İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin “Üçgen, Kare ve Dikdörtgen” Kavramlarına İlişkin Metaforları
Metaforlar, matematiksel olmayan fikirleri kullanarak matematiksel kavramlara ilişkin yeni anlamlargeliştirmesine yardımcı olmakla birlikte geçmişe ait yaşantıları, bugünkü fikirleri ve geleceğe ilişkin umutlarıyansıtmaktadır. Öğrencilerin geometrik şekillerden olan üçgen, kare ve dikdörtgene ilişkin bakış açısı bukavramlara ilişkin bakış açısını yansıtması bakımından önemli olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, ilkokuldördüncü sınıf öğrencilerinin “üçgen, kare ve dikdörtgen” kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığı ilebelirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanınkatılımcılarını 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Muğla’da bulunan iki farklı devlet ilkokulundaöğrenim gören 146 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlusoruların yer aldığı form ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. İlkokul dördüncüsınıf öğrencilerinin üçgene ilişkin 34, kareye ilişkin 47 ve dikdörtgene ilişkin 51 geçerli metafor ürettikleribelirlenmiştir. Her geometrik şekilde, “nesne, okul araç-gereçleri, yapay yapı, yapı malzemesi, kural, sembol”kategorileri ortaya çıkmıştır. Bunlara ek olarak kare ve üçgende, “ders, yiyecek, soyut”; kare ve dikdörtgende“teknoloji, şekil, sağlık”; sadece üçgende “karakter, sayı, doğal yapı, harf”; sadece karede “oyun”; sadecedikdörtgende “uzuv, maden” kategorileri bulunmuştur. Ayrıca sadece üçgen ve dikdörtgende bulunan herhangi birkategorinin ortaya çıkmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin ilkokul matematik dersinde geometrikşekiller konusunu öğrencilere öğretirken çevrelerinden ve yaşantılarından örnekler kullanmaları kavramlara ilişkinanlamsal öğrenmeyi arttıracağı söylenebilir.
Metaphors of Fourth Grade Primary School Students Regarding the Concepts of "Triangle, Square and Rectangle"
Metaphors help develop new meanings of mathematical concepts using non mathematical ideas. In addition to that they reflect past lives, present ideas and hopes for the future. It can be said that the students' point of view regarding triangle, square and rectangle, which are among the geometric shapes, is important in terms of reflecting their perspective on these concepts. The aim of this study is to determine the perceptions of fourth grade primary school students about the concepts of "triangle", "square" and "rectangle" through metaphors. The phenomenological approach, one of the qualitative research models, was used in this study. The study group of the research consists of 146 fourth grade students attending two different public primary schools in province in the spring semester of the 2018-2019 academic year. The data were collected using a form with open-ended questions prepared by the researchers. Content analysis technique was used in the analysis of the data. It was determined that the fourth-grade primary school students produced 34 valid metaphors the triangle, 47 for square and 51 for rectangle. In every geometric form, categories of "object, school equipment, artificial structure, building material, rule, symbol" have emerged. In addition, the categories of "lesson, food, abstract" in square and triangle, "technology, shape, health" in square and rectangle; "character, number, natural structure, letter" in triangle; “game” in square; “limb, mine” in rectangle were found. Consequently, it was founded that there were no categories which is only in triangle and rectangle. It can be said that primary school teachers' use of examples from their environment and life while teaching the subject of geometric shapes to students in primary school math lesson can increase the semantic learning of concepts.
___
- Alpaslan, S. ve Özen Kutanis, R. (2007). Bilimsel bilgi üretiminde metaforların rolü: destek mi, engel mi? Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 1-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/301193 adresinden 10.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Altun, M. (2014). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi (18.baskı). Bursa: Alfa Akademi.
