.:A Fethi). İstanbul: Hill Yayınları.
Albayrak, M. (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960). Ankara: Phoenix Yayınları.
Aydemir, Ş.S. (2000). İhtilalin Mantığı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Aydemir, Ş.S. (1993). Menderes’in Dramı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Aydemir, Ş.S. (1968). İkinci Adam, C.III. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Burçak, R.S. (1979). Türkiye’de Demokrasiye Geçiş 1945- 1950. Ankara: Olgaç Yayınevi.
Burçak, R.S. (1998). On Yılın Anıları (1950-1960). Ankara: Nurol Matbaacılık.
Demir, Ş. (2010). Türk Siyasi Tarihinde Adnan Menderes. İstanbul: Paraf Yayınları.
Demir, Ş. (2011). Düello / Menderes ve İnönü Demokrat Parti’den 27 Mayıs Darbesi'ne Olaylar. İstanbul: Timaş Yayınları,
Doğaner, Y. (2013). Türk Demokrasi Tarihinde Vatan Cephesi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Erdoğan, N. (2015). 1946-1960 Yılları Arasında Muş'taki Siyasi Faaliyetler, Yüksek Lisans Tezi, Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erdoğan, N. (2019). Demokrat Parti’nin Muş’ta Teşkilatlanması ve Genel Seçimler. Burası Muş'tur: Tarih, Toplum, Kültür ve Edebiyat, (Ed.: E. Çağlayan). İstanbul: Pınar Yayınları.159-174.
Eroğul,C. (1990). Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi). Ankara: İmge Kitabevi.
Giritlioğlu, F. (1965). Türk Siyasi Tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin Mevkii, C.1. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
Gülizar, J. (1983). Türkiye Radyoları, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.10. İstanbul: İletişim Yayınları, 2738-2747.
Güngör, S. (2004). Muhalefette CHP. Ankara: Alternatif Yayınları.
Karpat, K.H. (2010). Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Karpat, K.,H. (2011). Türk Siyasi Tarihi. (Çev.: C. Elitez). İstanbul: Timaş Yayınları.
Kaya, A.E.E., Avşar, Zakir. (2013). Demokrat Parti’nin Sivil Toplum Üzerinden Bir Siyasal İletişim Denemesi: Vatan Cephesi Örneği, The Journal Academic Social Science Studies, 6(2), 397-416.
Pınar, M. (2015). Demokrat Partinin Muş Teşkilatlanması ve Faaliyetleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(21), 124-141.
Tökin, İ.H. (1965). Türk Tarihinde Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişimi. İstanbul: Elif Yayınları.
Tuğluoğlu, F. (2017). CHP’nin 14. Kurultayı ve İlk Hedefler Beyannamesi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 60, 277-310.
Tuna, I. (2018). Türkiye’de İktidar Muhalefet İlişkileri (1946-1960). İstanbul: Libra Yayınları.
Tuncer, E. (2002). Osmanlıdan Günümüze Seçimler. Ankara: Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
Tuncer, E. (2012). 1957 Seçimleri. Ankara: Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
Uyar, H. (2001). Vatan Cephesi. İzmir: Büke Yayınları.
Zürcher, E.J. (1995). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. (Çev.: Y.Saner). İstanbul: İletişim Yayınları.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (CCA) CCA, 010.09/218.676.1.
CCA, 010.09/218.676.1.2-4.
CCA, 010.09/218.676.1.5.
CCA, 010.09/218.676.1.6.
CCA, 010.09/218.676.1.7.
CCA, 010.09/218.676.1.8.
CCA, 010.09/218.676.1.9.
CCA, 010.09/218.676.1.10.
CCA, 010.09/218.676.1.30.
CCA, 010.09/218.676.1.154.
CCA, 010.09/218.676.134.
CCA, 010.09/218.676.1.153.
CCA, 010.09/218.676.1.152.
CCA, 010.09/218.676.1.29.
CCA, 010.09/218.676.151
CCA, 010.09/218.676.1.150.
CCA, 010.09/218.676.1.27-28.
CCA, 010.09/218.676.1.27.
CCA, 010.097218.676.1.149.
CCA, 010.09/218.676.1.155.
CCA, 010.09/159.486.2.3.
CCA, 30.1.0.0/45.269.13.
CCA, 490.01.179/713.2.58.
CCA, 490.01.179/713.2.61.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 10, C.20,11.09.1957,TBMM Matbaası, Ankara 1957.
Yassıada Yüksek Adalet Divanı Tutanakları: Vatan Cephesi Davası, (Esas No: 1961/7), TBMM 1960.
Yerel ve Ulusal Gazeteler Akşam
Cumhuriyet
Hürriyet
Milliyet
Muş Altınova Gazetesi
Son Posta
Şark Telgraf Gazetesi
Ulus
Vatan
Yeni Zafer Gazetesi
Zafer