Sokakta yaşayan çocuklarda kendine zarar verme davranışı ve madde kullanımı

Amaç: Sokakta yaşayan çocuklarda kendine zarar verme davranışının sıklığı ve özelde madde kullanımıyla olan ilişkisi incelemektir. Yöntem: Araştırmaya İstanbul’da sokakta yaşayan koruma ve tedavi merkezlerinde kalan 21 yaşından küçük ergenler alınmıştır. Toplam 194 ergene araştırmacılar tarafından hazırlanan anket uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan çocukların %20.6’sında kendine zarar verme davranışı olduğu görülmüştür. Kendine zarar verme davranışına başlama yaşı ortalaması 16.3±2.4 olarak saptanmıştır. Kendine zarar verme davranışı olan çocuklarda madde kullanımı %76.4’tür. Erkeklerin %38.7’si kendine zarar vernme davranışı gösterirken, bu oran kızlarda %15.4’tür. Sokakta 4 yıldan daha fazla yaşayan çocuklarda kendine zarar verme davranışı daha fazla olduğu bulunmuştur. Suç işleyenlerde kendine zarar verme riski işlemeyenlere göre 3 kat, madde kullanımı olanlarda kendine zarar verme riskinin kullanmayanlara göre 6 kat fazladır. Sokakta yaşayan çocuklarda tercih maddelerine ve cinsiyete göre kendine zarar verme davranışına baktığımızda erkeklerde boya tineri, kızlarda ise alkol ve boya tineri kullananların daha fazla kendine zarar verdiği görülmektedir. Lojistik regresyon analizi yapıldığında madde kullanımının ve suçun kendine zarar verme davranışı üzerinde belirleyici olduğu saptanmıştır. Tartışma: Sokakta yaşayan çocuklarda kendine zarar verme davranışının görülme riskinin sokakta yaşam süresi, madde kullanımı ve suç işleme ile ilişkili olduğu gözlenmiştir. Bu bulgular, kendine zarar vernme davranışı ’nin antisosyal kişilik özellikleri veya davranım bozukluğu olanlarda sık görüldüğünü bildiren çalışmalarla benzerlik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Evsiz gençler, Madde bağımlılığı bozuklukları, Kendine zarar verme davranışı, Ergen

PDF

___

1. Favazza AR, Rosenthal RJ. Diagnostic issues in self mutilation. Hosp Community Psychiatry 1993; 44:134-140.

2. Walsh BW, Rosen PM. Self-Mutilation Theory, Research and Treatment. New York, Guilford, 1988.

3. Feldman MD. The challange of self-mutilation: a review. Compr Psychiatry 1988; 29:252-269.

4. Favazza AR, Conterio K. Female habitual self-mutilators. Acta Psychiatr Scand 1989; 79:283-289.

5. Ak İ, Erden C, inci Y ve ark. Self-mutilasyonun psikososyal yönden incelenmesi. 29. Ulusal Psikiyatri Kongresi Özet Kitabı, Bursa, 1993, s.80.

6. Herpetz S. Self-injurious behavior: psychopathological and nosological characteristics in subtypes of selfinjurers. Acta Psychiatr Scand 1995; 91:57-68.

7. Tariacı N, Yeşilbursa D, Türkcan S, Saatçioğlu Ö, Yaman M. B kümesi kişilik bozukluklarında kendini yaralamanın özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8:29-35.

8. Tantam D, Whittaker J. Personality disorder and selfwounding. Br J Psychiatry 1992; 161:451-464.

9. Favazza AR. Repetitive self-mutilation. Psychiatric Annal 1992; 22:60-63.

10. Briere J, Gil E. Self-mutilation in clinical and general population samples: prevalance, correlates and functions. Am J Orthopsychiatry 1998; 68:609-620.

11. Favazza AR. Bodies under siege, ikinci baskı, Baltimore, John Hopkins University, 1996.

12. Tarlaci N. B Kümesi Kişilik Bozukluklarında Self Mutilatif Davranış Özellikleri. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, 1996.

13. Sieman D, Hollander E. Self-Injury Behavior: Assessment and Treatment. Washington DC, American Psychiatric Publishing, 2001.

14. Baral I, Kora K, Yüksel Ş, Sezgin U. Cinsel istismara uğramış erişkin kadınlarda kendine zarar verme davranışı ve tedavisi. Nöropsikiyatri Arşivi 1996; 33:49-54.

15. Meade MA, Slesnick N. Ethical considerations for research and treatment with runaway and homeless adolescents. J Psychoi 2002; 136:449-463.

16. Sanci LA, Sawyer SM, Weller PJ, Bond LM, Patton GC. Youth health research ethics: time for a mature-minor clause? Med J Aust 2004; .180:336-338.

17. Ögel K, Aksoy A, Liman O, Yücel H, Sorgun E, Polat Z. Sokak çocuklarıyla görüşme formunun güvenilirliği. 39. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Antalya, 2003.

18. Mackesy-Amiti ME, Fendrich M. Inhalant use and delinquent behavior among adolescents: a comparison of inhalant users and other drug users. Addiction 1999; 94:555-564.

19. White HR, Loeber R, Stouthamer-Loeber M, Farrington DP. Developmental associations between substance use and violence. Dev Psychopathol Fall 1999; 11:785-803.

20: Inciardi JA, Surratt HL. Children in the streets of Brazil: drug use, crime, violence, and HIV risks. Subst Use Misuse 1998; 33:1461-1480.

21. Clemente RJ, Panton LE, Hartley D. Prevalance and correlates of cutting behavior: risk for HIV transmission. J Am Acad Adolesc Psychiatry 1991; 30:735-739.