Okul Öncesi Dönemde Müze ile Eğitim: Öğretmenler Ne Biliyor? Ne Yapıyor?
Müzeler, günümüzde eğitimin bir parçası haline gelen ve birinci elden deneyim sağlayankurumlardır. Müzelerde nesneler ile etkileşime giren birey, yaparak yaşayarak öğrenme sürecinekatılmaktadır. Avrupa, ve Amerika’daki gelişmiş ülkelerde okul öncesi dönemden itibarenmüzelerden yararlanılmaya başlanmaktadır. Bireylerin müze kültürünü küçük yaşlardakazanabilmesi ve yetişkinlikte müze tüketicisi olabilmeleri için; bireyler müzeler ile okul öncesidönemde tanıştırılmalıdır. Bunun için de okul öncesi dönemde müze eğitiminin önemini bilen vemüzelerden eğitim amaçlı yararlanabilen öğretmenlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmanınamacı okul öncesi öğretmenlerinin müze ile eğitime ilişkin görüş ve deneyimlerini ortayakoymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Olgubilimçalışmalarında, bireylerin bir olgu ile ilgili yaşadıkları deneyimlere odaklanılmaktadır. Olgubilimile desenlenen araştırmanın katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ilebelirlenmiştir. Bu kapsamda Küçükçekmece ilçesinde, çalıştığı kurum farklı sosyoekonomikdüzeyde bulunan ve bağımsız anaokulları, ilkokullarda görev yapan altı öğretmen ile görüşmegerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan yarıyapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde olgubilim yöntemine ilişkinanaliz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okulun bulunduğu sosyoekonomik düzey farketmeksizin araştırmaya katılan tüm öğretmenlerin müzelerden gezi amaçlı yararlandıkları ortayaçıkmıştır. Okulu düşük sosyoekonomik bir çevrede bulunan öğretmenlerin müzelere ilişkin bilgive farkındalık düzeyinin daha az olduğu ve eğitimde müzelerden daha az yararlandıklarıbelirlenmiştir.
Education with the museum in pre-school period: What do the teachers know? What does it do?
Museums are institutions that have become part of education today and provide first-hand experience. The individuals who interact with objects in museums participate in the learning process by living. In the developed countries in Europe and America, museums are being used from preschool period. In order for individuals to gain museum culture at a young age and to become a museum consumer in adulthood; individuals should be introduced in the preschool with museums. For this, there is a need for teachers who know the importance of museum education and benefit from museums for educational purposes in pre-school period. The aim of this study is to reveal the opinions and experiences of preschool teachers about education and museum. In this research, phenomenology is used. Case studies focus on the experiences of individuals related to a case. The participants of the research designed with phenomenology were determined by criterion sampling from purposeful sampling methods. In this context, the institution in Küçükçekmece was held with six teachers working in different kindergartens and elementary schools. The semistructured interview form developed by the researcher was used to collect the data. In the analysis of the data, the phenomenology analysis was used. As a result of the research, it was revealed that all teachers who participated in the research benefited from the museums for sightseeing purposes, regardless of the socioeconomic level of the school’s enviroment. It was determined that the teachers in the school with low socioeconomic environment had less knowledge and awareness about museums and they benefited less from the museums.
___
- Akman, B., Altınkaynak, Ş., Kara, G. ve Gül, Ş. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin müze
eğitimine ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 97-
115.
- Aktekin, S. (2008). Müze uzmanlarının okulların eğitim amaçlı müze ziyaretlerine ilişkin
görüşleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 103-111.
- Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme
becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-
48.
- Allan, A. D. (1963). Müzelerin teşkilatlanması pratik öğütler. UNESCO, ICOM Türkiye
Millî Komitesi Yayınları.
- Atagök, T. (1999). Çağdaş müzeciliğin anlamı; müze ve ilişkileri. T. Atagök (Ed.),
Yeniden Müzeciliği Düşünmek içinde (s.131-142). İstanbul: Yıldız Teknik
Üniversitesi Basım-Yayın Merkezi.
- Ayaokur, A. (2014). Müzelerde bilgi yönetimi: Sadberk Hanım Müzesi örneği
(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Bal-İncebacak, B. (2015). Müzede drama: Heykel ve imgelem kavramı. Bartın Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 306- 318.
- Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma
yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Baykan, Z. Ö. (2007). 2005 ve 2006 ilköğretim programlarının müze eğitimi açısından
değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Bayraktaroğlu, S. (2012). Vakıf müzelerinde çocuklara yönelik çalışmalar. İ. San (Ed.),
Çocuk müzeleri ve yaratıcı drama içinde (s.104-110). Ankara: Naturel Yayıncılık.
- Bingmann, M., Grove, T. and Johnson, A. (2009). Families and more. A. Johnson, K.
