Şermin BİRTANE

4725

ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI (AİHS 8. MADDE) BAĞLAMINDA ÇALIŞMA HAKKI VE MESLEKİ HAYAT İLİŞKİSİ

Ekonomik ve sosyal haklardan olan çalışma hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde korunan haklardan değildir. Ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, çalışma hakkı kapsamında değerlendirilebilecek bazı konularla ilgili şikâyetlerin Sözleşme'de korunan diğer hakları ilgilendirmesi durumunda ilgili haklarla bağlantı kurarak bir inceleme yapabilmektedir. Çalışma hakkıyla ve mesleki hayatla ilgili pek çok konu Sözleşme’nin 8. maddesinde düzenlenmiş olan özel hayata saygı hakkının kapsamına girebilmektedir. AİHM içtihadına göre özel hayata dair hususlar kişinin mesleği ile ilgili tasarruflara esas alınmışsa özel hayata saygı hakkı gündeme gelecektir. Bu kapsamda mesleki hayat çerçevesinde kişilerin özel hayatı hakkında sorgulanması ve bunun doğurduğu idari sonuçlar, buna ek olarak kişilerin davranış ve tutumları gerekçe gösterilerek görevden alınmaları özel hayata yapılmış bir müdahale oluşturmaktadır. Bu durumlarda Sözleşme’nin 8. maddesinde yer alan güvenceler devreye girecektir. AİHM kararlarında çalışma hakkı bakımından en önemli kriter bireylerin dış dünyayla ve başka bireylerle ilişki kurması bakımından mesleki yaşamın, mesleki faaliyetlerin bir araç olarak görülmesi ve bu sayede mesleki yaşamın özel yaşamın ayrılmaz bir unsuru olarak kabul edilmesidir.
Anahtar Kelimeler:

Özel hayata saygı hakkı, çalışma hakkı, mesleki hayat, işe son verme, meslekten çıkarma., Özel hayata saygı hakkı, çalışma hakkı, mesleki hayat, işe son verme, meslekten çıkarma.

