YALÇIN KANBAY, ÖZGÜR ASLAN, ELİF IŞIK, Pınar TEKTAŞ

İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Tutum Ölçeği (İSKEBE Tutum Ölçeği) geliştirme çalışması

Amaç: Bu çalışmanın amacı, bireylerin kadına yönelik şiddet tutumlarını belirlemek üzere bir tutum ölçeği geliştirmektir. Yöntem: Literatür taramaları, bireylerle görüşmeler ve uzman önerileri sonucu 58 maddelik soru havuzu oluşturulmuştur. Hazırlanan deneme formu en az ilkokul mezunu olan 15-65 yaşları arasındaki 949 kişiye uygulanmıştır. Bulgular: Ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0.96, Barlett testi sonucu 21972.02 olarak bulunmuştur. Faktör analizi sonucu iki faktör ve 30 maddeden oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Elde edilen iki faktörlü bu ölçekte, birinci faktörün toplam varyansın %38.2'sini, ikinci faktörün toplam varyansın %9.6'sını açıkladığı, bu iki faktörün birlikte toplam varyansın %47.9'unu açıkladığı belirlenmiştir. Ölçeğin iç geçerliliğinin belirlenmesinde %27'lik üst ve alt gruplar 'bağımsız gruplarda t testi' ile değerlendirilmiş ve farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin güvenilirliği için Cronbach alfa ve test-tekrar test güvenilirliği yöntemi kullanılmış; Cronbach alfa değeri 0.86, test-tekrar test korelasyon katsayısı 0.81 olarak belirlenmiştir. Sonuç: Yapılan geçerlilik ve güvenilirlik analizleri ölçeğin en az ilkokul mezunu olan 15-65 yaşları arasındaki kadın ve erkek bireylere uygulanabileceğini göstermiştir.

Development study on ISKEBE Violence against Women Attitude Scale (ISKEBE Attitude Scale)

Objective: To develop an attitude scale in order to determine the attitudes of individuals towards violence agains t women. Methods: A question pool of 58 items was created as a result of the literature reviews, interviews with individuals and expert advice. The trial form prepared was applied to 949 people between the age of 15 and 65, who are at least primary school graduates. Results: The Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value of the scale was found as 0.96, while the result of Bartlett's test was found to be 21972.02. As a result of the factor analysis, a scale consisting of two factors and 30 items was obtained. In this two-factor scale, it was determined that the first factor explains 38.2% of the total variance, the second factor explains 9.6% of the total variance, while these two factors together explain 47.9% of the total variance. In the determination of the internal validity of the scale, the upper and lower groups of 27% were assessed with the 't-test in independent groups', and it was concluded that the differenc e was significant. The Cronbach's alpha and the test-re-test reliability method were used for the reliability of the scale, the Cronbach's alpha value was determined as 0.86, and the test-retest correlation coefficient was determined as 0.81. Conclusion: The validity and reliability analyses performed showed that the scale can be applied to female and male individuals between the age of 15 and 65, who are at least primary school graduates.

PDF

___

1. BM. Kadınlara Karşı Şiddetin Tasfiye Edilmesine Dair Bildiri. Birleşmiş Milletler Genel Kurulumunun 20 Aralık 1993 Tarihli ve 44 /104 Sayılı Kararı.
2. Altınay AG, Arat Y. Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet Raporu. İstanbul, 2007.
3. Korkut Owen F, Owen DW. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadın Statüsü Genel, 2008.
4. Capella ML, Hill RP, Rapp JM, Kees J. Impact of violence against women in advertisements. Journal of Advertising 2010; 39:37-51.
5. Karal D, Aydemir E. Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet. USAK Sosyal Araştırma Merkezi. Ankara, 2012.
6. Kıykaç-Altınbaş Ş, Altun-Ensari S. Kadına Yönelik Şiddet. Ortadoğu Tıp Dergisi 2013; 5:182-183.
7. Efe ŞY, Ayaz S. Kadına yönelik şiddet ve kadın-ların aile içi şiddete bakışı. Anadolu Psikiyatri Derg 2010; 11:23- 29.
8. KEİ Üye Devletlerinde Kadınların Şiddete Karşı Korunması Raporu. Moskova: Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA), 2010.
9. The World Health Organisation. Multi-Country Study on Women's Health and Domestic Violence Against Women, Initial Result on Prevalance, Health Outcomes Women's Responses. Geneva, 2010.
10. Çam Ş. Televizyon dizilerinin kadına yönelik şiddet temsillerinde ataerkil rejimin ideolojisi. Kültür ve İletişim 2009; 12:79-132.
11. Akbağ M, Barakas R. An examination on the perception of violence and its relation to self-esteem among Turkish women. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2010; 7:1-14.
12. Djikonovic B, Jansen HF, Otasevic S. Factors Associated with Intimate Partner Violence against Women in Serbia: A Cross-Sectional Study. J Epidemiol Community Health 2010; 64:728-735.
13. Güler N. Gebelikte eşi tarafından kadına uygulanan fiziksel, duygusal, cinsel ve ekonomik şiddet ve ilişkili faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2010; 3:72-77.
14. Kaur R, Garg S. Domestic violence against women: a qualitative study in a rural community. Asia Pac J Public Health 2010; 22:242-251.
15. Yıldırım B, Dudu E. Farklı yayın politikalarına sahip gazetelerde kadına yönelik şiddetin sunumu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2014; 18:23-50.
16. Freedman JL, Sears DO, Carlsmith JM. Sosyal Psikoloji. A Dönmez (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi, 2003.
17. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Dördüncü baskı, Ankara: Nobel, 2010.
18. Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2005.
19. Şeker H, Gençdoğan B. Psikolojide ve Eğitimde Ölçme Aracı Geliştirme. Ankara: Nobel, 2006.
20. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamamaları. Ankara: Pegem Akademi, 2014.
21. Erkuş A. Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-1. İkinci baskı, Ankara: Pegem Akademi, 2014.
22. Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. On ikinci baskı, Ankara: Pegem Akademi, 2010.
23. DeVellis RF. Ölçek Geliştirme. T Totan (Çev. Ed.), üçüncü baskı, Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık, 2014.
24. Şahin N, Dişsiz M. Sağlık Çalışanlarında Aile içi Şiddete Yönelik Tutum Ölçeği geliştirme çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009; 6:263-274.
25. Işık R, Sakallı-Uğurlu N. Namusa ve Namus Adına Kadına Uygulanan Şiddete İlişkin Tutumlar Ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları 2009; 12:16-24.