Samsun koşullarında bazı tritikale hatlarını verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma

Bu araştırma, Samsun ekolojik koşullarında farklı kökenli tritikale genotiplerinin verim ve verim öğelerini belirlemek amacıyla, 1994-95 ve 1995-96 yıllarında yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme deseninde üç tekrarlamak olarak ele alınan bu araştırmada İlk yıl 47 tritikale genotipi içerisinden seçilen 20'si kullanılmıştır. Araştırma sonucu, denemede kullanılan tritikale genotiplerinin başaklanma-erme süresi 57.0-63.0 gün, m2 de başak sayısı 104.3-375.0 adet, bitki boyu 94.7-117.4 cm, başak boyu 10.7-13.6 cm, başakta tane sayısı 45.1-66.1 adet, başakta tane ağırlığı 2.01-3.39 g, bin tane ağırlığı 38.3-53.1 g, hektolitre ağırlığı 57.8-76.3 kg, tane verimi ise 225.5-415.3 kg/da arasında değişmiştir. Araştırma sonucunda, denemede yer alan tritikale genotipleri arasında incelenen özellikler bakımından önemli farklar bulunmuştur. Dekara en fazla tane verimi 16 no'lu ( DAWS / SPY / B164 /3 / A876 / YOCO BK84-1147-11MI-1MI-OMI) ve 10 no'lu (M85-8064 /2A876 // EMS A876 /3 / B219 / A876 BK84-388-17MI-1MI- 1MI-0MI) tritikale genotiplerinden elde edilmiş olup, diğerlerine göre bölge koşullarına daha iyi uyum sağladığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

verim ögeleri, kültür çeşitleri, hatlar, tritikale, verim, Samsun, tane verimi

A research on yield and yield components of some triticale lines in Samsun ecological conditions

The purpose of this study was to determine yield and yield components of some triticale lines grown in Samsun ecologial conditions. The two years results of a long- term study were given here. According to the results obtained from this study, days to heading and days from heading to maturity were in the range of 57-63 respectively. The number of spike per square meter and the thousand grain weight and the number of grains per spike ranged from 104.3 to 375.0 grains and 38.3 to 53.1 g, and 45.1 to 66.1 and grain weight per spike 2.01 to 3.39 g respectively. The test weight 57.8 to 76.3 kg and for grain yield was 225 to 415.3 kg/da. As a result of this study, it was found importance differences in studied characteritics among the triticale cultivars and lines in the experiment and it was concluded that triticale cultivars and 16 lines (DAWS / SPY /B164 /3 /A876 / YOCO BK84 - 1147 - 11M1 - İMİ - 0MI) and 10 lines (M85 - 8064 / 2* A876 // EMS A876 / 3 / B219 / A876 BK84 - 388 - 17MI-1MI - İMİ -0MI) were more adapte to regional canditions as other cultivars.

Keywords:

