Başar ÇOLAK, Şahika G. ŞİŞMANLAR, Işık KARAKAYA, Nilay ETİLER, Ümit BİÇER

Çocuk cinsel istismarı olgularını değerlendiren meslek gruplarında dolaylı travmatizasyon

Amaç: Travmatik yaşantıyla dolaylı olarak karşılaşan kişilerde de travmayı doğrudan yaşayan kişilerinkine benzer klinik belirtiler ortaya çıkabilmekte ve etkilenmeye bağlı tutum ve davranışlarda değişiklikler görülebilmektedir. Çalışmada, cinsel istismara maruz kalan çocuk olguları değerlendiren meslek gruplarında çocuklara yönelik tutum ve davranış değişiklikleri ve çalışanlardaki ruhsal etkilenmeyi belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada adli tıp uzman ve asistanlarına (s=173), çocuk psikiyatrisi uzman ve asistanlarına (s=55) ve sosyal çalışma görevlileri- ne (s=61) Sosyodemografik Bilgi Formu, Kocaeli-Tutum ve Davranış Ölçeği ile Kocaeli-Ruhsal Travma Kısa Tara- ma Ölçeği Formu verilmiştir. Kocaeli Tutum ve Davranış Ölçeğinde çocuklara yönelik olarak dış ortamdan gelebi- lecek tehlikeler, güvenli olduğu düşünülen kişi ve yerlerden gelebilecek tehlikeler, diğer çocuklarla temaslarda yanlış anlaşılma duygusu ve kendi veya yakını bir çocuğa yönelik davranışlardan kaçınma şeklinde dört temel alanda tutum ve davranış değişiklikleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %58.8’inin erkek, %34.3’ünün 26-30 yaş grubunda ve %64.7’sinin evli olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %37.8’inin çocuk istismarı olgularını üç yıl veya daha kısa bir süredir değerlendirdikleri belirlenmiştir. Katılımcıların istismar olgularını değer- lendirmeye başlamadan önceki ve sonraki tutum ve davranışları arasında, ölçeğin tüm sorularında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Tutum ve davranışlarda en fazla değişimin dış ortamdan gelebilecek tehlikelere ilişkin olduğu görülmüştür. Verilen yanıtlar arasında en fazla (%72.3) değişim ise, yakını olan çocuğun internette iletişim kurduğu kişilerden zarara uğrayabileceği düşüncesidir. Katılımcılara uygulanan Kocaeli-Ruhsal Travma Kısa Tarama Ölçeğine göre katılımcıların %50.9’unda travma sonrası stres bozukluğuna (TSSB) ait belirti saptan- mış olup, %11.4’üne olası TSSB tanısının konduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmada çocuk istismarı ile ilgile- nen meslek gruplarında tutum ve davranışlarda anlamlı değişiklikler saptandığı ve olası TTSB tanısını düşündü- ren belirtiler ortaya çıktığı bulunmuştur. Bu durumun, çocuğun istismarı olgularını değerlendiren meslek grupların- daki dolaylı travmatizasyona bağlı bilişsel değişikliklerle ilişkili olduğu düşünülmüştür. (Anadolu Psikiyatri Derg 2012; 13:51-58)

Vicarious traumatization in professionals working with sexually abused children

Objective: People exposed trauma indirectly may experience similar clinical symptoms to primary victims of the trauma and changes in attitudes and behaviors may arise related to the trauma. In this study, the aim was to evaluate alterations in professionals’ attitudes and behaviors concerning children after they had begun to work with sexually abused children. Methods: The participants including specialists and residents of Forensic Medicine (n=173) and of Child and Adolescent Psychiatry (n=55), and social workers (n=61) were completed sociodemographic questionnaire, Kocaeli Attitude and Behavior Scale (KABS) and Kocaeli Short Screening Scale for Psychological Trauma. In KABS developed by the coordinator of the study, the assessment in attitudes and behaviors was based on four domains concerning children: possible external dangers, possible dangers from trusted people or places, feeling of misunderstood in contact with other children and feeling of misunderstood in contact with own or close children. Results: It was found that 58.8% of the participants were male, 64.7% were married, and the most frequent age range was between 26-30 years (34.3%). Statistically significant differences were found in all the items of KABS exploring attitudes and behaviors before and after they had started to work with sexually abused children. The most prominent alteration in attitudes and behaviors was on ‘possible external dangers’. The mostly changed (72.3%) item was ‘my child may get harm from people met online’. 50.9% of the participants stated posttraumatic stress symptoms on Kocaeli Short Screening Scale for Psychological Trauma, and 11.4% met criterion for possible diagnosis of posttraumatic stress disorder (PTSD). Conclusion: The study emphasize that the professionals working with sexually abused children may develop prominent changes in attitudes and behaviors, and symptoms suggestive of PTSD. It was thought that this is probably associated with the cognitive changes related to vicarious traumatization in trauma workers evaluating sexually abused children. (Anatolian Journal of Psychiatry 2012; 13:51-58)

