LÜTFULLAH BEŞİROĞLU, Faruk UĞUZ, Mürsel SAĞLAM, Ertan YILMAZ, Mehmet Yücel AĞARGÜN, Rüstem AŞKIN

Obsesif kompulsif bozuklukta yaşam kalitesi ile ilişkili etkenler

Amaç: Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) kişinin aile, meslek ve sosyal işlevselliğini belirgin olarak etkileyen bir bozukluk olduğu için OKB ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki giderek daha çok önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada OKB'ta en çok etkilenen yaşam kalitesi alanlarını ve OKB'ta azalmış yaşam kalitesi ile ilişkili etkenleri araştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Yetmiş üç OKB hastası ve 69 sağlıklı katılımcının yaşam kalitesi puanları Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF) aracılığıyla karşılaştırıldı. Ayrıca regresyon analizleri aracılığıyla yaşam kalitesi ve olası klinik değişkenler arasındaki ilişkiler araştırıldı. Sonuçlar: Kontrol grubuna göre, OKB grubunun psikolojik sağlık ve sosyal ilişkiler puanları anlamlı olarak daha düşük bulundu. Yapılan çoklu regresyon analizleri sonucunda depresif belirtilerin şiddeti hem fiziksel sağlık, hem de psikolojik sağlık alanı ile en fazla ilişkili olarak bulundu. Kişilik bozukluğu eş tanısının varlığı psikolojik sağlığı yordayan ikinci önemli etken olarak bulundu. Kompulsiyonların şiddeti sosyal ilişki alanı ile ilişkili tek değişken olarak bulunurken, ikinci bir modelde depresif belirtilerin şiddeti de denkleme eklendi. Çevre alanı ile ilişkili tek etken hastalık süresi olarak bulundu. İkili bağıntı analizlerinde ise obsesyonların ve depresif belirtilerin şiddeti psikolojik sağlık ile ilişkili bulunurken, kompulsiyon şiddeti ile anlamlı bir ilişki saptanmadı. Tartışma: OKB'ta yaşam kalitesi değerlendirmesinde depresif belirtilerin etkisi belirgin olarak ortaya çıktığı için OKB'a özgü bir değerlendirme aracı geliştirilme zorunluluğu doğmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri, Regresyon analizi, Yaşam kalitesi, Obsesif-kompulsif bozukluk, Depresyon

PDF

___

1.Bostanci M, Ozdel O, Oguzhanoglu NK, Ozdel L, Ergin A, Ergin N et al. Depressive symptomatology among university students in Denizli, Turkey: prevalence and sociodemographic. Croat Med J 2005; 46:96-100.
2.İnanç N, Savaş HA, Tutkun H, Herken H, Savaş E. Gaziantep Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi'nde psikiyatrik açıdan incelenen öğrencilerin klinik ve sosyodemografik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2004; 5:222-230.
3.Kutcer SP, Marton P. Parameters of adolescent depression. Clin North Am 1989; 12:895-918.
4.Bumbery W. Validation of the BDI in a university population using psychiatric estimate as the criterion. J Cons Clin Psychol 1978; 46:150-155. Anatolian Journal of Psychiatry 2007; 8:46-51
5.Karaca S, Aşkın R, Herken H. Beck Depresyon Ölçeği ve Otomatik Düşünce Ölçeği'nin depresif hastaların belirlenmesindeki özgüllükleri. Yeni Symposium 1999; 37:6-11.
6.Göğüs A. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde depresyon tedavisi. Psikiyatri Dünyası 1998; 2:57-59.
7.Küey L, Üstün TB, Güleç C. Türkiye'de ruhsal bozukluklar epidemiyolojisi araştırmaları üzerine bir gözden geçirme çalışması. Toplum ve Hekim 1987; 44:12-16.
8.Öztürk O. Ruh Sağlılığı ve Bozuklukları. Altıncı baskı, Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1997.
9. Özdel L, Bostancı M, Özdel O, Oğuzhanoğlu NK. Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:155-161.
10.Şahin NH, Batıgün AD, Uğurtaş S. Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler için kullanımının geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13:125-135.
11.Uğuz Ş, Toros F, İnançBY, Çolakkadıoğlu. Zihinsel ve/veya bedensel engelli çocukların anelerinin anksiyete, depresyon ve stres düzeylerinin belirlenmesi. Klinik Psikiyatri 2004; 7:42-47.
12.Evren B, Evren C, Yapıcı A, Güler MH. Fibromyalji hastalarında ağrı şiddeti ile psikiyatrik belirtiler arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6:69-74.
13.Aydın G, Demir A. ODTÜ öğrencilerinde depresif belirtilerin yaygınlığı. İnsan Bilimleri Dergisi 1989; 8:27-40.
14.Kaya M, Genç M, Kaya B, Pehlivan E. Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksek Okulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi (Baskıda).
15.Oliver JM, Paul JC. Self-esteem and self efficacy; perceived parenting and family climate; and depression in university students, J Clin Psychol 1995; 51:467-481.
16.Doğan O, Doğan S, Çorapçıoğlu A, Çelik G. Üniversite öğrencilerinde depresyon yaygınlığı ve bazı değişkenlerle ilişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fak. Dergisi 1994; 16:148-151.
17.Sherina MS, Rampal L, Kaneson N. Psychological stress among undergraduate medical students. Med J Malaysia 2004; 59:143-145.
18.Helm HW Jr, Boward MD. Factor structure of the Beck Depression Inventory in a university sample. Psychologic Rep 2003; 92:53-61.
19.Tayiş BN, Azizoğlu F, Perçinel S, Hasan SH.1992-1993 öğrenim yılı intörn doktorlarında Beck Depresyon Envanterine göre depresyon prevalansı. Toplum ve Hekim 1994; 59:68-74.
20.Dion Kİ, Giordano C. Ethnicity and sex as correlates of depression symptoms in a Canadian University sample. Int J Soc Psychiatry 1990; 36:30-41.
21.Sasaki M, Yamasaki K. Dispositional and situational coping and mental health status of university students. Psychol Rep 2005; 97:797-809.
22.Banzer E, Bromer P, Hammelstein P, Meyer TD. Current and former depression and their relation ship to the effects of social comparison processes. Results of an internet based study. J Affect Disord 2006; 93:97-103.
23.Williams R, Salmon G. Çocuk ve ergenlere yönelik psikiyatri hizmetlerinin sunumunda kurumlararası işbirliği. (Current Opinion in Psychiatry) Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2003; 5:44-48.