Polykrates'in dipteros'undan hermogenes'in pseudodipteros'una

Magnesia kazılarının en büyük amacı Hermogenes'in yapılarını incelemek olmasına karşın 1984'den bu yana sürdürülen kazılarda bu amaç doğrultusunda fazla yol alındığı söylenemez. Buna karşın ortaya çıkarılan yeni yapılar üzerinde yapılan çalışmalarla önemli sonuçlara ulaşılmıştır. I lermogenes yapılarıyla olmasa da ona bağlanan yapılarda bu varsayım irdelenmiştir. Vitruvius'tan edindiğimiz verilere göre Hermogenes "pseododip/enıs" olarak tanımlanan tapınağı ilk planlayan ve uygulayan mimardır ve bu yapı Vitruvius'a göre Magnesia'daki Artemis Tapınağı'dır. Çalışmalanmızda elde ettiğimiz veriler doğrultusunda, I lermogenes'in bu tapınak tipini belirleme nedenleri konusunda şimdiye kadar çeşitli bilim adamlarınca çeşidi yorumlar ortaya koyulmuş ve bu uygulama genellikle ışık/gölge karşıtlığının uygulanmasına da yandırılmıştır. Bu makalede de aynı nedenler sorgulanmakta ve ışık/gölge karşıdığının geçerli bir varsayım olamayacağı gösterilmeye çalışılmaktadır. Gerçek zamana dayanan üç boyudu görüntülerde tapınağın hiçbir zaman ve hiçbir şekilde varsayıldığı kadar ışık/gölge üretecek bir özelliğe sahip olmadığı gösterilmektedir. Bu durumda Vitruvius'un sözlerinden de anlaşılan "pferonn güzelleştirmek" konusunda Hermogenes'in neler yaptığı konusu üzerinde durulmakta ve psendodipten/s tapınak planının bulunuş ve uygulanış nedeni bu sonuca bağlanmaktadır.

Vom dipteros des polykrates zum pseudodipteros des hermogenes

Man niihert sich dem 40. Jubilaum der Grabungen in Magnesia mit Ergeb-nissen von vieleıı neuentdeckten Bauten, ohne aber VVesentliches für die Erforschung von Hermogenes zu leisten. Es \vurden nur einigc Hypothesen aufgestellt, die sich auf seine Errungenschaften beziehen (s. Anm.). In diesem Artikel wird zum ersten Mal seine gepriesene Leistung, namlich Licht und Schattenef-fekt zu erzielen, abgelehnt. Das Argument datür sind die dreıdimensionalen Real Time Rekonstruktionen des Tempels, durch die man cinwandfrei sehen kann, dass der Tempel nie dem Gedanken entsprechend durch das Sonnenlicht beleuchtet wird. Das 1 lauptaugenmerk seines Schaffens wird nun bei der weiten Pteroma des neuen Tempeltypus, des Pseudodipteros und seiner reichen Gestaltung der Bauglieder ge-sucht.

PDF

___

Bingöl 1980 O. Bingöl, Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und römischer Zeit in Kleinasien. IstMitt Beihcft 20 (1980).

Bingöl 1990 O. Bingöl, "Zu den neueren Forschungen in Magnesia am Mâander, içinde: W. Hoepfner - E.-L. Schwandner (ed.), Hemogenes und die hochbel-knistische Arcbitektur. Rahmen des 13. Inrernarionalen Kongresses fıir klassische Archâologie Berlin (1990) 63-68.

Bingöl 1993 O. Bingöl, "Vitruvische Volute am Artemis-Tempel von Hermogenes in Magnesia am Mâander", Festschrift fur Peter Neve, IstMitt 43, 1993, 399-415.

Bingöl 1996 O. Bingöl, "Zu Saule und Gebâlk bei Hermogenes", içinde: E.-L. Schwandner (ed.), Sâule und Gebâlk, ViskAB 6, 1996, 148-152.

Bingöl 1999 O. Bingöl, "Epiphanie an den Artemistempeln von Ephesos und Mag- nesia am Mâander", 100 Jahre Österreicbiscbe Forschungen in Ephesos. H. Friesinger - F. Krinzinger (ed.), Akten des Symposion VC'ien 1995 (1999) 233-240.

Bingöl 2005 O. Bingöl, Tbeatron. Magnesia on the Meander. Magnesia ad Maeandrum Monografileri 1 (2005).

Bingöl 2006a O. Bingöl, "Stoa Poikile in Magnesia am Mâander", içinde: R. Biering, V. Brinkmann, Udo Schlotzhauer, F. Berthold Weber (ed), Maiandros: Festschrift fıir Volkınar von Graeve (2006) 25-30.

