Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla Apicius’un İzinde
Apicius… Son yıllarda gastronomiyle ilgilenen akademisyenlerin ve antik dönemlerin geleneksel mutfak uygulamalarına ilgi duyan meraklıların diline pelesenk olan bu sözcük, günümüzde yeme içme kavramının haz odaklı yönlerine atıfta bulunan bir metafor haline dönüşmüştür. Buna rağmen ’nın gizemlerle dolu olduğunu söylemek mümkündür. Söz konusu gizemlerden en karmaşık olanı De re Coquinaria’nın yazarının tam olarak kim ya da ne olduğu ile ilgilidir. Eserin diğer bir gizemi ise şekil ve içerik özellikleri bakımından (dilsel özellikler, yemeklerde kullanılan bazı malzemeler ve tariflerin standart bir yapıya sahip olmayışı) araştırmacıların ihtilafa düşmesi, bazı konulara tam manasıyla açıklık getirilememesidir. Eserin günümüzde çeşitli edisyonları ve bazı edisyonların farklı dillere çevrilen onlarca versiyonu bulunmaktadır. Bu çalışmada Ali Güveloğlu ve Müjde Tönbekici tarafından yayına hazırlanan Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla Apicius’un İzinde adlı kitap, eleştirel bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Christian Theophil Schuch edisyonu (1867) baz alınarak hazırlanan kitabın seçiminde içeriğin çeviriden ibaret olmaması, ölçü birimleri, açıklamalı maddeler, sözlükçe, dizin gibi okurları yönlendiren bölümleri bünyesinde barındırması ve yirmi altı yemeğe ilişkin uygulama - yorum kısımlarının bulunması etkili olmuştur. Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla Apicius’un İzinde adlı eserin eski çağ yemek tarihine olan ilgiyi arttıracağı ve De re Coquinaria’nın gizemli tariflerini tatmak ve kokusunu almak isteyen meraklılara yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
A Gourmet in Ancient Rome: Following Apicius with Translation, Comments and Applications
Apicius, this word that has become popular in recent years with academics interested in gastronomy and enthusiasts interested in the traditional culinary practices of ancient times, has now become a metaphor referring to the pleasure-oriented aspects of the concept of eating and drinking. Despite this, it is possible to say that De re Coquinaria is full of mysteries. The most complex of these mysteries concerns who or what exactly the author of De re Coquinaria is. Another mystery of the work is that researchers disagree in terms of its form and content (linguistic features, some ingredients used in dishes, and the fact that the recipes do not have a standard structure), and some issues cannot be fully clarified. Today, there are various editions of the work and dozens of versions of some editions translated into different languages. In this study, the book titled Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla Apicius’un İzinde, prepared by Ali Güveloğlu and Müjde Tönbekici, was evaluated from a critical perspective. The choice of the book, which was prepared based on the Christian Theophil Schuch edition (1867), was influenced by the fact that the content does not consist of translations, that it contains sections that guide the readers such as units of measurement, annotated articles, a glossary, and an index, and that there are application and comment sections on twenty-six dishes. It is thought that the work titled Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla Apicius’un İzinde may increase interest in ancient food history and will guide enthusiasts who want to taste and smell the mysterious recipes of De re Coquinaria.
___
- Freedman, P. (2007). Yemek Damak Tadının Tarihi. İstanbul: Oğlak Güzel Kitaplar.
- Güveloğlu, A. ve Tönbekici, M. (2023). Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla Apicius’un İzinde. İzmir: Sakin Kitap.
- Güveloğlu, A. (2019). Antik Çağ’ın Damak Tadı Düşkünü Yazarları, Tarih ve Gelecek Dergisi, 5 (2): 256-272.
- Közleme, O. (2012), Türk Mutfak Kültürü ve Din. (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı.
- Larousse Gastronomique (1938). Prosper Montagné, Maître Cuisinier, Avec la Collaboration du Docteur Gottschalk. Paris: Editions Larousse.
- Lindsay, H. (1997). Who Was Apicius?, Symbolae Osloenses, 72 (1): 144-154.
- Savarin, B. (2009). The Physiology of Taste or Transcendental Gastronomy. Auckland: The Floating Press.