Seralarda kırmızı örümcekler [Tetranychus spp. (Acarina: Tetranychidae)] ile mücadelede predatör akarların kullanımı

Sera bitkilerinde zararlı en önemli kırmızı örümcek türleri, Tetmnychus urticae L. ve T. cinnabarinus Boisd. (Acarına: Tetanychidae)'dur, Bu türlerin biyolojik mücadelesinde en çok kullanılan predator akarlar ise, başta Phytoseiulus persimilis A.H. (Acarina: Phytoseiidae) olmak üzere, diğer bazı Phytoseiidae familyası akarlarıdır. Bu türler kitle halinde üretilerek, yada doğrudan biyopreparatları temin edilerek seralarda biyolojik mücadele çalışmalarında kullanılmaktadırlar. Dünyada, kırmızı örümcek mücadelesinde predator akar kullanımı, kimyasal mücadelenin yerini almış durumdadır. Özellikle Kanada ve Amerika'da phytoseiid akar biyopreparatı yaparak ihraç eden pek çok firma bulunmaktadır. Dahası bu ülkelerde preparatların kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla internet hizmeti dahi verilmektedir. Ancak ülkemizde bu konuda fazla bir ilerleme sağlanamamıştır. Her ne kadar P. persimilis predatörünün kitle üretim ve etkinlik çalışmaları yapılsa da, ticari boyutta bir yetiştiricilik ve pratiğe aktarılmış bir uygulama söz konusu değildir. Predator akarlar ancak yurtdışından getirtilebilmekte, bu durum da mücadele masrafı yükselmektedir. Serada biyopreparat kullanarak yapılan mücadele maliyeti seradaki bitki çeşidi, zararlı yoğunluğu, predator akar türü gibi pek çok faktöre bağlı olarak değişebilse de, maliyetin ortalama olarak 350-400 $/da (483-552 YTL/da)'a kadar çıkabildiği söylenebilir. Halbuki akar mücadelesinde kullanılan en ucuz pestisitlerden Sülfüre 80 WP ile bir seferlik mücadelenin 1.6 YTL/da'na mal edilmesi mümkündür. Böyle bir durum ile karşılaşan üretici ise, uygulaması daha kolay ve ucuz olan kimyasal mücadeleyi biyolojik mücadeleye tercih etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

seralar, Tetranychus, Acari, avcı akarlar, biyolojik kontrol

Using predatory mites for control of red spider mites [Tetranychus spp. (Acarina: Tetranychidae)] in greenhouses

The most important red spider mite pests in greenhouses are Tetranychus urticae L. and Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acarina:Tetranychidae). Most widely used predatory mites are some species of Phytoseiidae, primarily Phytoseiulus persimilis A.H. (Acarina: Phytoseiidae). These species are propagated or directly handle biopreparat and released to greenhouses. The use of predatory mites for control of red spider mite is replacing with chemical control in the world. There are many companies that export mite biopreparats, especially in Canada and USA. Even internet facilities have been applied. There has not been any development in this area in Turkey yet. Although mass rearing and activity of P. persimilis have been studied, there are no commercial mass production or any application which has been transfered into practice. Consequently, manegemant costs have increased because of importing predatory mites. Although management costs in greenhouses depend on plant species, rate of damage and species of predatory mite, costs can increase to $ 350-400 (483-552 YTL/da) per on average. However, it is possibşe to apply sulfure 80 WP, one of the cheapest pesticides, just one at o cost of 1.6 YTL/da. Therefore, farmers prefer chemical control to biological control.

