Önder KAVAKÇI, Murat SEMİZ, Ece KAPTANOĞLU, Zafer ÖZER

Fibromiyaljide EMDR’nin etkinliğinin araştırılması: Yedi olguyu içeren bir klinik çalışma

Amaç: Fibromiyalji sendromu (FMS) etiyolojisi belli olmayan, yaygın vücut ağrıları, belirli anatomik bölgelerde duyarlılık, azalmış ağrı eşiği, uyku bozuklukları, yorgunluk ve sıklıkla ruhsal sıkıntı ile karakterize eklem dışı roma- tizmal bir hastalıktır. Çeşitli yaklaşımlar denenmesine rağmen etkili bir tedavisi yoktur. FMS ile psikiyatrik bozuk- lukların ilişkisine sıklıkla vurgu yapılmakta ve FMS hastalarında ruhsal travma yaygınlığı dikkat çekmektedir. Kronik ağrılı durumlar için tedavi arayışları giderek daha fazla psikoterapi yaklaşımlarına yönelmiştir. Bu çalış- mada FMS tanısı konan yedi hastanın EMDR yaklaşımı ile tedavisine yanıtları araştırılmıştır. Yöntem: FMS tanısı konmuş 22-41 yaşları arasındaki altı kadın ve bir erkek olgunun tedavi öncesi ve sonrasında duyarlı nokta sayıları (DNS) belirlendi, Vizüel Ağrı Skalasında (VAS) bildirdikleri ağrı düzeyleri kaydedildi. Hastalar tedavi öncesi ve sonrasında Fibromiyalji Etki Anketi (FEA), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Travma Değerlendirme Ölçeği (TDÖ), Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği (PUKÖ), Öfke Tarzı Ölçeğini (SÖÖTÖ) doldurdu. Hastalara varsa yaşadıkları trav- malara yönelik, saptanamadı ise ağrılarına yönelik beş-sekiz seans arasında EMDR tedavisi uygulandı. Bulgular: Tedavi sonunda hastaların bildirdikleri VAS, PUKÖ, FEA, TDÖ, BDÖ puanlarında anlamlı azalma olmuştur. Fizik muayene ile DNS’de anlamlı azalma bulunmuştur. SÖÖTÖ’de sürekli öfke, öfke içe ve öfke dışa puanlarında anlamlı değişme olmazken; öfke kontrol puanında görülen artma anlamlıdır. Tedavi sonunda altıncı olgu dışındaki hastaların FMS ölçütlerini karşılamadığı gözlenmiştir. Sonuç: Bu hasta grubunda FMS tedavisinde EMDR tedavi- sinin etkili olduğu düşünülmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2012; 13:75-81)

EMDR treatment of fibromyalgia, a study of seven cases

Objective: Fibromyalgia syndrome (FMS) is a nonarticular rheumatic disease with unknown etiology and is characterized by widespread pain, increased tenderness in some anatomical regions, increased pain sensitivity, sleep disorders, fatigue and frequently by psychological distress. Though many approaches have been tried there is no effective treatment for FMS. The relationship between FMS and psychiatric disorders is known, recently some researches point to the frequency of psychological trauma in patients with FMS. The search for treatment for chronic painful conditions has more and more focused to psychotherapeutic approaches. In this study, seven patients diagnosed were attempted to be treated with EMDR approach. Methods: 22-41years aged six women and one man diagnosed with FMS were admitted to the study. Before and after the treatment tender point count was identified and patients scored their pain levels at Visuel Analog Scale. Patients filled in Beck Depression Inventory (BDI), The Posttraumatic Diagnostic Scale (PDS), Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI), State-Trait Anger Scale (STAS). If the patients have reported, trauma was focused on, if they have not reported any trauma, pain was focused. Five-eight sessions of EMDR was applied to the patients. Results: After the treatment, there were statistically significant reduction in patient reported VAS, PSQI, FIQ, PDS, and BDI scores.There was signify-cant decrease in tender point counts. Though there was no change in trait anger, anger-in and anger-out subscores of STAS, the increase in anger management subscore was significant. After the treatment, none of the patients met the FMS criteria but one patient (6th patient). Conclusion: EMDR therapy was effective in the treatment of these patients with FMS. (Anatolian Journal of Psychiatry 2012; 13:75-81)

