GSYH, Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki İlişkilerin Türkiye Örneğinde İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasındaki ilişkilerin yönünü araştırmaktır. Bu amaçla, 1994-2019 dönemi için çeyrek dönemlik veriler kullanılarak söz konusu değişkenler arasında dinamik ilişkiler analiz edilmektedir. Çalışmada ekonometrik analiz yöntemi olarak eşbütünleşme ilişkisi ve vektör hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Elde edilen tahmin sonuçlarına göre, kamu harcamaları ve kamu gelirleri kısa dönemde GSYH’yı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilemezken, uzun dönemde GSYH’yı pozitif yönde etkilemektedir. Ayrıca, kamu harcamaları ile kamu gelirleri arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu için söz konusu kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasında mali senkronizasyon hipotezinin geçerli olduğu sonucuna varılmaktadır. Ek olarak, tahmin sonuçlarına göre, GSYH’dan kamu harcamalarına doğru kuvvetli bir nedensellik ilişkisi bulunduğu için Türkiye ekonomisinde Wagner yasasının geçerli olduğu sonucuna varılmaktadır. Ampirik bulgular, ekonomide istikrarlı bir büyüme oranının, bütçe açıklarını teşvik etmeden, kamu harcamaları ve kamu gelirlerinin zaman içerisinde tutarlı bir şekilde büyümesine neden olacağına işaret etmektedir.

Analyzing The Relationships Between GDP, Public Expenditures and Public Revenues in Turkey

The purpose of this study is to investigate the relationships between Gross Domestic Product (GDP), public expenditures and public revenues in Turkey. For this purpose, dynamic relationships between the variables are investigated using quarterly data for the period 1994-2019. Cointegration and vector error correction methods have been used in the study. Estimation results indicate that public expenditures and public revenues positively affect the GDP in the long-run, while they do not significantly affect the GDP in the short run. Further, a two-way causality relationship was found between public expenditures and public revenues which means that fiscal synchronization hypothesis holds between public expenditures and public revenues in the Turkish economy for that period. In addition, a strong causality relationship from GDP to public expenditures reveals that Wagner's law holds between public expenditures and GDP in the economy. Empirical findings suggest that a stable growth rate in the economy will cause public expenditures and public revenues to grow consistently over time with not fostering budget deficits.

