Öz
ÖZETKanser tanısı, hastalar için stres verici bir olaydır. Kanser hastalarının tedavisinde bireylerin yaşadıkları duygusal ve sosyal sorunların aşılabilmesi için psikolojik destek sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bireylere tanı konulduğunda, tedavi sürecinde ve gereksinimlerinin karşılanmasında tedavi ekibi içinde yer alan hemşireler, hastaların tedaviye uyumlarının arttırılmasında, hasta ve ailesine yardım sürecinde psikososyal yaklaşımları kullanmalıdırlar.Anahtar kelimeler: Kanser hastaları, psikososyal yaklaşım, hemşirelik, psikoonkolojiABSTRACTPsychosocial Approach to Cancer PatientsCancer diagnosis is a stress cause for the patients. Psychologic support is essential for the cancer patients while dealing with the social and emotional problems they live during their treatment. When the diagnosis is made, nurse of the treatment team should use the psychosocial approaches in helping patient and his/her family to make them cooperate with the treatment.Keywords: Cancer patient, psychosocial approach, nursing, psychooncology
___
Alexander PJ, Dinesh N, Vidyasagar MS (1993). Psychiatric morbidity among cancer patients and its relationship with awareness of ıllness and expectations about treatment outcome. Acta Oncologica 32(6): 623-626.
Angelino AF, Treisman GJ (2001). Majör depression and demoralization in cancer patients: diagnostic and treatment considerations. Support Care Cancer 9: 344349.
Aştı T (2003). Kanserli hastanın evde bakımında temel ilke ve uygulamalar. Hemşirelik Forumu 6(2):48-61.
Hemşirelik Forumu 6(2):48-61. Ateşçi FÇ, Oğuzhanoğlu NK, Baltalarlı B ve ark. (2003). Kanser hastalarında psikiyatrik bozukluklar ve ilişkili etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi 14(2): 145-152.
Atlı H, Özkan S (1999). Sosyal Çalışma Açısından Kanserin Aile İçinde Yarattığı Sorunların Belirlenmesi ve Sosyal Desteğin Gerçekleşmesinde Etkili Unsurlar, Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı 1998-1999. İstanbul. s:159-165
Babaoğlu E, Öz F (2003). Terminal dönem kanser hastasına bakım veren eşlerin duygusal ve sosyal sorunları arasındaki ilişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 5(2): 24-33.
Barg F, Heard L (1998). Rehabilitasyon. Hemşireler için Kanser El Kitabı. Çev. Editörü: Nurgün Platin, İkinci Baskı, Amerikan Kanser Birliği, Ankara, s:186193
Carpenito LJ (1999). Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Çev: Firdevs Erdemir, 7. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, s:349-354.
Elbi H (1994). Kanserli Hastada Depresyon, Depresyon, Editör: M. Bekaroğlu, Trabzon, s: 217-223.
Elbi Mete H, Önen Ö (2001). Kanserli hastalarda depresyon. Duygudurum Dizisi 4:184-191.
Elbi Mete H (2004). Kanserde Anksiyete Bozuklukları ve Depresyon. Dahiliye ve Psikiyatri VI, I. Basım. Okuyanus Yayın. İstanbul.
Fadıloğlu Ç (1996). Kanserli hastaya bakım veren aile üyelerinin hastalıkla başa çıkma davranışlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 12(1): 21-34.
Ferszt G, Barg FK (1998)., Psikososyal Destek. Hemşireler için Kanser El Kitabı. Çev. Editörü: Nurgün Platin, İkinci Baskı, Amerikan Kanser Birliği. Ankara, s:186-193
Kelleci M (2005). Kanser hastalarının umudunun geliştirilmesine yönelik hemşirelik girişimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 6: 41-47
Kübler-Ross E (1975). Sorular ve cevaplarla Yaşamın Son Günleri. Çev. Editörü: Gülşen Terakye. II. Basım. Aydoğdu Ofset. Ankara
Aydoğdu Ofset. Ankara Minagawa H, Uchitomi Y, Yamawaki S et al. (1996). Psychiatric morbidity in terminally ill cancer patients. Cancer 78: 1131-137.
Montgomery C, Lydon A, Lloyd K (1999). Psychological distress among cancer patients and ınformed consent. Journal of Psychosomatic Research 46: 241-245.
Nordin K, Berglung G, Glimelius B et al. (2001). Predicting anxiety and depression among cancer patients:a clinical model. European Journal of Cancer 37:376-384.
Özgüven Devrimci H (1996). İbni Sina Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniği’nde Yatarak Tedavi Gören Kanser Hastaları ve Yakınlarında Psikiyatrik Morbidite, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Ankara.
Özkan S (1999). Psikiyatrik ve Psikososyal Açıdan Kanser. Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı 1998-1999. İstanbul. s:140-153
Özkan M (1999). Kanser Hastalarında Psikolojik Tedavi. Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı 1998-1999. İstanbul. s:154-158
Özmen M (2002). Gastrointestinal sistem kanserlerinde psikososyal sorunlar. Aktüel Tıp Dergisi, Gastroenteroloji ve Hepatoloji Özel Sayısı 7(4):7-11
Razavi D, Delvaux N, Farvacques C et al. (1990). Screening for adjustment disorders and majör depressive disorders in cancer in patients. British Journal of Psychiatry 156: 79-83.
Saku M (1995). Mortality in psychiatric patients, with a specific focus on cancer mortality associated with schiophrenia. International Journal Epidemiology 24(2): 366-372.
Smeenk F, Witte LP, Haastregt JCM et al. (1998). Transmural care of terminal cancer patients: effects on the quality of life of direct caregivers. Nursing Research 47(3): 129-136.
Solak M, Başer G (2003). Meme ve meme dışı kanserli kadın hastaların umutsuzluk ve yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu 6(6):38-47
Tavil A (1996). Kanserli Hastalarda Psikiyatrik Morbidite. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, İstanbul.
Terakye G (1995). Hasta Hemşire İlişkileri. IV. Basım. Aydoğdu Ofset. Ankara
Turan AH (1992). Kanser Hastalarında Anksiyete, Depresyon, Uyum Güçlüğü Prevalansı ve Bunların Psiko-Sosyal Durumla İlişkisinin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.