ENDER DURUALP, Tuba KARADUT, Gülcan KUL, Esra ÖZEN, Derya GÜL

Sokakta çalışan çocuklarda depresif belirtiler

Amaç: Araştırmada Çankırı il merkezinde sokakta çalışan çocuklar ile üst sosyoekonomik düzey ve alt sosyoeko-nomik düzeydeki bölgede bulunan, ilköğretim okullarında öğrenim gören çalışmayan çocukların depresif belirti düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmaya Avrupa Birliği ve Uluslararası Çalışma Örgütü'nün işbirliği ile yürütülen proje kapsamında sokakta çalıştığı belirlenen çocuklardan 70'i ile, alt ve üst sosyoekono-mik düzeydeki ilköğretim okullarından 70'er çalışmayan çocuk olmak üzere toplam 210 çocuk alınmıştır. Verilerin toplanmasında, çocukların depresif belirti düzeylerini belirlemek için Kovacs tarafından geliştirilen ve Öy tarafın-dan Türkçeye uyarlanan "Çocuklarda Depresyon Ölçeği" ile çocukların ve anne-babalarının sosyodemografik özel-liklerini, çocukların bireysel özelliklerini ve çalışma durumlarını değerlendirmek amacıyla hazırlanan "Çocuk Tanımlama Formu" kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra, One Way Anova ve ki-kare testleri ile farkın olduğu durumlarda Scheffe testi kullanılmıştır. Sonuçlar ve Tartışma: Araştırma grubundaki çocukların %16.7'sinde depresif belirti düzeyi yüksek bulunmuştur. Depresif belirti düzeyini, çocuğun sokakta çalışma durumunun ve çocuğun ailesinin gelir durumunun etkilediği görülmüştür. Araştırmada sokakta çalışan çocukların depresyon düzeyi, alt sosyoekonomik ve üst sosyoekonomik düzeydeki çalışmayan çocuklara göre yüksektir. Araştırma sonucunda depresyon düzeyi yüksek bulunan çocuklar okullarındaki rehberlik öğretmenlerine yönlendirilmiştir.

Determination of frequency rate of depressive symptoms among working children

Objective: To determine the frequency rate of depressive symptoms among non-working children whose socio-economic status is high and that of those whose socio-economic status is low in Çankırı. Methods: Seventy children, stated as working children within the project which has been recently carried out by European Union, and International Labor Organization 70 non-working children whose socio-economic status is low, 70 non- working children whose socio-economic status is high, totally 210 children are incorporated in the research. During the data collection process, both "Depression Scale for Children" and "Form for Child Determination", which is used not only for defining socio-demographic properties of working and non-working children and that of their parents but also for evaluating individual properties of children, are used in the research. During the data-analysis process, tests of One Way Anova, Scheffe, and chi-square are used. Results and Conclusion: Among 16.7% of the children incorporated in the research group, the frequency rate of depressive symptoms has been observed to be high. Furthermore, it has been understood that the frequency rate of depressive symptoms is effected by such many factors as working conditions, and socioeconomic status of the family of the children. The fact that the frequency rate of depressive symptoms among working children is higher when compared to that of both non-working children whose socioeconomic status is high and that of those whose socioeconomic status is low has been proved by means of this research. At the end of the research, the children who have been proved to be highly depressed have been directed to student advisors in their schools.