PDF

___

Akçağlayan, A., & Kayıran, M. (2010). Türkiye’de kamu harcamaları ve gelirleri: Nedensellik ilişkisi üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 129-146.
Altıner, A., & Çalcalı, Ö. (2019). Türkiye’de vergi gelirleri ve bütçe harcamalarının ekonomik büyüme ile etkileşimi. Maliye Dergisi, (176), 406-427.
Altunöz, U. (2017). Türkiye ekonomisi için vergi geliri - kamu harcamaları ilişkisinin ampirik analizi. Vergi Dünyası, (433), 1-17.
Aysu, A., & Bakırtaş, D. (2018). Kamu harcamaları ve vergi gelirleri arasındaki asimetrik nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (51), 1- 19.
Aytaç, D., & Güran, M. C. (2010). Kamu harcamalarının bileşimi ekonomik büyümeyi etkilermi? Türkiye ekonomisi için bir analiz. Sosyoekonomi, 13(13), 129-152.
Baghestani, H., & McNown, R. (1994). Do revenues or expenditures respond to budgetary disequilibria? Southern Economic Journal, 61(2), 311-322.
Barro, R. J. (1974). Are government bonds net wealth? Journal of Political Economy, 82(6), 1095-1117.
Blanchard, O., & Perotti, R. (2002). An empirical characterization of the dynamic effects of changes in government spending and taxes on output", The Quarterly Journal of Economics, 117(4), 1329- 1368.
Buchanan, J. M., & Wagner, R. E. (1978). Dialogues concerning fiscal religion. Journal of Monetary Economics, 4(3), 627-636.
Çavuşoğlu, A. T. (2008). Türkiye’de kamu gelirleri ve harcamaları arasındaki ilişki üzerine ekonometrik bir analiz. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 143-160.
Dökmen, G. (2012). Kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasındaki ilişki: Panel nedensellik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 115-143.
Durkaya, M., & Ceylan, S. (2006). Vergi gelirleri ve ekonomik büyüme. Maliye Dergisi, (150), 79-89.
Ewing, B. T., & Payne, J. E. (1998). Government revenue-expenditure nexus: Evidence from Latin America. Journal of Economic Development, 23, 57-69.
Ewing, B. T., Payne, J. E., Thompson, M. A., & Al-Zoubi, O. M. (2006). Government expenditures and revenues: Evidence from asymmetric modeling. Southern Economic Journal, 73(1), 190-200.
Friedman, M. (1978). The limitations of tax limitation. Policy Review, 5(78), 7-14.
Froyen, R. T. (2013). Macroeconomics, theories and policies (10 b.). Pearson Education Limited.
Günaydın, İ. (2004). Vergi - harcama tartışması: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 163- 181.
Hondroyiannis, G., & Papapetrou, E. (1996). An examination of the causal relationship between government spending and revenue: A cointegration analysis. Public Choice, 89(3/4), 363-374.
Johansen, S. (1995). Likelihood-based inference in cointegrated vector autoregressive models. Oxford: Oxford University Press.
Kaya, A., & Şen, H. (2013). How to achieve and sustain fiscal discipline in Turkey: Rising taxes, reducing government spending or a combination of both? Romanian Journal of Fiscal Policy, 4(1), 1-26.
Kaya, H. F., & Arslan, Ş. N. (2020). The government revenue-expenditure nexus: Asymmetric causality test. Current Research in Social Sciences, 6(2), 170-178.
Kayalı, H. (2017). Türkiye'de kamu harcamaları ve kamu gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: 2002 öncesi ve sonrası için karşılaştırmalı bir analiz (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden erişilmiştir.
Kepenek, Y. (2017). Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Keynes, J. M. (1936). The general theory of employment, interest and money. Cambridge: Cambridge University Press.
Lumsdaine, R., & Papell, D. (1997). Multiple trend breaks and the hypothesis. Review of Economics and Statistics, 79(2), 212–218.
Meltzer, A., & Richard, S. (1981). A rational theory of the size of government. Journal of Political Economy, 89(5), 914-927.
Mucuk, M., & Alptekin, V. (2008). Türkiye’de vergi ve ekonomik büyüme ilişkisi: VAR analizi (1975 - 2006). Maliye Dergisi, (155), 159-174.
Musgrave, R. A. (1966). Principles of budget determination. H. A. Cameron, & W. L. Henderson (Ed.), Public finance: Selected readings, (ss. 108-115). New York: Random House.
Narayan, P. K. (2005). The government revenue and government expenditure nexus: Empirical evidence from nine asian countries. Journal of Asian Economics, 15(6), 1203–1216.
Narayan, P. K., & Narayan, S. (2006). Government revenue and government expenditure nexus: Evidence from developing countries. Applied Economics, 38(3), 285–291.
Parasız, İ. (2011). Keynezyen ve Keynez sonrası makro ekonomi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Payne, J. E. (2003). A survey of the international empirical evidence on the tax-spend debate. Public Finance Review, 31(3), 302-324.
Payne, J. E., Mohammadi, H., & Cak, M. (2008). Turkish budget deficit sustainability and the revenue expenditure nexus. Applied Economics, 40(7), 823-830.
Peacock, A. T., & Wiseman, J. (1979). Approaches to the analysis of government spending growth. Public Finance Quarterly, (7), 3-23.
Saunoris, J. W., & Payne, J. E. (2010). Tax more or spend less? Asymmetries in the UK revenue- expenditure nexus. Journal of Policy Modeling, 32(4), 478-487.
Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65–94.
Şen, R. K. (2011). Çok yıllı bütçe hazırlama sürecinde temel bütçe büyüklüklerinin öngörüsü: Türkiye için ekonometrik bir yaklaşım (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden erişilmiştir.
Terzi, H., & Oltulular, S. (2006). Harcama - vergi geliri hipotezi: Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 1-18.
Tüğen, K. (2019). Devlet bütçesi. İzmir: Bassaray Matbaası.
Ulusoy, A. (2018). Maliye politikası. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Uzay, N. (2002). Kamu büyüklüğü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği (1970- 1999). Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19), 151-172.
Wagner, A. (1883). Three extracts on public finance. R. Musgrave, & A. Peacock (Ed.), Classics in the theory of public finance, (ss. 1-15). London: Macmillan.
Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock and the unit root hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics, 10(3), 251–270.