PDF

___

1. Wolfe F, Smythe HA, Yunus MB. The American College of Rheumatology 1990 criteria for classification of fibromyalgia: Report of the multicenter criteria commitee. Arthritis Rheum 1990; 33:160-172.
2. Wolfe F, Ross K, Anderson J, Russell IJ, Hebert L. The prevalence and characteristics of fibromyalgia in the general population. Arthritis Rheum 1995; 38:19-28.
3. McBeth J, Silman AJ. The role of the psychiatric disor- ders in fibromyalgia. Curr Rheumatol Rep 2001; 3:157- 164.
4. Häuser W, Bernardy K, Uçeyler N, Sommer C. Treat- ment of fibromyalgia syndrome with antidepressants: a meta-analysis. JAMA 2009; 301:198-209.
5. Bennett R, Nelson D. Cognitive behavioral therapy for fibromyalgia. Nat Clin Pract Rheumatol 2006; 2:416-424.
6. Cohen H, Neumann L, Haiman Y, Matar MA, Press J, Buskila D. Prevalence of post-traumatic stress disorder in fibromyalgia patients: overlapping syndromes or post- traumatic fibromyalgia syndrome? Semin Arthritis Rheum 2002; 32:38-50.
7. Amital D, Fostick L, Polliack ML, Segev S, Zohar J, Rubinow A, et al. Posttraumatic stress disorder, tender- ness, and fibromyalgia syndrome: are they different entities? J Psychosom Res 2006; 61:663-669.
8. Shapiro F, Maxfield L. Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR): Information processing in the treatment of trauma. J Clin Psychol 2002; 58:933- 946.
9. Kavakcı Ö, Doğan, Kuğu N. EMDR (Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme): Psikoterapide farklı bir seçenek. Düşünen Adam 2010; 23:195-205.
10. Bisson J, Andrew M. Psychological treatment of post- traumatic stress disorder (PTSD). Cochrane Database Syst Rev 2007; 18;CD003388.
11. Grant M, Threlfo C. EMDR in the treatment of chronic pain. J Clin Psychol 2002; 58:1505-1520.
12. Friedberg F. Eye movement desensitization in fibromyal- gia: a pilot study. Complement Ther Nurs Midwifery 2004; 10:245-249.
13. Mazzola A, Calcagno ML, Goicochea MT, Pueyrredòn H, Leston J, Salvat, F. EMDR in the treatment of chronic pain. J EMDR Pract Res 2009; 3:66-79.
14. Grant M. Pain control with EMDR. Denver, Mentor Boks, 1998.
15. Gürel D. Kronik ağrı tedavisinde güncel bir psikotera- potik yaklaşım: Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden yapılandırma. Klinik Psikiyatri Dergisi 2010; 13:36-41.
16. Kavakcı Ö, Kaptanoğlu E, Kuğu N, Doğan O. EMDR fibromiyalji tedavisinde yeni bir seçenek olabilir mi? Olgu sunumu ve gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi 2010; 13:143-151.
17. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğren- cileri için geçerliliği güvenilirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7:3-13.
18. Foa EB, Cashman L, Jaycox L, Perry K. The validation of a self-report measure of posttraumatic stress disorder: The Posttraumatic Diagnostic Scale. Psychol Assess 1997; 9:445-451.
19. Işıklı S. Travma Sonrası Stres Belirtileri Olan Bireylerde Olaya İlişkin Dikkat Yanlılığı, Ayrışma Düzeyi ve Çalışma Belleği Uzamı Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Dokto- ra Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006.
20. Spielberger CD, Jacobs G, Russell S, Crane RS. Assessment of anger: the State-Trait Anger Scale. JN Butcher, CD Spielberger, (Eds.), Advances in Personality Assessment. New Jersey, Lawrence Erlbaum, 1983, p.161-189.
21. Özer AK. Sürekli öfke (SL-Öfke) ve öfke ifade tarzı (Öfke-tarz) ölçekleri ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi 1994; 9:26-35.
22. Burckhardt CS, Clark SR, Bennett RM. The fibromyalgia impact questionnaire: development and validation. J Rheumatol 1991; 23: 903-906.
23. Sarmer S, Ergin S, Yavuzer G. The validity and reliability of the turkish version of the fibromyalgia impact ques- tionnaire. Rheumatology Int 2000; 20: 9-12.
24. Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburg sleep quality index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res 1989; 28:193-213.
25. Roy-Byrne P, Smith WR, Goldberg J, Afari N, Buchwald. Post-traumatic stress disorder among patients with chronic pain and chronic fatigue. Psychol Med 2004; 34:363-368.
26. Weissbecker I, Floyd A, Dedert E, Salmon P, Sephton S. Childhood trauma and diurnal cortisol disruption in fibromyalgia syndrome. Psychoneuroendocrinology 2006; 31:312-324.
27. Otte C, Lenoci M, Metzler T, Yehuda R, Marmar CR, Neylan TC. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis activity and sleep in posttraumatic stress disorder. Neuro- psychopharmacology 2005; 30:1173-1180.
28. Mc Ewen. Protective and damaging effects of stres mediators. New Engl J Med 1998; 338:171-179.
29. Babson KA, Feldner MT. Temporal relations between sleep problems and both traumatic event exposure and PTSD: a critical review of the empirical literature. J Anxiety Disord 2010; 24:1-15.
30. Tanriverdi F, Karaca Z, Unluhizarci K, Kelestimur F. The hypothalamo-pituitary-adrenal axis in chronic fatigue syndrome and fibromyalgia syndrome. Stress 2007; 10:13-25.
31. Ray AL, Zbik A. Cognitive behavioral therapies and beyond. CD Tollison, JR Satterhwaite, JW Tollison, (Eds.), Practical Pain Management, Philadelphia, Lippin- cott, 2001.
32. Stickgold R. EMDR: A putative neurobiological mecha- nism of action. J Clin Psychol 2002; 58:61-75.