Huber, N. Cutler, M. Bingmann and T. Grove (Ed.), The museums educator’s
manual içinde (s. 75-86). United Kingdom: Altamira Press.
- Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi.
(Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2009). Ankara’daki bilim ve teknoloji müzelerinin eğitim
amaçlı kullanım düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 182, 232- 248.
- Buyurgan, S. ve Mercin L. (2010). Görsel Sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve
Uygulamaları. V. Özsoy (Ed), Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları.
- Buyurgan, S. ve Buyurgan, U. (2012). Müzede eğitim. Sanat eğitimi ve öğretimi içinde (s.
68-126). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Buyurgan, S. (2017). Verimli bir müze gezisi nasıl gerçekleştirebiliriz?. Milli Eğitim
Dergisi, 214, 317- 343.
- Bülbül, H. (2017). Müze ile eğitimde bir seçenek olarak ‘‘Second Life’’ müzeleri. Milli
Eğitim Dergisi, 214, 167- 180.
- Carr, M., Clarkin-Phillips, J.,Beer, A., Thomas, R., and Waitai, M. (2012). Young children
developing meaning making practices in a museum: The role of boundary objects.
Museum Management and Curatorship, 27(1), 53-66.
- Creswell, J. (2013) . Qualitative inquiry and research design: Choosing among five
approaches. (3rd ed.). Washington DC: Sage.
- Çakır-İlhan, A. (2012). Yaratıcılık eğitimi bağlamında çocuk müzeleri. İ. San (Ed.),
Yaratıcılık eğitimi bağlamında çocuk müzeleri içinde (s.20-42). Ankara: Naturel
Yayınları.
- Dağal, A. B. ve Bayındır, D. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarla yapılan müze
gezilerinin çocukların müzelere karşı olumlu duygu ve bilgi düzeylerine etkisi.
Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 264-281.
- Demirci, M. T. (2009). Kültürel öğelerin öğretiminde müze gezilerinin önemi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
- Dilli, R. ve Dümenci-Bapoğlu, S. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarına Anadolu’da
yaşamış nesli tükenmiş hayvanların öğretilmesinde müze eğitiminin etkisi. Eğitim ve
Bilim, 40(181), 217-230.
- Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin müzelerin öğrenme ortamı olarak kullanımına ilişkin
görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, s. 214, 303- 316.
- Dilli, R., Dümenci-Bapoğlu S. ve Kesebir- Turgut, G. (2018). Müzede çevre eğitimi
kapsamında okulöncesi dönemi çocuklarına yenilenebilir enerji kaynaklarının
anlatılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 421-432.
- Doğan, C. D. (2017). Müzelerin eğitim ortamı olarak kullanılması: ölçme ve
değerlendirme uygulamaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(60), 234-248.
- Egüz, Ş. ve Kesten, A. (2012). Sosyal Bilgiler dersinde müze ile eğitimin öğretmen ve
öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Samsun ili örneği. İnönü Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 81-103.
- Ekmekci, S. (2015). Tarih öğretmenlerinin müze ziyaretleri hakkındaki görüşleri: Trabzon
örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik
Üniversitesi.
- Erdoğan, N. (2014). Mardin müzesi müze eğitimi etkinlikleri. Ankara: Haber Yayıncılık.
- Ersoy, F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma
desenleri içinde (s.82-138). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Falk, J. and Dierking, L. (2002). Learning from museums visitor experiences and the
making of meaning.ltamira: Walnut, CA.
- Filiz. N. (2010). Sosyal Bilgiler öğretiminde müze kullanımı (Yayımlanmamış yüksek
lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Gurian, E. H. (2006). Thoughts from civilizing the museum. Museums and Young People.
- Güleç S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal Bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel
boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 63-78.
- Henderson, Z. T. and Atencio, J. D. (2007). Integration of play, learning, and experience:
What museums afford young visitors. Early Childhood Education Journal, 35, 245-
251.
- Hooper-Grenhill, E. (1999). Müze ve Galeri Eğitimi. (Çev: M. Örge Evren ve E. Gül
Kapçı). Ankara: AÜ Çocuk Kültürü ve Uygulama Merkezi Yayınları.
- Kalessopoulou, D. (2011). Let’s play in the museum: Museum exhibits that support
children’s play. 6th July 2011, IPA 18th World Conference.
- Karaca, N. H., Şenol, F. B., Akyol, T., ve Can-Yaşar, M. (2018). Anasınıfına devam eden
çocuklar için bir müze gezisi örneği. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(2), 13-25.
- Karadeniz, C., Okvuran, A., Artar, M. ve Çakır-İlhan, A. (2017). Müze eğitiminde
dönüşümler: Kocaeli Müzesinde eğiticilerin eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 214, 37-
59.
