Ceren BİNGÖL, Gülfizar SÖZERİ VARMA, YAŞAR ENLİ, Özge KARACA

Yaşlılık ve erişkinlik dönemi depresyonunda fenomenolojik karşılaştırma

Amaç: Yaşlılık dönemi depresyonunda görülen fenomenolojik farklılıklar yaşlılarda depresyonun tanınmasını güçleştirmektedir. Bu çalışmada, yaşlılık ve erişkinlik döneminde depresyonunun fenomenolojik özelliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya, majör depresif bozukluğu (MDB) olan, 18-60 yaşları arasında 40 ve 60 yaş üzeri 40 hasta alındı. Hastalara DSM-IV yapılandırılmış psikiyatrik görüşme (SCID-I), Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A), Montgomery-Asberg Depresyon Değerlendirme Ölçeği (MADRS), Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçeği (BPRS) ve Standardize Mini Mental Test (SMMT) uygulandı. Sonuçlar: Çalışmaya katılan her iki grubun depresif belirti şiddeti orta düzeyde olup hastaların psikotik belirtisi yoktu. Yaşlı ve erişkin MDB grupları arasında HAM-D, HAM-A toplam puanları açısından saptanmadı. Yaşlı-MDB grubunda MADRS ve BPRS puanları erişkin-MDB grubundan yüksek bulundu. Yaşlı grupta HAM-D uykuya dalma, gece yarısı uyanma, sabah erken uyanma puanları ve hipokondriazis puanları erişkin-MDB grubundan daha yüksek, intihar düşünce puanı daha düşüktü. Yaşlılarda MADRS toplam, içsel gerginlik ve dikkatini sürdürme güçlük puanları erişkin-MDB grubuna göre daha yüksek, intihar puanı düşük bulundu. Yaşlı MDB grubunda ilk depresif atak oranı %40, erişkin-MDB grubunda %52.5 idi. Yaşlı MDB grubunda birinci derece akrabalarda depresyon öyküsü erişkin MDB grubuna göre daha düşüktü. Yaşlı grupta ilk depresif nöbeti olan hastalarda yineleyen nöbetleri olan hastalara göre HAM-D suçluluk duyguları puanı daha düşük; geceyarısı uyanma ve sabah erken kalkma puanlarının daha yüksek olduğu belirlendi. Tartışma: Sonuçlarımız, yaşlılık dönemi depresyonunda uyku bozukluğunun, dikkat sorunlarının ve hipokondriak uğraşların erişkinlere göre daha fazla, intihar düşüncelerinin daha az olduğunu; yaşlılarda suçluluk duygularının daha önce geçirilmiş depresif atak için ipucu olabileceğini göstermektedir.

A phenomenological comparison of elderly depression and adult depression

Objective: Phenomenological differences which are seen in elderly depression difficulties in the diagnosis of depression in elderly people. In this study, it was aimed to compare the phenomenological features of elderly depression and adult depression. Methods: This study included 40 patients aged 18-60 years with major depressive disorder (MDD) and 40 patients over 60 years of age with major depressive disorder (MDD). The Structured Clinical Interview for DSM-IV (SCID-I), the Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), the Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A), the Montgomery-Asberg Depression Rating Scale (MADRS), the Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS) and the Standardized Mini-Mental State Examination (SMMSE) were applied to the patients. Results: Both groups participating in the study consisted of the patients with moderate depressive symptoms and without psychotic symptoms. There was no difference between the elderly and adult groups with MDD in terms of the HAM-D and HAM-A total scores. The MADRS and BPRS total scores were higher in the elderly group with MDD compared to the adult group with MDD. The HAM-D difficulty in falling asleep, midnight awakening, early morning awakening and hypochondriasis subscores were higher but the HAM-D suicidal ideation subscore was lower in the elderly group with MDD compared to the adult group with MDD. The MADRS total score and the MADRS inner tension and difficulty in sustaining attention subscores were higher but the MADRS suicidal ideation subscore was lower in the elderly group with MDD compared to the adult group with MDD. The rate of the first depressive episode was 40% in the elderly group with MDD and 52.5% in the adult group with MDD, respectively. The history of depression in firstdegree relatives was lower in the elderly group with MDD compared to the adult group with MDD. The HAM-D feeling of guilt subscore was lower, however, the HAM-D midnight awakening and early morning awakening subscores were higher in the elderly patients with the first depressive episode compared to the elderly patients with recurrent major depressive episodes. Discussion: Our results show that sleep disturbances, attention problems and hypochondriacal symptoms were higher; however, suicidal ideation was lower in elderly depression compared to adult depression. Our results also show that feeling of guilt in elderly people may give a clue for previous depres sive episodes.

