205211

1923-2023: Türkiye’de Yabancı Turist Tipolojisinin Dönüşümü

Turizm hareketlerine yönelik kavramlaştırmalardan hareketle bu çalışma, turist tipolojisi kavramı çerçevesinde ele alınmıştır. Ancak çalışmada bir turist tipolojisi oluşturmak yerine, Cumhuriyet Dönemi boyunca Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turist grupları incelenmiştir. Bu nedenle araştırmanın amacı, 1923-2023 yılları arasında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin tipolojilerindeki değişim ve dönüşümleri değerlendirmektir. Bu bağlamda, yabancı turistlerin seyahat nedenleri ve demografik özellikleri temel alınarak, turist tipoloji- sinin dönüşüm süreci yorumlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan literatür taraması ve doküman analizi kullanılmıştır. Bu kapsamda, Türkiye’deki turizm kurumları tarafından yayımlanan raporlar ile akademik araştırmalar, doküman analizi yoluyla karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Türkiye’deki uluslararası turist hareketlerinin seyri ve turist tipolojisindeki dönemsel değişimler ortaya konmuştur. Buna göre, 1923-1980 yılları arasında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistler genellikle nitelikli kültür turistleri ve hippilerden oluşurken, 1980-2000 yılları arasında ise kitle turistleri olarak tanımlanmışlardır. Son olarak, 2000-2023 döneminde ise farklı turist gruplarının ziyaretleri nedeniyle bu turistler, post-turistler olarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Turist tipolojisi, Cumhuriyet Dönemi, Yabancı turist- ler, Uluslararası turist hareketleri

1923-2023: Transformation of Foreign Tourist Typology in Türkiye

This study was conducted within the framework of the concept of tourist typology, which is based on the conceptualizations of tourism movements. However, instead of creating a tourist typology, the study focused on examining foreign tourist groups in Türkiye. The main objective of this research was to evaluate the changes and transformations in the typology of foreign tourists between 1923 and 2023. During this period, the study interpreted the transformation process of tourist typology by considering the travel motives and demographic characteristics of foreign tourists. The research employed qualitative research methods, specifically literature review and document analysis. To achieve this, reports published by tourism institutions in Türkiye and academic research were compared through document analysis. The findings of this analysis revealed the international tourist movements in Türkiye and the periodic changes in the tourist typology. Consequently, between 1923 and 1980, foreign tourists in Türkiye were mainly qualified cultural tourists and Hippies. From 1980 to 2000, they were predominantly described as mass tourists. Finally, between 2000 and 2023, the visitors were classified as post-tourists due to the visits of various tourist groups.

Keywords:

Tourist typology, Türkiye era, Foreign tourists, International tourist movements.,