___

1.Öner A. İstanbul Beyoğlu Bölgesinde Çalışan Çocuklar ve Sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 2002.
2.Aptekar L. Street children in the developing wortd: A reiview of their condition. Cross-Cultural Res 1994; 2813:195-224.
3.Canagarajah S, Nilsen HS. Child labour in Africa: A comperative study. ANNALS, AAPSS 2001; 575:71-91.
4.Derrien JM. Çocuk Çalıştırılması ile İlgili Politika Hazırlanması ve İş Denetimi. H Başçıl, B Piyal (Çev.), Ankara, ILO Yayınları, 1994.
5.Durualp E. Sokakta Çalışan Çocukların Genel Durumlarının İncelenmesi: Çankırı İl Örneği. Yayımlanmamış Doktora Semineri, Ankara, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
6.Güneş T. Çalışan çocuklar. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2001; 6:6-8.
7.Oto R, Antar Ş. Diyarbakır kapalı cezaevinde tutuklu bulanan gençlerin bazı sosyo-demografik özellikleri ve zeka düzeyleri. Dicle Tıp Derg 1996; 23:37-45.
8.Varol N, Sonmaz S, Karabayır E. Sanayide Çalışan Çocuklarda Problemlerin Tespitine Yönelik Sağlık Hizmet Örneği.İstanbul, Çalışan Çocuklar Bürosu Yayınları, 2006.
9.Bulut A. Psiko-sosyal gelişim sorunları. TİSK Sanayi Bölgelerinde Çalışan Çocukların Sorunları. Ankara, Ödül Tasarım, 1997.
10.Ennew J. Sokak Çocukları ve Çalışan Çocuklar Planlama için Bir Rehber. UNICEF Türkiye Temsilciliği, Ankara, Tisamat Basım Sanayi, 2003.
11.Gharaibeh M, Hoegman P, Hoeman S. Health hazards and risks for abuse among child labor in jordan. J PediatrNurs 2003; 18:140-147.
12.Senemoğlu N. Afyon Kocatepe Üniversitesi Çocuk Hakları, Çalışan Çocuklar ve Eğitim Sorunları. Afyon, Türkiye Sanal Eğitim Bilimleri Kütüphanesi, 2001.
13.Sütoluk Z, Nazlıcarı E, Azizoğlu A, Akbaba M. Yüreğir çıraklık eğitim merkezi öğrencilerinde depresyon sıklığı ve nedenleri. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2005; 23:24-26.
14.Arkonaç A, Sibel B. Psikolojide Yeni Tartışmalar. İstanbul, Alfa Yayınlan, 1999.
15.Gotlib IH, Hammen CL. Psychological aspects of depression: Toward a cognitive-interpersonal integration, Chichester, John Wiley & Sons, 1997.
16.Öztürk MO. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara, Hekimler Birliği Yayınları, 1995.
17.Tuğrul C, S ay ilgan MA. Depresyonla Başa Çıkma Yolları. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1995.
18.Çetinkaya S, Arslan S, Nur N, Demir ÖF, Özdemir D, Sümer H. Sivas il merkezinde sosyoekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinin depresyon düzeyi. Yeni Symposium 2.008; 46:99-103.
19.Erim B. Yetiştirme Yurtlarında ve Aileleri Yanında Yaşayan Ergenlerin Benlik Saygısı Depresyon ve Yalnızlık Düzeyleri ile Sosyal Destek Sistemleri Açısından Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 2001.
20.Eskin M, Erte kin K, Harlak H, Dereboy Ç. Lise öğrencisi ergenlerde depresyonun yaygınlığı ve ilişkili olduğu etmenler. Turk Psikiyatri Derg 2008; 19:382-389.
21.Öy B. Çocuk ve ergenlerde depresyon epidemi-yolojisi ve risk etmenleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 1995; 2:40-45.
22.Aysev A, Ulukoi B, Ceyhun G. Çalışan ve okuyan çocukların 'Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği' ile değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2000; 53:27-30.
23.Cohen PJ, Kasen S, Velez CN. An epidemiological study of disorder in late childhood and adolescense-l age and gender specific prevalence. J CP P 1993; 34:854-867.
24.Ertem Ü, Yazıcı S. Ergenlik döneminde psiko~ sosyal sorunlar ve depresyon. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi 2006; 3:7-12.
25.Çırak Y, Çivitçi N. Malatya ilinde sokakta çalışan çocuklar üzerine bir inceleme. Eğitim Fakültesi Dergisi 2004; 5:21-24.
26.Kovacs M. Rating scales to assess depression in school-age children. Acta Paedopsychatr 1980; 46:305-315.
27.Öy B. Çocuklar için depresyon ölçeği: Geçerlilik ve güvenlik çalışması. Türk Psikiyatri Derg 1991; 2:132-136.
28.Arslantaş D, Ünsal /I, Metintaş S, Tözün M, Toker S. Eskişehir ili kırsal alanında 10-15 yaş grubu öğrencilerde depresyon. Osmangazi Tıp Dergisi 2007; 29:77-84.
29.Karabulut Ö. Genç İşçilerin Sorunları ve Çözüm Yolları. İstanbul, Türk İş Eğitim Yayınları, 1996.
30.Larsson B, Melin L. Prevalence and short-term stability of depressive symptoms in schoolchildren. Acta Psychiatr Scand 1992; 85:17-22.
31.Tamar M, Özbaran B. Çocuk ve ergenlerde depresyon. Klinik Psikiyatri 2004; (El_____2):84-92.
32.Basu K, Van PH. The economics of child labour. Am Economic Rev 1998; 88:412-427.