Keywords:

greenhouses, Tetranychus, Acari, predatory mites, biological control,

PDF

___

Anonymous 1996. http://www.ipm.ucdavis.edu/ IPMPROJECT/1996/96biological.html. Application of predaceous mites .
Anonymous 1999a http://www.buglogical.com/persimilis. html. Spider mite control- Phytoseiulus persimilis, Mesoseiulus longipes, Neoseiulus californicus, Galendromus occidentalis.
Anonymous 1999b. http://www.biconet.com/biocontrol/ longipes.htn.il Spider mite control.
Anonymous 1999c. http://www.biconet.com/biocontrol/ californicus.html. Spider mite control.
Anonymous 1999d. http://www.biconet.com/biocontrol/ occidentalis.html. Spider mite control.
Anonymous, 2001a. http://www..agnet.org./library /article/eb502a.htm. Control of two spotted spider mite (Tetranychus. urticae) by a predatory mite Phytoseiulus persimilis).
Anonymous 2001b. http://www.koppert.nl. Spidex/ Spidex-t.
Anonymous 2001c. http://www.koppert.nl. Thripex/ Thripex-plus.
Anonymous 2001d. http://www.koppert.nl. Spical. Anonymous 2001e. http://www.koppert.nl. Thripans.
Anonymous 2001f. http://www.biconet.com/orders/ shipppin Guide.html. Shipping guidelines. Anonymous 2001g. http://www.benemite.com/ orderform. htm. Order form for mite predators.
Anonymous 2001h. http://www.paipm.cas.edu/pdf/ BVB/ mite.pdf. Biological Control of Two spotted spider mite.
Anonymous 2002. http://www.cdpr.ca.gov/docs/ipminov/ ben_supp/prdmites .htm #top. Suppliers of beneficial organisms in north America.
Anonymous 2003 a .http://www.ipmofalaska.com/files/ Persimilis. html. Spider mite predators.
Anonymous 2003b http://www.koppertonline.com/ home.asp. Product - dibox hanging distribution box.
Anonymous 2003c. http://www.naturescontrol.com/ index.html. Spidermite predators fact sheet & release hnstructions.
Anonymous 2004. http://www.koppert.nl.Spidex hot spot, Phytoseiulus persimilis.
Broufas, G. D. and D.S. Koveos, 2000. Effect of different pollens on development, survivorship and reproduction of Euseius finlandicus (Acari: Phytoseiidae). Environ. Entomol., 29(4): 743-749.
Cevri, H., 1999. Türkiye örtü ata sebze alanları. T.C. Tar. ve Köy. İş. Bak., Narenciye ve Seracılık Araş. Ens. Müd. Yay., Antalya.
Çobanoğlu, S., 1987. Avcı akar Amblyseius potentiliae (Garman) (Acarina: Phytoseiidae)'nin taksonornik bazı özellikleri üzerine araştırmalar. Bit. Kor. Bült, 27 (12):37-54.
Düzgüneş, Z. ve S. Kılıç, 1983. Türkiye'nin önemli elma bölgelerinde bulunan Phytoseiidae (Acarina) türlerinin tespiti. Bunlardan Tetranychus viennensis Zacher (Acarina-Tetranychidae) ile ilişkileri bakımından en önemli türün etkinliği üzerine araştırmalar. Doğa Bil. Derg., 7(3): 193-205.
Ecevit, O., 1977. Panonychus ulmi (Koch) ve Tetranychus urticae (Koch) (Acarina: Tetranychidae)'nin populasyon dinamiklerine etki eden bazı faktörler üzerine araştırmalar. Atatürk Ün. Yay., No: 233, Erzurum, 164s.
Gill, S., 1998. http://www.agnr.umd.edu/users/ ipmnet/98- 4nmn4.htm. Biological control of spider mites in the greenhouse.
Huffaker, C.B., 1971. Biological Control Plenum Press, Newyork, 507 s.
Jarasik, V., 1990. Phytoseiulus persimilis and its prey Tetranychus urticae on glashouses cucumber and pepers: Key factor related to biological control efficiency. Açta Entomologica Bohemoslovaca, 8(7):6.