PDF

___

1. İşeri E. Cinsel istismar. FÇ Çetin, B Pehlivantürk, F Ünal, R Uslu, E İşeri, T Türkbay, A Coşkun, S Miral, N Mota- vallı, (Eds.), Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı, Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 2008, s.470-477.
2. Aktepe E. Çocukluk çağı cinsel istismar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2009; 1:95-119.
3. Gölge ZB. Cinsel travma sonrası oluşan ruhsal sorunlar. Nöropsikiyatri Arşivi 2005; 42:19-28.
4. Creamer TL, Liddle BJ. Secondary traumatic stress among mental health workers responding to the sep- tember 11 attacks. J Trauma Stress 2005; 18:89-96.
5. Yılmaz B. Arama-Kurtarma Çalışanlarında Travma Sonrası Stres Belirtileri ve Travma Sonrası Büyüme ile İlişkili Değişkenler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anka- ra, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, 2006.
6. Erkaya H. Acil Kurtarma Ekiplerinde Travma Sonrası Stres Bozukluğu. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Eski- şehir, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, 2003.
7. Kaptanoğlu C. İkincil travmatik stres. Türkiye İnsan Hak- ları Vakfı Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu, TİHV Yayınları 1997; 17:41-48.
8. Marriage S, Marriage K. Too many sad stories: Clinician stress and coping. Can Child Adolesc Psychiatr Rev 2005; 14:114-117.
9. Vrklevski LP, Franklin J. Vicarious trauma: The impact on solicitors of exposure to traumatic material. Traumato- logy 2008; 14:106-118.
10. Sabin-Farell R, Turpin G. Vicarious traumatization: Impli- cations for the mental health of health workers? Clin Psychol Rev 2003; 23:449-480.
11. Haksal P. Acil Servis Personelinde Görülen İkincil Trav- matik Stres Düzeyinin Disosiyasyon Düzeyi, Sosyal Destek Algısı ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anka- ra, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, 2007.
12. Jenkins SR, Baird S. Secondary traumatic stress and vicarious trauma: A validational study. J Trauma Stress 2002; 15:423-432.
13. Robins PM, Meltzer L, Zelikovsky N. The experience of secondary traumatic stress upon care providers working within a children's hospital. J Pediatr Nurs 2009; 24:270- 279.
14. Collins S, Long A. Working with the psychological effects of trauma: Consequences for mental health-care workers - A literature review. J Psychiatr Ment Health Nurs 2003; 10:417-424.
15. Way I, VanDeusen KM, Martin G, Applegate B, Jandle D. Vicarious trauma: A comparison of clinicians who treat survivors of sexual abuse and sexual offenders. J Interpers Violence 2004; 19:49-71.
16. McCann L, Pearlman LA. Vicarious traumatization: A framework for understanding the psychological effects of working with victims. J Trauma Stress 1990; 3:131-149.
17. Karakaya I, Ağaoğlu B, Coşkun A, Şişmanlar ŞG, Yıldız Öç Ö. Marmara depreminden üç buçuk yıl sonra ergen- lerde TSSB, depresyon ve anksiyete belirtileri. Turk Psikiyatri Derg 2004; 15:257-263.
18. Wagner D, Heinrichs M, Ehlert U. Prevalence of symp- toms of posttraumatic stress disorder in German profes- sional firefighters. Am J Psychiatry 1998; 155:1727- 1732.
19. McFarlane AC. The aetiology of posttraumatic morbidity: Predisposing, precipitating and perpetuating factors. Br J Psychiatry 1989; 154:221-228.
20. North C, Tivis L, McMillen JC. Psychiatric disorders in rescue workers after Oklahoma City bombing. Am J Psychiatry 2002; 159:857-859.
21. Alexander DA, Klein S. Ambulance personel and critical incidents. Br J Psychiatry 2001; 178:76-81.
22. Alexander DA, Atcheson SF. Psychiatric aspects of trauma care; survey of nurses and doctors. Psych Bull 1998; 22:132-136.
23. Knight C. Therapists’ affective reactions to working with adult survivors of child sexual abuse: An exploratory study. J Child Sex Abus 1997; 6:17-41.
24. Aker T, Hamzaoğlu O, Boşgelmez Ş. Kocaeli-Ruhsal Travma Kısa Tarama Ölçeği’nin (Kocaeli-Kısa) geçerliği. Düşünen Adam 2007; 20:172-178.
25. McFarlane AC. Individual psychotherapy for post-trau- matic stress disorder. Psychiatr Clin North Am 1994; 17:395-397.
26. Webb L, Craissati J, Keen S. Characteristics of internet child pornography offenders: a comparison with child molesters. Sex Abuse 2007; 19:449-465.
27. Amerikan Psikiyatri Birliği. Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. Dördüncü baskı (DSM-IV), E Köroğlu (Çev.), Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1994. 28.
Çakmak H, Aydın Er R, Öz YC, Aker AT. Kocaeli ili 112 acil yardım birimlerinde çalışan personelin Marmara Depreminden etkilenme ve olası afetlere hazırlık durum- larının saptanması. Akademik Acil Tıp Dergisi 2010;2:83- 88. 29.
Yılmaz M. Yardım çalışanlarında travmatik stres. Klinik Psikiyatri Dergisi 2007; 10:131-141.
30. Green B, Grace M, Glesser G. Identifying survivors at risk: Long term impairment following the Beverly Hills Supper Club Fire. J Consult Clin Psychol 1985; 53:672- 678.
31. Moran C, Britton NR. Emergency work experience and reactions to traumatic incidents. J Trauma Stress 1994; 7:575-585.