Demet GÜLPEK, Başak TOKATLIOĞLU, Almıla EROL

Ketiyapin kullanımının yol açtığı epileptik nöbet: Olgu sunumu

Günümüzde atipik antipsikotikler birçok alanda yan etkilerinin daha az olması nedeniyle tipik antipsikotiklere göre daha çok tercih edilmektedirler. Bu ilaçların ekstrapiramidal sistem bulgularına çok az ya da hiç yol açmıyor olmaları önemli bir tercih nedenidir. Söz konusu durum hastaların yaşam kalitesini ve tedaviye uyumlarını belirgin bir biçimde artırmaktadır. Ancak son yıllarda kullanıma giren bu ilaçlar şizofreni tedavisinde sağladıkları önemli katkıların yanı sıra, daha önce tipik antipsikotiklerin kullanımı sırasında aynı ölçüde sorun oluşturmayan diyabetes mellitus, kilo artışı, hiperlipidemi gibi metabolik yan etkileri de psikiyatri gündemine getirmişlerdir. Psikotropik ilaçların bilinen bir başka özellikleri de elektroensefalografi (EEG) aktiviteleri üzerine olan etkileridir. Atipik antipsikotiklerin EEG üzerine olan etkileri ile ilgili çalışmalar yetersiz olmakla birlikte, son zamanlarda bu konu üzerinde daha çok çalışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmaların sonucunda diğer tipik ve atipik antipsikotiklerle yapılan az sayıda karşılaştırmalı çalışmada ketiyapinin diğerlerine göre belirgin olarak daha az EEG anormalliğine yol açtığı gösterilmiştir. Bu çalışmaların yanı sıra ketiyapin kullanımı sırasında yeni başlangıçlı epileptik nöbeti olan olgu bildirimleri de vardır. Bizim ‘genel tıbbi durumun (epilepsi) yol açtığı psikotik bozukluk’ olarak değerlendirdiğimiz olgumuz, son dört yıldır hiç nöbeti olmayan ve koruyucu tedavi almasına karşın, ketiyapin kullanımı sırasında ketiyapin ile tetiklenmiş epileptik nöbet ortaya çıkmış, ketiyapin kesildikten sonra ise nöbetleri yinelememiş bir olgudur. Bu olguyu sunmaktaki amacımız ketiyapin kullanımı sonrasında gelişen epileptik nöbetlere ve atipik antipsikotiklerin EEG üzerinde yol açabilecekleri anormallikleri araştıran çalışmaların kısıtlılığına dikkati çekmek, bunun yanı sıra epilepsi hastalarında atipik antipsikotikleri kullanırken olası en düşük dozda ve yavaş doz artırımları yapılarak kullanılmasını, her zaman nöbet geçirme potansiyellerinin varlığının göz önünde bulundurulmasını vurgulamaktır.

Anahtar Kelimeler:

Erişkin, Kadın, Elektroensefalografi, Antipsikotik ajanlar, Epilepsi

Convulsion induced by quetiapine: A case report

Compared to typical antipsychotics, atypical antipsychotics are more frequently used because of their rare side effects. One of the most important factors for the preference of atypical antipsychotics is that they cause very few or no extrapyramidal system side effects at all. This results in significant increase in quality of life and treatment compliance. Despite this, these newer antipsychotics may cause metabolic side effects such as diabetes mellitus, weight gain and hyperlipidemia besides the important advantages they bring for the treatment of schizophrenia. Psychotropic drugs also have effects on brain activity that can be observed on electroencephalography (EEG) records. Research on the effects of atypical antipsychotics on EEG is inadequate but has gained acceleration in recent years. In these studies, it has been shown that quetiapine causes significantly less EEG abnormalities compared to other typical and atypical antipsychotics. Quite the contrary, cases with epileptic seizures for the first time during the use of quetiapine have been reported since then. In this paper we present a case with ‘psychotic disorder due to general medical condition (epilepsy)’. Our case did not have any epileptic seizures for the last four years when the seizures were induced with the use of quetiapine although she was taking antiepileptic treatment. Seizures stopped after discontinuation of quetiapine. Our aim is to review studies about seizures that develop during quetiapine treatment and to point out the lack of studies on atypical antipsychotics and EEG abnormalities. We strongly suggest that atypical antipsychotics should be used with caution in minimal dosages and with slow dose titration in patients with epilepsy. The probability of induction of seizures with antipsychotics should always be kept in mind.