- Karakaş, D. Y. ve Eğitmen, A. (2017). Bursa Kent Müzesi’nde 6 yaş çocukları ile
Bursa’nın kaybolan mesleklerinin yaratıcı drama yöntemi ile işlenmesi. Yaratıcı
Drama Dergisi, 12(2), 63-76.
- Karamustafaoğlu, S., Ayvalı, L. ve Ocak, Y. (2018). Okul öncesi eğitimde informal
ortamlara yönelik öğretmenlerin görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar
Dergisi, 3(2), 38-65.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal
Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1),71.
- Kısa, Y. ve Gazel, A. A., (2016). Sosyal Bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin
öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Field
Education, 2(1), 51- 83.
- Kimble, G. (2014). Children learning about biodiversity at an environment centre, a
museum and at live animal shows. Studies in Educational Evaluation, 41, 48–57.
- Leftwich, M. and Haywood, C. (2016). The littlest historians: Early years programming in
history museums. Journal of Museum Education, 41(3), 152- 164.
- McRainey, L. and Russick, J. (2010). Connecting kids to history with museum exhibitions.
United States America: Lef Coast Press.
- Moustakas, C. E. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks, CA, US:
Sage Publications.
- Nuzzaci, A. (2006). General education and museum education: Between singularity and
plurality. Revista.
- Özbek, G., Akyol, A. ve Köksal- Akyol, A. (2017). Ankara’daki müzelerin eğitim işlevleri
açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 214, 137-153.
- Özsoy, V., Dilli, R., Karakaya, Ü., Bıyıklı, N. ve Çalık, Ş. (2017). Doğal tarihi kültürel
mekanlar ile bilim merkezlerinin yaygın öğrenme ortamı olarak kullanılması. Milli
Eğitim Dergisi, 214, 477-488.
- Özmen, S. S. (2018). Müze eğitiminin gelişimi. Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler
Dergisi, 6(11), 301-324.
- Özyılmaz-Akamca, G. ve Yıldırım, G. (2017). Erken çocukluk döneminde alternatif bir
yöntem: müze eğitimi I, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Kongresi, İstanbul:
Haliç Kongre Merkezi.
- Piscitelli, B., and D. Anderson. (2001). “Young children’s perspectives of museum settings
and experiences.” Museum Management and Curatorship, 19(3), 269–282.
- Süzen, H. N. (2005). İlköğretim okullarında görevli yöneticilerin ve resim iş
öğretmenlerinin müze ve sanat galerilerinin görsel sanatlar (resim- iş) amaçlı
kullanılmasına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi
Üniversitesi.
- Tan, Z. (2009). İlköğretim birinci kademe görsel sanatlar eğitimi müze bilinci öğrenme
alanında materyal kullanımının etkisi ve uygulanması (Yayımlanmamış yüksek
lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi.
- Tezcan-Akmehmet, K. (2013). Müzeler ve eğitim. E. Altınsapan ve N. Küçükhasköylü
(Ed.), Müzecilik ve sergileme içinde (s.128-154). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Tezcan-Akmehmet, K. (2014). Eğitim ve müzeler. R. Yağcı ve S. Gündüz- Küskü (Ed.),
Müzeler, oyunlar, oyuncaklar ve çocuklar içinde (s.155-161). İzmir: Dokuz Eylül
Üniversitesi Yayınları
- Tezcan-Akmehmet, K. (2017). İlkokul ve ortaokul görsel sanatlar dersi öğretim
programında sanat tarihi öğretimi ile müze eğitimi ilişkisinin incelenmesi. Milli
Eğitim Dergisi, 247, 181- 207.
- Tuuling, L., Oun, T. and Ugaste, A. (2018). Teacher’s opions on utilizing outdoor learning
preschools of Estonia. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning,1-13.
- Türkmen, H. (2015). İlkokul öğretmenlerin sınıf dışı ortamlardaki fen öğretimine bakış
açıları. Journal of European Education, 5(2), 47-55.
- Uludağ, G. (2017). Okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitiminde kullanılmasının okul
öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi (Yayımlanmamış
doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Usbaş, H. (2010). Okul öncesi eğitimde müzelerden yararlanma programının 6 yaş
çocukları üzerindeki etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Ünal. F. (2012). Observation of object preferences of interest by children aged between 4
and 8 in museums: Antalya museum examples, Procedia-Social and Behavioral
Sciences, 51, 362-367.
- Wong, K. M and Pisticelli, B. (2019). Children’s voices: What do young children say
about museums in Hong Kong?. Museum Management and Curatorship, 1-14.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11.
Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yücel-Kurnaz, F. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin ve sınıf öğretmenlerinin müzelerde
uygulatılan etkinliklere ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek
lisans tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.