PDF

___

1. Giray H, Meseri R, Saatlı G, Yücetin N, Aydın P, Uçku R. Proposal for Elderly Health Care System in Turkey. TAF Prev Med Bull 2008; 7:81-86.
2. Sözeri-Varma G. Depression in the elderly: clinical features and risk factors. Aging and Disease 2012; 3:465-471.
3. Birrer RB, Vemuri SP. Depression in later life: A diagnostic and therapeutic challenge. Am Fam Physician 2004; 69:2375-2382.
4. Yüksel N. Yaşlılık çağı depresyonları. Türk Geriatri Dergisi 1998; 1:19-23.
5. Eker E, Noyan A. Yaşlıda depresyon ve tedavisi. Klinik Psikiyatri 2004; Suppl.2:75-83.
6. Disabato BM, Sheline YI. Biological basis of late life depression. Curr Psychiatry Rep 2012; 14:273-279.
7. Erdoğan S, Candansayar S. Psikiyatrik hastalıklar. Depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları. Y Gökçe Kutsal (Ed.), Temel Geriatri, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri, 2007, 1203-1217.
8. Blazer DG. Depression in late life: review and commentary. FOCUS The Journal of Life Long Learning in Psychiatry 2009; 7:118-136.
9. Ersoy F, Boratav C, Edirne T. Yaşlılarda görülen depresif bozukluklar. Türk Tabipler Birliği Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2001; 10:180-181.
10. Kaya B. Yaşlılık ve depresyon-I tanı ve değerlendirme. Turkish Journal of Geriatrics 1999; 2:76-82.
11. Hegeman JM, Kok RM, Van Der Mast RC, Giltay EJ. Phenomenology of depression in older compared with younger adults: Meta-analysis. Br J Psychiatry 2012; 200:275-281.
12. Benazzi F. Late-life depression in private practice depressed outpatients: A 203-case study. Int J Geriatr Psychiatry 1998; 13:145-148.
13. Grayson L, Thomas A. A systematic review comparing clinical features in early age at onset and late age at onset late-life depression. J Affect Disord 2013; 150:161-170.
14. Özkürkçügil A, Aydemir Ö, Yıldız M, Danacı A, Köroğlu E. DSM-IV Eksen I bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşmenin Türkçe'ye uyarlanması ve güvenilirlik çalışması. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999; 12:233-236.
15. Hamilton MA. Rating scale for depression. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1960; 23:56-62.
16. Williams BW. A Structered interview guide for Hamilton Depression Rating Scale. Arch Gen Psychiatry 1978; 45:742-747.
17. Akdemir A, Örsel S, Dağ İ. Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği'nin geçerliliği, güvenilirliği ve klinikte kullanımı. 3P Dergisi 1996; 4:251-259.
18. Maier W, Buller R, Philipp M, Heuser I. The Hamilton Anxiety Scale: Reliability, validity and sensitivity to change in anxiety and depressive disorders. J Affect Disord 1988; 14:61-68.
19. Yazıcı MK, Demir B, Tanrıverdi N, Karaağaoğlu E, Yolaç P. Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği: Değerlendiriciler arası güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Derg 1998; 9:114- 117.
20. Montgomery SA, Asberg M. A new depression scale designed to be sensitive to change. Br J Psyhiatry 1979; 134:382-389.
21. Torun F, Önder E, Torun SD, Tural U, Şişmanlar ŞG. Montgomery-Asberg Depresyon Derecelendirme Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. 3P Dergisi 2002; 10:319-330.
22. Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. MiniMental State: A practical method for grading the mental state of patients for clinician. Journal of Psychiatric Research 1975; 12:189-198.
23. Güngen C, Ertan T, Eker E, yaşar R, Engin F. The reliability and validity of the standardized Mini Mental Test Examination in the diagnosis of moderate dementia in Turkish population. Türk Psikiyatri Derg 2002; 13:273-281.