Jarasik V. and J. Pliva,1990. Efficient control of Twospotted spider mite (Teteranychus urticae Koch.) by Phytoseiulus persimilis A.-H. On glashouses peppers, J. Appl. Entomol., 110(3): 270-274.
Kazak, C, K. Karut, İ. Kasap, C. Kibritçi ve E. Şekeroğlu, 2002. The potential of the Hatay population Phytoseiulus persimilis to control the Carmine Spider Mite Tetranychus cinnbarinus in strawberry in Silifke- İçel, Turkey. Phytoparasitica 30(5):451-458.
Kazak, C. ve E. Şekeroğlu, 1992. Avcı Akar Phytoseiulus persimilis Athias-Heriot (Acarina, Phytoseidae)'in Kalendran ve Hatay ekotiplerinin laboratuvar - koşullarında sayısal tepkisi ve ergin öncesi ile ergin döneminin besin tüketim gücü. Türkiye II. Entomoloji Kongresi, 28-31 Ocak, Adana.
Kazak, C, M. M. Aslan ve E. Şekeroğlu, 1998. population growth and compatibilty of Phytoseiulus persimilis Athias ve Henriot and Amblyseius bibens Blommers (Acari: Phytosiidae) feeding on Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acari: Tetranychidae) under laboratory conditions. Türk. Entomol. Derg., 22(2): 83-92.
Kazak, C, T. Çölkesen, K. Zaman ve E. Şekeroğlu, 1992. Avcı akar Phytoseiulus persimilis A.-H. (Acarina: Phytoseiidae)'in sera koşullarında çilek (Fragaria vesca) üzerinde Tetranychus cinnabarinus'& karşı etkinliği (Acarina: Tetranychidae). Türkiye II. Entomoloji Kongresi, 28-31 Ocak 1992.
Kılınçer, N., S. Çobanoğlu ve A. Has, 1990. Faydalı Akarlardan Phytoseiulus persimilis A.H.'in kitle üretimi ve depolanma olanakları üzerine araştırmalar. Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri. 26-29 Eylül, Ankara.
Kılınçer, N.; S. Çobanoğlu ve A. Has, 1992a. Avcı akar Phytoseiulus persimilis Athias-Henriot (Acarina, Phytoseiidae)'in laboratuvar koşullarında farklı soya çeşitlerinde avcılık aktivitesi ve gelişimi üzerine araştırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri. 28-31 Ocak, Ankara.
Kılınçer, N., S. Çobanoğlu ve A. Has, 1992b. Avcı Akar Phytoseiulus persimilis Anthias-Henriot (Acarina, Phytoseiidae)'in sera koşullarında çeşitli bitkilerde biyolojik mücadele kullanım olanakları üzerine araştırmalar. Türkiye II. Entomoioji Kongresi Bildirileri. 28-31 Ocak, Adana.
Kısmalı, Ş., N. Madanlar, Z. Yoldaş ve A. Gül, 1999. İzmir (Menemen)'de örtü altı çilek yetiştiricilinde kımızı örümceklere karşı avcı akar Phytoseiulus persimilis A-.-H. (Acarina: Phytoseiidae)'in uygulama olanakları. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 26-29 Ocak 1999, 201-2 i 4.
Kim, Y.H., 2001. http://www.agnet.org/library/ article/eb502a.htm. Control of two spotted spider mite {Tetranychus urticae) by a predatory mite {Phytoseiulus persimilis).
Kostainen, T., and M. A., Hoy, 1994. Egg-harvesting allows large scale rearing of Amblyseius finlandicus (Acarina :Phytoseiidae) in the laboratory. Exp. App. Acarol., 18:3, s:155-165.
Krips, O.E., P.W. Kleijn, P.E.L. Willems, G.J.Z. Gols and M. Dieke, 1999. Leaf hairs influence searching efficiency and predation rate of the predatory mite Phytoseiulus persimilis (Acari:Phytoseiidae). Exp. App. Acarol., 23: 119-131.