yield components, cultivars, lines, triticale, yields, Samsun, grain yield,

PDF

___

Akulov, A.S., 1988. Variation in Certain Quantitative Traits in Peas Grown Under Different Conditions. Horticultural Abstracts Vol. 58, No. 9, Abst. No:468.
Anonim, 1997. Tarım İl Müdürlüğü Arazi Kayıtları, Samsun.
Bağcı, S.A. ve Ekiz, H., 1993. Triticalenin İnsan ve Hayvan Beslenmesindeki Yeri. Konya'da Hububat. Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, Bildiri Özetleri, (12-14 Mayıs 1993). Konya
Botezan, V., Moldovan, V. and Moldovan, M., 1988. The Winter Triticale Variety Vladeasa. P.B. Abst. Vol. 58, No.5, Abst. No:3879.
Demir, İ., Aydem, N. ve Korkut, K.Z., 1981. İleri Triticale Hatlarının Bazı Agronomik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1 -2-3), 227-236
Genç İ., Ülger, A.C., Yağbasanlar, T., 1988a, Triticale. Bilim ve Teknik Dergisi, 21-2479, 40-42.
Genç, İ., Ülger, A.C., Yağbasanlar, T., Ktrkok, Y. ve Topal, M., 1988b. Çukurova Koşullarında, Triticale, Buğday ve Arpanın Verim ve Verim Öğeleri Üzerinde Kıyaslamak Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fak.Dergisi 3(2), 1-13.
Genç, İ., Ülger, A.C., Yağbasanlar T., 1989. Triticale: Türkiye İçin Yeni Bir Tahıl Cinsi Triticale. Hasad Dergisi. Sayı: 53. 14-15.
Gökmen, S., Sencar, Ö., 1994. Tokat Kozova Bölgesinde Triticalenin Verim ve Adaptasyon Yeteneği üzerinde Bir Araştırma . Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11 (1),145
Güney, F., 1985. Ankara koşullarında Buğdayda Eldm Sıklığının Bazı Morfolojik Karakterlere Verim ve Verim Öğelerine Etrkisi. A.Ü. Fen bilimleri Enstitüsü 1982-1987, Tez Özetleri, Ankara, 318.
Kakareka, L.M., Kaminskaya, L.M., 1988. Relationship Between The Rate of Garain Germination and Yield in Hexaploid Triticales. P.B. Abst. Vol. 58, No. 3, Abst.No.2076.
Kovac, K. And Kollar, B., 1979. The Dependence of Triticale Yield Formation on The Yield -Forming Factors in A Field Model Experiment With Different Sowing Rates and Depths. Rostlinna Vyroba,25(6),639-562
Koksal, A. 1985. Ankara Koşullarında Arpada Ekim Sıklığının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. A.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü (1982-1987), Tez Özetleri. Ankara
Küçükakça, M. 1995. Konyada Sulu ve Kuru Şartlarda Kışlık Bazı Triticale Çeşitlerinde Önemli Tarımsal ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırmalar Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Konya.
Lorenz, K., Mağa, J. and Sızer, C, 1975. Variability in the Limiting Amino Acid Composition of Winter Wheats and Titicales. Journal Agric. Food Chem. 23 (2), 59-66.
Kün, E., 1988. Serin İklim Tahılları. A.Ü.Z.F. Yayınları 1032 Ders Kitabı:299, Ankara Üniv. Basınevi, S, 322. Ankara
Lehman, W.F., Ovelset, CO. and Jackson, L.F., 1983. Production and Performance of Common and durum Wheats and Triticale at The Univ. of California. Imperial Valley Field Station. El Centro in 1981, 1982 and 1983, Univ. of California. Agric. Exp. Sta. Progress Report. 142,20 p.
Sarpa, V.t., Heyne, E.G. and Wilkins, H.D., 1973. Variations in Yield Characteristics in Three Populations of Winter Triticale. Trans. Kans. Acad. Sci.Vol76, no 1, 18-23.
Selman, T., 1996. Bazı Triticale Çeşitlerinin Kimi Teknolojik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Bil. Uzm. Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enst. Konya.
Sencar, Ö., Gökmen, S., Kılıç, M., 1994. Tokat Koşullarında Triticalenin Verim ve Adaptasyon Yeteneği Üzerinde Bir araştırma. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi Bitki Islahı Bildirileri, İzmir 25-29 Nisan, 1994.43-46, İzmir.
Sharnıa, S.C. ve Rjto, S.R.G., 1990. Genetic Variability, Association Among Metric Traits and Path Cefficient Analysis in Triticale, Plant Breeding Abst. Vol 60,5; 4059.
Skowmand, B., Fox, P.N., and Villareal R.L.,1984. Triticale in Commercial Agriculture: Progress and Promise. Advandes in Agronomy. Vol. 37, 1-45.
Şener, O., 1993. Çukurova Koşullarında Yüksek Verimli Üç Hexaploid Karakterlere Etkisi Üzerinde Bir araştırma. Doktora Tezi, Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Ülger, A.C., Yağbasanlar, T. ve Genç, İ., 1989. Çukurova Koşularında Seçilen Yüksek Verimli Triticale Hatlarının Önemli Tarımsal Karakterleri Üzerinde Bir Araştırma. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 13(3b), 1342-1362.
Varughese, G., Barker, T. and Saari, E., 1987. Triticale CÎMMYT, Mexico, D.F.32p.
Yağbasanlar, T., 1987. Çukurova'nın Taban ve Kıraç Koşullarında Farklı Ekim Tarihlerinde Yetiştirilen Değişik kökenli Yedi Triticale Çeşidinin Başlıca Tarımsal ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, S-171, Adana.
Yağbasanlar, T. ve Genç, İ., 1988. Çukurova'nın Taban ve Kıraç Koşullarında Farklı Ekim Tarihlerinde Yetiştirilen Değişik Kökenli Yedi Triticale Çeşidinin Başlıca Tarımsal ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üniv. Fen Bil. Enst. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2(1), 7-21.
Yağmur, M., 1993. Çukurova'nın Taban ve Kıraç Koşullarında Değişik Kökenli Bazı Triticale Hatlarının Verim ve Verim Öğeleri Üzerinde Bir araştırma. Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.