24. Overall JE, Gorham DR. The Brief Psychiatric Rating Scale. Psychol Rep 1962; 10:789-812.
25. Soykan C. Institutional Differences and Case Typicality as Related to Diagnosis System Severity, Prognosis and Treatment. Master Tezi, Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, 1989.
26. Hasin DS, Goodwin RD, Stinson FS, Grant BF. Epidemiology of major depressive disorder: Results from the national epidemiologic survey on alcoholism and related conditions. Arch Gen Psychiatry 2005; 62:1097-1106.
27. Van't Veer-Tazelaar PJ, Van Marwijk HW, Jansen AP, Rijmen F, Kostense PJ, Van Oppen P, et al. Depression in old age (75+), The PIKO Study. J Affect Disord 2008; 106:295-299.
28. Lue BH, Chen LJ, Wu SC. Health, financial stresses, and life satisfaction affecting late-life depression among older adults: a nationwide, longitudinal survey in Taiwan. Arch Gerontol Geriatr 2010; 50 Suppl.1:34-38.
29. Kurtoğlu D, Rezaki SM. Huzurevindeki yaşlılarda depresyon, bilişsel bozukluk ve yeti yitimi. Türk Psikiyatri Derg 1999; 10:173-179.
30. Kalenderoğlu K, Yumru M, Selek S, Cansel N, Virit O, Savaş HA. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Yaşlılık Psikiyatrisi Birimi'ne başvuran hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Derg 2007; 8:179-185.
31. Keskinoğlu P, Pıçakçıefe M, Giray H, Bilgiç N, Uçku R, Tunca Z. Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri. Genel Tıp Dergisi 2006; 16:21-26.
32. Cinar IO, Kartal A. Signs of depression in the elderly relationship between depression and sociodemographic characteristics. TAF Prev Med Bull 2008; 7:399.
33. Çam-Çelikel F. Nöroendokrin ve nörotransmitter sistemlerinde cinsiyet farklılıkları. Kadınların Yaşamı ve Kadın Ruh Sağlığı, Ankara: TPD Yayınları, 2013, s.48-55.
34. Tot Ş, Yazıcı K, Ertekin A, Erdem P. Depresyon tanısı almış poliklinik hastalarının özelliklerinin cinsiyete göre karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2001; 2:150-158.
35. Kaya B. Depresyon: Sosyo-ekonomik ve kültürel pencereden bakış. Klinik Psikiyatri 2007; 10(Ek.6):11-20.
36. Husain MM, Rush AJ, Sackeim HA, Wisniewski SR, McClintock SM, Craven N, et al. Age-related characteristics of depression: a preliminary STAR*D report. Am J Geriatr Psychiatry 2005; 13:852-860.
37. Shahpesandy H. Different manifestation of depressive disorder in the elderly. Neuro Endocrinol Lett 2005; 26:691-695.
38. Brodaty H, Peters K, Boyce P, Hickie I, Parker G, Mitchell P, Wilhelm K. Age and depression. J Affect Disord 1991; 23:137-149.
39. Balsis S, Cully JA. Comparing depression diagnostic symptoms across younger and older adults. Aging Ment Health 2008; 12:800-806.
40. Benazzi F. Late-life depression in private practice depressed outpatients: A 203-case study. Int J Geriatr Psychiatry 1998; 13:145-148.
41. Corruble E, Gorwood P, Falissard B. Association between age of onset and symptom profiles of late-life depression. Acta Psychiatr Scand 2008; 118:389-394.
42. Stage KB, Bech P, Kragh-Sørensen P, Nair NP, Katona C. Differences in symptomatology and diagnostic profile in younger and elderly depressed inpatients. J Affect Disord 2001; 64:239-248.
43. Van den Berg MD, Oldehinkel AJ, Bouhuys AL, Brilman EI, Beekman AT, Ormel J. Depression in later life: three etiologically different subgroups. J Affect Disord 2001; 65:19-26.
44. Cimilli C. Depresyonda sosyal ve kültürel etmenler. Duygudurum Dizisi 2001; 4:157-168.