Loginova , E., N. Atanassov and G. Georgiev, 1987. Biological control of pests and diseases in glasshouses in Bulgaria today and in the future SROP/WPRS Bulletinon " integrated control in glasshouses" Budapest (Hungary), 101
McMurty, J.A. and B.A.S Croft, 1987. Life-style of phytoseiid mites and their roles in biological control. Ann. Rev. Entomol., 42: 291-321.
Morewood, W.D., 1992. Cold Storage of Phytoseiulus persimilis (Acarina: Phytoseidae), Exp. Appl. Acarol., 13(3): 231-236.
Muma, M.H. and H.A. Denmark, 1970. Phytoseiidae of Florida. Volume: 6, 149, s.
Öncüer, C, Z. Yoldaş, N. Madanlar ve A. Gül, 1994. İzmir'de sera zararlılarına karşı biyolojik savaş uygulamaları. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 395-407.
Öztürk, Y., F. Yıldırım ve K. Karut, 1999. Avcı akar Amhlyseius umbraticus (Chant) (Acarina Phytoseiidae)'un laboratuvar koşullarında Tetranychus cinnabarinus Soisd. (Acarina: Tetranychidae) üzerindeki işlevsel tepkisi. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri. 26-29 Ocak, Adana.
Picket, C.H., F.E. Gilstrap, R.K. Morrison and L.F. Bouse, 1987. Release of predatory mites (Acari: Phytoseiidae) by aircraft for the biological control of spider mites (Acari: Tetranychidae) Infesting corn. J. Econ. Entomol., 80: 906-910.
Shih, C.I.T., 2001. Automatic mass- rearing of Amblyseius womersleyi. Exp. Appl. Acarol, 25: 425-440.
Steiner, M. Y, and D.P. Elliot, 1987. Biological pest management for interior plantscapes.Vegreville AB, Alberta Environmental Center, 32s.
Strong, W.B. and B.A., Croft, 1996. Inoculative release of phytoseiid mites (Acarina: Phytoseiidae)'in to the rapidly expanding canopy of hops for control of Tetranychus urticae (Acarina: Tetranychidae). Environ. Entomol., 24(2): 446-453.
Şekeroğlu, E. ve C. Kazak, 1993. First recort of Phytoseiulus persimilis (Acari: Phytoseiidae) in Turkey, Entomophaga 38(3): 343-345.
Vanrijn, P.C.J. and L.K., Tanigoshi, 1999. Pollen as food for the predatory mites Iphiseius degedrans and Neoseiulus cucumeris (Acari :Phytoseiidae): dietary range and life history. Exp. Appl. Acarol, 23: 785-802.
Yoldaş, Z., N. Madanlar ve A. Gül, 1996. İzmir'de seralarda patlıcan entegre savaş uygulamaları üzerine araştırmalar. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Ocak 1999,214-234.
Yoldaş, Z., N. Madanlar, A. Gül ve E. Onoğur, 1999. İzmir'de sebze seralarında patlıcan zararlılarına karşı biyolojik savaş olanakları üzerine araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 24-28 Eylül 1996, 206-213.
Zaman, K. ve E. Şekeroğlu, 1992. Amblyseius bibens Blommers (Acarina, Phytoseiidae)'in farklı iki konukçu bitki üzerinde biyolojisi, beslenme özellikleri ve yaşam çizelgeleri. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri ,28-31 Ocak 1992.
Zhang, Y., Z.-Q. Zhang, J. Lin and J. Ji, 2000. Potentiol of Amblyseius cucumeris (Acari: Phytoseiidae) as a biological control agent Schizotetranychus nanjingensis (Acari. Tetranychidae) in Fujian, China. Systematic and Applied Acarology; special publications, 4: 109-124.
Zang, Z.Q. and J. P. Sanderson, 1995. Two spotted spider mite Tetranychus urticae (Acarina: Tetranychidae) and Phytoseiulus persimilis (Acarina: Phytoseiidae) on greenhouses roses: spatial distribition and predator efficacy. J. Econ. Entomol., 88(2): 352-357.