PDF

___

  • ASBJORN, Eide, CATARİNA, Krause, ALLAN, Rosas (Eds.). (2001). Economic, Social and Cultural Rights, 2nd Revised Edition, London: Martinus Nijhoff Publishers.
  • BURBERGS, Maris (2013). How the right to respect for private and family life, home and correspondence became the nursery in which new rights are born: article 8 ECHR in BREMS, Eva, GERARDS (Eds.), Shaping Rights in the ECHR: the role of the European Court of Human Rights in determining the scope of human rights (ss. 315-329), Cambridge University Press.
  • HARRIS, David, O'BOYLE, Michael, BATES, Ed, ve BUCKLEY, Carla (2018). Law of the European Convention on Human Rights, 4th Edition, Oxford: Oxford University Press.
  • HARRIS, David, DARCY, John (2001). The European Social Charter, 2nd Edition, New Yok: Transnational Publishers.
  • OLIVER, De Schutter (2013). Human rights in employment relationships: contracts as power, in DORSSEMONT, Filip, LÖRCHER, Klaus, SCHÖMANN, Isabelle (Eds.), The European Convention on Human Rights and the Employment Relation (ss. 105-139), Oxford: Hart Publishing,
  • DRZEWICKI, Krzysztof (2001). The Right To Work and Rights In Work, in EİDE, Asbjorn, KRAUSE, Catarina, ROSAS Allan (Eds.), Economic, Social and Cultural Rights (ss. 223-243), 2nd Revised Edition, London: Martinus Nijhoff Publishers.
  • HENDRICKX, Frank (2013). Article 8 ECHR: judicial patterns of employment privacy protection, in DORSSEMONT, Filip, LÖRCHER, Klaus, SCHÖMANN, Isabelle (Eds.), The European Convention on Human Rights and the Employment Relation (ss. 183-208), Oxford, Hart Publishing.
  • KOCH, Ida Elisabeth (2009). Human Rights as Indivisible Rights:the Protection of Socio-economic Demands under the European Convention on Human Rights, The Netherlands: Martinus Nijhoff Publishing.
  • LEIJTEN, Ingrid (2013). Defining the scope of economic and social guarantees in the case law of the ECtHR, içinde BREMS, Eva, GERARDS, Janneke (Eds.), Shaping Rights in the ECHR: the role of the European Court of Human Rights in determining the scope of human rights (ss. 109-136), Cambridge: Cambridge University Press
  • LETSAS, George (2015). What Triggers the Applicability of Article 8 of ECHR? in CASADEVALL, Joseph (Ed.) Melanges en l’honneur de Dean Spielmann, Essays in honour of Dean Spielmann (ss. 343-348), The Netherlands: Wolf Legal Publishers.
  • MANTOUVALOU, Virginia (2015). Ideological organisations and dismisal for private activities, in CASADEVALL, Joseph (Ed.) Melanges en l’honneur de Dean Spielmann, Essays in honour of Dean Spielmann (ss. 375-381), The Netherlands: Wolf Legal Publishers.
  • MANTOUVALOU, Virginia (2013). “Labour rights in the European Conventıon on Human Rights an intellectual justification for an integraded approach to interpretation”, Human Rights Law Review, V. 13., Is. 3, ss. 529-555.
  • MANTOUVALOU, Virginia (Ed.) (2015). The Right To Work, Legal and Philosophical Perspectives, Oxford: Hart Publishing.
  • MOWBRAY, Alastair (2004). The development of Positive Obligations Under the European Convention on Human Rights by the European Court of Human Rights, Oxford-Portland: Hart Publishing.
  • NUSSBERGER, Angelika (2015). Job and private life: nothing but one and the same? Recent developments in the jurisprudence of the European Court of Human Rights on Article 8 ECHR, in CASADEVALL, Joseph (Ed.), Melanges en l’honneur de Dean Spielmann, Essays in honour of Dean Spielmann (ss. 437-443), The Netherlands: Wolf Legal Publishers.
  • O’CONNELL, Rory (2012). “The Right to Work in the European Convention on Human Rights”, European Human Rights Law Review, N. 2, ss. 176-190.
  • OPDEBEEK, Ingrid (2015). “The legality of a combination of disciplinary and criminal penalties applied civil servants in the European legal sphere: an impermissible case of double jeopardy or a legitimate conjunction for tackling reprehensible behaviour of public officials?” European Human Rights Law Review, N. 5, ss. 474-487.
  • ÖNCÜ, Gülay Arslan (2011). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Özel Yaşamın Korunması Hakkı, Beta Yayınları.
  • POPELIER, Patricia (2006). “Legitimate expectations and the law-maker in the case law of the European Court of Human Rights”, European Human Rights Law Review, N. 1, ss. 10-24.
  • REID, Karen (2015). A Practitioner's Guide to the European Convention on Human Rights, 5th Edition, London: Sweet & Maxwell.
  • SCHEININ, Martin (2001). Economic and Social Rights as Legal Rigts, in EİDE, Asbjorn, KRAUSE, Catarina, ROSAS, Allan (Eds.), Economic, Social and Cultural Rights (ss. 29-54), 2nd Revised Edition, London: Martinus Nijhoff Publishers.