- Batdal Karaduman, G. and Cihan, H. (2018). The effect of multiple intelligence theory on students’ academic success in the subject of geometric shapes in elementary school. International Journal of Higher Education, 7(2), 227-233. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1176209.pdf adresinden 08.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African Journal of Education, 29, 431-444. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1147086.pdf adresinden 08.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/256303 adresinden 07.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Çetinkaya, K. ve Uzunkol, E. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin ev ödevlerine ilişkin algıları. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 1(1), 59-75. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/709536 adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Doğan, Z. ve Sönmez, D. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik metaforik algılarının oluşturdukları görseller aracılığıyla incelenmesi. Turkish Studies, 14(1), 245-262. https://turkishstudies.net/DergiTamDetay.aspx?ID=14788 adresinden 07.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Elia, I. and Gagatsis, A. (2003). Young children's understanding of geometric shapes: The role of geometric models. International Group for the Psychology of Mathematics Education, 11(2), 349-356. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13502930385209161?needAccess=true adresinden 09.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Ersoy, E. ve Aydın, E. (2017). İlköğretim öğrencilerinin matematiğin günlük yaşamla olan ilişkisine yönelik metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğtitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/332015 adresinden 10.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforik algıları. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1-15. http://www.e-ijer.com/tr/download/article-file/391427 adresinden 08.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Fujita, T. (2012). Learners’ level of understanding of inclusion relations of quadrilaterals and prototype phenomenon. The Journal of Mathematical Behavior, 31, 60-72. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S073231231100040X adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Gökbulut, Y., Sidekli, S. ve Yangın, Y. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının Van Hiele geometrik düşünce düzeylerinin, bazı değişkenlere (lise türü, lise alanı, lise ortalaması, öss puanları, lisans ortalamaları ve cinsiyet) göre incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 375-396. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256252 adresinden 08.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. ve Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/201318 adresinden 08.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Hacısalihoğlu, H. H., Mirasyedioğlu, Ş. ve Akpınar A. (2004). İlköğretim 6-8 matematik öğretimi, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Hahn, N. (2012). Paint by numbers revived! The Art Education Magazine for Teachers, 111(5), 42-43.
- Hallowell, D. A., Okamoto, Y., Romo, L. F. and La Joy, J. R. (2015). First‑graders’ spatial‑mathematical reasoning about plane and solid shapes and their representations. ZDM Mathematics Education, 47, 363-375. https://link.springer.com/article/10.1007/s11858-015-0664-9 adresinden 04.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Ho, J.VW. Y. (2005). Metaphorical construction of self in teachers’ narratives. Language and Education, 19(5), 359-379. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/09500780508668691?needAccess=true adresinden 09.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Lakoff, G. and Núnez, ˜ R. (2000). Where mathematics comes from? New York: Basic Books.
- Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa delta Pi Record, 41(4), 172-175. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ724893.pdf adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- MEB (2018). Matematik öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB: Ankara.
- Miles, M. B. and Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (Second Edition). California: SAGE Publications.
- Pesen, C. (2006). Matematik öğretimi (3. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Pimm, D. (1981). Metaphor and analogy in mathematics. For the Learning of Mathematics, 1(3), 47–50. https://www.jstor.org/stable/40247728?seq=4#metadata_info_tab_contents adresinden 04.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Presmeg, N. C. (1998). Metaphoric and metonymic signification in mathematics. Journal of Mathematical Behavior, 17(1), 25–32. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0732312399800595 adresinden 02.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256272 adresinden 09.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Tapan, M. and Arslan, Ç. (2009). Preservice teachers’ use of spatio-visual elements and their 71 level of justification dealing with a geometrical construction problem. US-China Education Review, 6(3), 54-60. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED504960.pdf adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu (2019). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/?kelime= adresinden 11.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Toptaş, V. (2008a). Geometri alt öğrenme alanlarının öğretiminde kullanılan öğretim materyalleri ile öğretmeöğrenme sürecinin bir birinci sınıfta incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 299-232. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/T0RBME5EQXc adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Toptaş, V. (2008b). Geometri öğretiminde sınıfta yapılan etkinlikler ile öğretme-öğrenme sürecinin incelenmesi. İlköğretim Online, 7(1), 91-110. http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1852/1688 adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160. http://higheredusci.beun.edu.tr/pdf/pdf_HIG_1615.pdf adresinden 09.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Yetim Karaca, S. ve Ada, S. (2018). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 789-800. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/454207 adresinden 10.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, O. ve Altıntaş, G. (2018). 4. sınıf sosyal bilgiler dersi ‘geçmişimi öğreniyorum’ ünitesindeki geliştirme düzeyi kavramları üzerine öğrencilerin geliştirdikleri metaforlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(2), 613- 619. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/440526 adresinden 10.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127– 138. https://link.springer.com/article/10.1023%2FA%3A1022289113443 adresinden 03.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Zaranis, N. (2018). Comparing the effectiveness of using ICT for teaching geometrical shapes in kindergarten and the first grade. International Journal of Web-Based Learning and Teaching Technologies, 13(1), 50-63.