PDF

___

Akçura, G, (2012). Türkiye Turizminde 150. Yıl. İstanbul: Oti Yayınları.
Akmeşe, H. ve Ilgaz, A. (2020). Türkiye’ye Gelen Yabancı Turistlerin Ziyaret Nedenlerinin Son Beş Yılın Verilerine Göre Değerlendirilmesi, Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Dergisi, 21(47): 173-185.
Anderson, C. (2009). The Longer Tail: How Endless Choice is Creating Unlimited Demand. New York: Hyperion. Arslan, R. (2017). Türkiye’nin Turizm Politikası (1923-1960), Electronic Turkish Studies, 12(19): 1-16.
Başer, G. (2018). Turkey’s Tourist Profile: A Document Analysis for Future Implications, Journal of Tourism and Hospitality Management, 6(5): 222-239.
Belber, B. G. (2011). Nevşehir’e Gelen “İspanyolca Konuşan” Turistlerin Profilini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2): 31-60.
Boorstin, D. (1964). The Image: A Guide to Pseudo-Events in America. New York: Harper & Row.
Cohen, E. (1972). Toward a Sociology of International Tourism, Social Research 39: 164-182.
Cohen, E. (1979). A Phenomenology of Tourist Experiences, Sociology 13: 179-201.
Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks: Sage.
Doğan, H., Üngüren, E. ve Yelgen, E. (2010). Alanya Turist Profiline Yönelik Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3): 79-100.
Feifer, M. (1985). Going places. The Ways of The Tourist from Imperial Rome to The Present Day. London: MacMillan.
Gezer, Ö. (2020). Çinli Turist Profili ve Davranışları: Türkiye Örneği, Turizm Çalışmaları Dergisi, 2(2): 53-64.
Graburn, N. H. H. (1983). The Anthropology of Tourism, Annals of Tourism Research,10(1): 9-33.
Gray, P. (1970). International Travel-International Trade. Lexington MA: Heath Lexington Books.
Gottlieb, A. (1982). Americans’ Vacations, Annals of Tourism Research 9(2): 165-187.
Kozak, N. (2018). Cultural Visitors and Local Residents’ Interactions: Hippies Movement At Sultanahmet in the 1960s, Anatolia, 29(2): 225-236.
Kuşluvan, S. ve İlhan, İ. (1994). Britanya’daki Tur Operatörlerinin Türkiye’ye Düzenledikleri Paket Turların Tipleri, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2): 30-33.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2023). Turizm İstatistikleri, https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html, Erişim Tarihi: 10.04.2023
Mehmetoglu, M. (2004). Tourist or Traveller? A typological Approach, Tourism Review, 59 (3): 33-39.
Olalı, H. ve Timur, A. (1986). Turizmin Türk Ekonomisindeki Yeri. İzmir: Enka Yayınları.
Önsoy, R. (1988). Osmanlı Sanayii ve Sanayileşme Politikası. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Özdemir, M. (2011). Türkiye’de Turizmin Başlaması: Osmanlı’da Sanayileşme Çabaları: Sergi-İ Umum-İ Osmani (1863 İstanbul Uluslararası Sergisi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1): 87-90.
Öztürk, Y. ve Yeşiltaş, M. (1997). Türkiye’ye Gelen İngiliz Turistlerin Profilini Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1): 82-87.
Pearce, P. L. (1982). The Social Psychology of Tourist Behaviour. Oxford: Pergamon.
Plog, S. C. (1974). Why Destination Areas Rise and Fall in Popularity, The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 14(3): 13-16.
Saral, E. ve Malkoç, E. (2018). Erken Cumhuriyet Döneminde İstanbul’da Turizm Etkinlikleri ve Turizmi Geliştirme Çabaları (1923-1938). Türk Tarih Kurumu Başkanlığı. XVIII. Türk Tarih Kongresi Kongreye Sunulan Bildiriler (1-5 Ekim 2018) Ankara.
Sivil, İ. H. (2007). Avrupa Birliği Turizm Politikaları ve Türkiye Turizmi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Ana Bilim Dalı.
Smith, V. (1977). Hosts and Guests: The Anthropology of Tourism. Philadelphia: The University of Pennsylvania Press.
Swarbrooke, J. ve Horner, S. (2007). Consumer Behaviour in Tourism. Oxford: Butterwoth-Heinemann.
TÜİK (2023). Turizm İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Egitim,-Kultur,-Spor-ve-Turizm-105 , Erişim Tarihi: 15.03.2023
TÜRSAB (2023). Turizm Raporları ve İstatistikleri, https://www.tursab.org.tr/turkiye-turizm-istatistikleri, Erişim Tarihi: 12.02.2023
Urry, J. (1990). The Tourist Gaze: Leisure and Travel in Contemporary Societies. London: Sage.
Wach, E. (2013). Learning About Qualitative Document Analysis. Institute of Development Studies.
Wight, C. (2022). Tourism, the Tourist Experience and Post Modernity: Theory, Applications and Research. İçinde; R. Sharpley (Editor) Routledge Handbook of Tourist Experience (ss. 9-23). New Yok: Routledge.
Yalçın, M. O. ve Dinçer, N. G. (2015). Bulanık Kümeleme Analizi Kullanarak Türkiye’yi Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Profillerinin Belirlenmesi, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 52(601): 25-37.
Yiannakis, A. ve Gibson, H. (1992). Roles Tourists Play, Annals of Tourism Research 19 (2): 287-303