  • SHIVERS, Nonnie L. (2004). “Firing immoral public employees: if the Article 8 of the European Convention on Human Rights protects employee privacy rights, then why can’t we?”, Arizona Journal of International and Comperative Law, Vol. 21, ss. 621-661.
  • VANDENHOLE, Wouter (2016). Human Rights in A Globalising Economy: Is the Right To Social Protection Qualified by A Duty To Work?, in PARMENTIER, Stephan, WERDMÖLDER, Hans, MERRIGAN, Michael (Eds.), Between Rights and Responsibilities: A Fundemental Debate (ss. 85- 112), Cambridge: Intersentia Publishing.
  • Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Amann/İsviçre [BD], B. No: 27798/95, 16/2/2000.
  • Axel Springer AG/Almanya, B. No: 39954/08, 7/2/2012.
  • Bagirov/Azerbaycan, B. No: 81024/12 28198/15, 25/06/2020.
  • Barbulescu/Romanya, B. No:61496/08, 12/1/2016.
  • Bigaeva/Yunanistan, B. No: 26713/05, 28/05/2009.
  • Brauer/Almanya, B. No: 3545/04, 28/5/2009.
  • Brincat ve diğerleri/Malta, B. No: 60908/11, 24/7/2014.
  • Bor/Macaristan, B. No: 50474/08, 18/6/2013.
  • Burghartz/İsviçre, B. No. 16213/90, 22/2/1994.
  • Christine Goodwin/Birleşik Krallık, B. No: 28957/95, 11/07/2002.
  • Convertito ve diğerleri/Romanya, B. No: 30547/14, 30549/14…, 3/3/2020.
  • Demir ve Baykara/Türkiye [BD], B. No: 34503/97, 12/11/2008.
  • Denisov/Ukraine [BD], B. No: 2011/76639, 25/9/2018.
  • Dudgeon/Birleşik Krallık, B. No. 7525/76, 22/10/1981.
  • Fernandez Martinez/İspanya [BD], B. No:56030/07, 12/6/2014.
  • Gillow/Birleşik Krallık, B. No: 9063/80, 24/11/1986.
  • Hajduova/Slovakya, B. No: 2660/03, 30/11/2010.
  • Hatton ve diğerleri/Birleşik Krallık [BD], B. No: 36022/97, 2/7/2003.
  • I.B./Yunanistan, B. No: 552/10 552/10, 03/10/2013.
  • K.A. ve A.D./Belçika, B. No: 42758/98, 45558/99, 17/02/2005.
  • Klass ve diğerleri/Almanya, B. No: 5029/71, 6/9/1978.
  • Kopp/İsviçre, B. No: 23224/94, 25/3/1998.
  • Laskey, Jaggard ve Brown/Birleşik Krallık, B. No:21627/93, 21826/93, 21974/93, 19/02/1997.
  • Leander/ İsviçre, B. No: 9248/81, 26/3/1987.
  • Lopez Ostra/İspanya, B. No: 16798/90, 9/12/1994.
  • Malone/Birleşik Krallık, B. No: 8691/79, 2/8/1984.
  • Marckx/Belçika, B. No: 6833/74, 13/6/1979.
  • Mateescu/Romanya, B. No:1944/10, 14/01/2014.
  • Mazurek/Fransa, B. No: 34406/97, 1/2/2000.
  • Mertinas ve Mertinienė/Litvanya, B. No: 43579/09, 08/11/2016.
  • Mitzinger/Almanya, B. No:29762/10, 9/2/2017.
  • Obst/Almanya, B. No: 425/03, 23/09/2010.
  • Oleksandr Volkov/Ukrayna, B. No:21722/11, 9/1/2013.
  • O'Rourke/Birleşik Krallık, B. No: 39022/97, 26/06/2001.
  • Özpınar/Türkiye, B. No: 20999/04, 19/10/2010.
  • Petri Sallinen ve diğerleri/Finlandiya, B. No: 50882/99, 27/09/2005.
  • Pfeifer/Avusturya, B. No: 12556/03, 15/11/2007.
  • Pişkin/Türkiye, B. No: 33399/18, 15/12/2020.
  • Polyakh ve diğerleri/Ukrayna, B. No: 58812/15, 53217/16, 59099/16...,17/10/2019.
  • Powell ve Rayner/Birleşik Krallık, B. No: 9310/81, 21/2/1990.
  • Pretty/Birleşik Krallık, B. No: 2346/02, 29/04/2002.
  • Rees/Birleşik Krallık [BD], B. No: 9532/81, 17/10/1986.
  • Rotaru/Romanya [BD], B. No: 28341/95, 4/5/2000.
  • S. ve Marper/Birleşik Krallık, B. No: 30562/04 ve 30566/04, 4/12/2008.
  • Schüth/Almanya, B. No: 1620/03 1620/03, 23/09/2010.
  • Sidabras ve Džiautas/Litvanya, B. No: 55480/00 ve 59330/00, 27/07/2004.
  • Silver ve diğerleri/Birleşik Krallık, B. No: 5947/72..., 25/3/1983.
  • S.L./Avusturya, B. No: 45330/99, 9/1/2003.
  • Smith ve Grady/Birleşik Krallık, B. No: 33985/96, 33986/96, 27/9/1999.
  • Sodan/Türkiye, B. No:18650/05, 2/2/2016.
  • Şahin Kuş/Türkiye, B. No:33160/04, 7/6/2016.
  • Tyrer/Birleşik Krallık, B. No: 5856/72, 25/04/1978.
  • Ünal Tekeli/Türkiye, B. No. 29865/96, 16/11/2004.
  • X ve Y/Hollanda, B. No: 8978/80, 26/3/1985.
  • Vogt/Almanya [B.D.], B. No: 17851/91 17851/91, 26/09/1995.
  • Von Hannover/Almanya, B. No: 59320/00, 24/06/2004.
Anayasa Yargısı-Cover
  • ISSN: 1301-1200
  • Yayın Aralığı: Yıllık
  • Başlangıç: 1984
  • Yayıncı: Anayasa Yargısı Araştırmaları Merkezi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

TÜRK İŞ HUKUKUNDA İŞVERENİN İŞÇİNİN ÖZEL YAŞAMINA SAYGI BORCU

Seracettin GÖKTAŞ

ROBERT ALEXY’NİN İLKELER TEORİSİNE GENEL BİR BAKIŞ

Güneş ÇAP

KAMU GÖREVİNDEN ÇIKARMA İŞLEMLERİNİN ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI BAĞLAMINDA ELE ALINMASI VE ANAYASA MAHKEMESİNİN YAKLAŞIMI

Fatih ALKAN

Limitations on Religious Headdress and Two Different Viewpoints: Inferences from Findings of the European Court of Human Rights and the United Nations Human Rights Committee

Emre AKBULUT

ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİ VE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI

Hilal YAZICI

ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI (AİHS 8. MADDE) BAĞLAMINDA ÇALIŞMA HAKKI VE MESLEKİ HAYAT İLİŞKİSİ

Şermin BİRTANE