Bingöl 2006b O. Bingöl, "Die Agora von Magnesia am Mâander", içinde: W. Hoepfner - L. Lehmann (ed.), Die griechische Agora: Bericht über ein kol-locjuium am 16. Mârz 2003 in Berlin (2006) 59-65.

Bingöl 2007a O. Bingöl, Magnesia ad Maeandrum / Magnesia on the Meander (2007).

Bingöl 2007b O. Bingöl, "Die Westseite des Artemistempels von Magnesia", E. Öztepe - M. Kadıoğlu (ed.), Patronus. C. O^güneFe 65. Yaş Annağanı (2007) 113-118.

Bingöl 2012 O. Bingöl, "Neue Erkenntnisse am Tempel der Artemis Leukophryene in Magnesia", BYZAS 12, 2012, 113-122.

Çetin 2003 C. Çetin, Magnesia ad Maeandrum Artemis Tapınağı Akarı Altyapısı ve Çevresiyle ilişkisi (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2003).

Drerup 1964 H. Drerup, "Zum Artemistempel von Magnesia", MarbU'Vıvg (1964) 13-21.

Gerkan 1929 A. von Gerkan, Der Altar des A rtemis- T e »ipe Is in Magnesia anı Maander, (1929) 24-35.

Görkay 2012 K. Görkav, "The temple of Augustus and Roma in Ancyra: A Reas- sessment", T. Schulz (ed.) Dipteros und Pseudodipteros. Bauhistorische und archâologische Forschungen. Internationale Tagung 13-15.11.2009 an der Hochschule Regensburg BYZAS 12, 2012, 203-218.

Gruben 1961 G. Gruben, "Beobachtungen zum Artemis-Tempel von Sardis", AM 76, 1961, 155ff.

Gruben 1991 G. Gruben, Die Tertipti der Griechen (1991).

Haselberger 1990 L. Haselberger, "Der Eustylos des Hermogenes", içinde: W. Hoepfner -E.-L. Schwandner (ed.), Hermogenes unci die Hochhellenistische Arcbitektur. Rahmen des 13. Internationalen Kongresses für Idassische Archâologie Berlin (1990) 81-84.

Haselberger 2012 L. Haselberger, "Zur Ratio des hermogenischen Pseudodipteros: Die Sâulenhöhe des Artemis tempels in Magnesia", BYZAS 12, 2012, 123-136.

Hoepfner 2012 W. Hoepfner, "Vom Dipteros zum Pseudodipteros", BYZ/1S 12, 2012, 5-18.

Hoepfner - VC'. Hoepfner - E.-L. Schwandner (ed.), Hermogenes und die hochhellenisti-Schwandner 1990 scbe Arcbitektur. Internationales Kolloquium in Berlin vom 28. bis 29. Juli 1988 im Rahmen des XIII. Internationalen Kongresses für Klassische Archâologie (1990)

Humann 1904 C. Humann - J. Kohte - C. Watzinger, Magnesia am Mdander (1904).

Koenigs 1984 W. Koenigs, "Pytheos, cine mythische Figur in der antiken Baugesc- hichte", içinde: Bauplanung und Bautheorie der Antike, Disks\B 4, 1984, 89-94.

Kökdemir 2004 G. Kökdemir, "The Augustan Typological and Stylistic Features in An-themion Decorations on Sacrifical Tables", Anadolu 27, 2004, 63-96.

Kökdemir 2009 G. Kökdemir, Menderes Magnesiası-Propylon (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayımlanmamış Doktora Tezi, 2009).

Kökdemir 2011 G. Kökdemir, "Menderes Magnesiası - Propylon Mimari Bezemeleri", Anadolu I Anatolia 37, 2011, 93-141.

Naumann 1979 R. Naumann, Der Zeustempel ç// Ai^anoi (1979).

Schulz 2012 T. Schulz, "Vergleich der Pseudodipteroi - Aufbau und Konstruktion", BYZAS 12,2012, 165-180.

Schulz 2012 (ed) T. Schulz (ed), "Dipteros und Pseudodipteros. Bauhistorische und archâologische Forschungen", BYZAS 12, 2012.

Tırpan ve diğ. A. Tırpan - Z. Gider - A. Büyüközer, "The Temple of Hekate at Lagi-2012 1 na" BYZAS 12,2012, 181-202.

Vitruvius De Architectura (Çev. S. Güven, Vitruvius. Mimarlık Üzerine On Kitap) (1993).

Wesenberg 2012 B. Wesenberg, "Der Pseudodipteros in Vitruvs Architekturtheorie", BYZAS 12,2012, 81-94.