SAĞLIK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNDE ÖZ-ETKİLİLİK-YETERLİLİK ALGISI VE KLİNİK UYGULAMADA YAŞANILAN STRESLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Öz Araştırmanın amacı sağlık yüksekokulu öğrencilerinde öz-etkililik– yeterlilik algısı ve klinik uygulamada algılanan stres arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma Mart-Mayıs 2005’ tarihleri arsında İstanbul Üniversitesi Bakırköy Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik ve Ebelik bölümü öğrencilerinden çalışmaya katılmayı kabul eden 293 öğrenci ile yapılmıştır. Veriler Öz-Etkililik-Yeterlilik Ölçeği ve anket formu ile toplanmış, Anova varyans, t testi, Kruskall Wallis varyans ile değerlendirilmiştir. Değerlendirmede öğrencilerin özetkililik-yeterlilik ölçek puan ortalamalarının yüksek olduğu, bölümler arasında fark olmadığı tespit edilmiştir. Klinik uygulamada stres yaşama durumlarına göre öz-etkililik yeterlilik ölçeğinden aldıkları ortalama puanları karşılaştırıldığında ise davranışı tamamlama alt grup ve toplam ölçek puanları arasında anlamlı fark tespit edilmiştir. Klinik eğitimde algılanan stres üzerinde öz-etkililik yeterlilik algısı etkilidir. Öğrenciler öz-etkililik-yeterlilik algılarının güçlendirilmesi için desteklenmelidirler.

Anahtar Kelimeler:

Öz-Etkililik- Yeterlilik, klinik uygulama ve stres, hemşirelik ve ebelik öğrencileri

PDF

___

Adeyemo DA, Ogunyemi B (2005). Emotional intelligence and self- efficacy as predictors of occupational stress among academic staffing a Nigerian University Organizational Learning and Leadership.4. http://www.weleadinlearning.org/ejournal.ht m (Erişim tarihi 28.10.2005)

Akdemir N (2003). Stres- adaptasyon ve anksiyete. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Editör.:Nuran Akdemir, Leman Birol.1. Baskı, Vehbi Koç Vakfı Sanerc Yayını, İstanbul

Bandura A (1997). Self-Efficacy the Exercise of Control. W.H. Freeman and Company. New York.

Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998 http://www.des.emory.edu/mfp/BanEncy.ht ml (Erişim tarihi 18.10/2005)

Birol L (2004). Hemşirelik Süreci. 6. Baskı. Etki Matbaacılık Yayıncılık. İzmir.

Cook LJ (2005). Inviting teaching behaviors of clinical faculty and nursing students’ anxiety. Journal of Nursing Education 44(4): 156-162

Dunn SV, Hansford B (1997). Undergraduate nursing students’ perception of their clinical learning environment. Journal of Advanced Nursing 25:1299-1306.

Erdemir F (1998). Hemşirenin rol ve işlevleri ve hemşirelik eğitiminin felsefesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(1): 59-63.

Gözüm S, Aksayan S (1999). Öz-etkililikyeterlilik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(1):21-32.

Gözüm S (1999). Öz-etkililik-yeterlilik ölçeğinin türkçe formunun yapı geçerliliği: öz-etkililik ile stresle başa çıkma algısı arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(1):35-43.

Karagöz S (2003). Hemşirelikte klinik öğretime genel bir bakış ve etkin klinik öğretim için öneriler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 5(1): 15-21.

Randall J, Linda BL (2004). Anxiety as a barrier to student performance: this article explores student anxiety, one of the many possible barriers to the therapeutic relationship between the student nurse and the patient. The Canadian Nurse 100(6): 7.

Sanders AE, Lushington K (2002). Effect of perceived stress on student performance in dental school. Journal of Dental Education 66(1): 75-81.

Sawatzky JV (1998). Understanding nursing student’ stress: a proposed framework. Nurse Education Today 18: 108109.

Scholz U, Dona BG, Sud S Schwarzer R (2002). Is General Self-Efficacy a Universal Construct? Psychometric Findings from 25 Countries. European Journal of Psychological Assessment 3(18): 242-521.

Senemoğlu N (2002). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Gazi Kitapevi, Ankara 220-242.

Sherer M, Adams C (1983). Construct validation of the self efficacy scale Psychological Reports 53: 899-902.

Sherer M, Maddux J (1982). The selfefficacy scale construction and validation. Psychological Reports 51: 663-671.

Sheu S, Lin HS, Hwang SL (2001). Perceived stress and physio-psycho-social status of nursing students during their initial period of clinical practice: the effect of coping behaviors. Intentional Journal of Nursing Studies 39: 165-175.

Staples DS, Hulland JS, Higgins C (1998). A Self-Efficacy Theory Explanation for the Management of Remote Workers in Virtual Organizations. JCMC 3(4). http:// jcmc. Indiana.edu/ issues.html. (Erişim tarihi 28.10.2005).

Yiğitbaş Ç, Yetkin A (2003). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz-etkililikyeterlilik düzeyinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 7: 6-13