Keywords:

Adult, Female, Electroencephalography, Antipsychotic Agents, Epilepsy,

PDF

___

1. Stahl SM. Essential Psychopharmacology: Neuroscientific Basis and Practical Applications. Second ed, Cambridge University Press, 2000, s.435-441.
2. Stevens JR, Bigelow L, Deney D, Lipkin J, Livermore AH, Rauscher F et al. Telemetered EEG-EOG during psychotic behaviours of schizophrenia. Arch Gen Psychiatry 1979; 36:251-262.
3. Bridgers SL. Epileptiform abnormalities discovered on electroencephalographic screening of psychiatric inpatients. Arch Neurol 1987; 44:312-316.
4. Moore NC, Tucker KA, Brin FB, Merai P, Schillcut, SD, Coburn KL. Positive symptoms of schizophrenia: response to haloperidol and remoxipiride is associated with increased alpha EEG activity. Hum Psychopharmacol 1997; 12:75-80.
5. Itil TM, Soldatos C. Epileptogenic side effects of psychotic drugs: Practical recommendation. JAMA 1990; 147:1069-1071.
6. McClelland GR, Cooper SM, Pilgrim AJ. A comparison of the central nervous system effects of haloperidol, chlorpromazine and sulpiride in normal volunteers. Br J Clin Pharmacol 1990;30:795-803.
7. Kemali D, Galderisi S, Maj M, Mucci A, Di Gregorio M, Bucci P. Computerized EEG topography findings in schizophrenic patients before and after haloperidol treatment. Int J Psychophysiol 1992; 13:283-90.
8. Hubl D, Kleinlogel H, Frolich L. Multilead quantitative electroencephalogram profile and cognitive evoked potentials (P300) in healthy subjects after a single dose of olanzapine. Psychopharmachology 2001; 158:281-288.
9. Pillmann F, Schlote K, Broich, K, Marneros A. Electroencephalogram alterations during treatment with olanzapine. Psychopharmachology 2000; 150:216-219.
10. Centorrino F, Price BH, Tuttle M, Bahk WM, Hennen J, Alberty MJ et al. EEG abnormalities during treatment with typical and atypical antipsychotics. Am J Psychiatry 2002; 159:109-115.
11. Wetzel H, Szegedi A, Hain C, Wiesner J, Schlegel S, Benkert O. Seroquel (ICI 204 636), a putative atypical antipsychotic, in schizophrenia with positive symptomatology: Results an open clinical trial and changes of neuroendocrinological and EEG parameters. Psychopharmachology 1995; 119:231-238.
12. Aman BL, Pogarell O, Mergl R, Juckel G, Grunze H, Mulert C et al. EEG abnormalities associated with antipsychotics: A comparison of quetiapine, olanzapine, haloperidol and healthy subjects. Hum Psychopharmacol 2003; 18:641-646.
13. Dogu O, Sevim S, Kaleagasi HS. Seizures associated with quetiapine treatment. Ann Pharmacother 2003; 37:1224-1227.
14. Hedges DW, Jeppson KG. New-onset seizure associated with quetiapine and olanzapine. Ann Pharmacother 2002; 36:437-439.
15. Van Kammen DP, Marder SR. Serotonin-dopamine antagonists. BJ Sadock, VA Sadock (eds), Comprehensive Textbook of Psychiatry, Philadelphia, Lippincott Williams&Wilkins, 2002, s.2455-2474.
16. Balit CR, Isbister GK, Hacket LP, Whyte IM. Quetiapine poisoning: A case series. Ann Emerg Med 2003; 42:751-758.