ORTOPEDİK ENGELLİ BİREYLERİN ÖFKE İFADE BİÇİMLERİ, BENLİK SAYGILARI VE YAŞAM DOYUMLARI
Amaç: Ortopedik engel; bireylerin günlük yaşam aktivitelerini, fiziksel ve ruhsal sağlıklarını, sosyal fonksiyonlarını, kişilerarası ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilen, bağımlılıklarını arttırabilen böylece, bireyin yaşam kalitesini ve benlik saygısını düşürebilen, öfke düzeylerinin artmasına neden olabilen bir durumdur. Bu çalışma ortopedik engeli olan bireylerin sürekli öfke ve öfke ifade biçimlerini, benlik saygısı ve yaşam doyumu düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Bu çalışma Türkiye Sakatlar Derneği Erzurum Şube Başkanlığı'na kayıtlı gönüllü 194 üye ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında; kişisel bilgi formu, Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzları, Rosenberg Benlik Saygısı, Yaşam Doyum Ölçekleri kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 37.24±12.52'dir. Engelli bireylerin %17.5'inin üniversite mezunu ve %73.2'sinin sosyal güvenceye sahip olduğu bulunmuştur. Engelli bireylerin sürekli öfke puanı ortalaması 20.28±6.64, öfke dışa vurumu puan ortalaması 17.06±4.40, öfke içe vurumu puan ortalaması 16.75±4.11 ve öfke kontrolü puan ortalaması 18.84±5.43 olarak bulunmuştur. Çalışmaya alınan ortopedik engelli grubun benlik saygısı puan ortalaması 1.90±1.46, yaşam doyumu ölçeğinden aldıkları puanların ortalaması ise 19.04±6.35 olarak saptanmıştır. Sonuç: Ortopedik engelli bireylerin; benlik saygılarının ve yaşam doyumlarının yüksek olduğu, sürekli öfke düzeyinin, öfke ifade biçimlerinin, benlik saygılarının ve yaşam doyumlarının eğitim, ekonomik durum ve sosyal güvence varlığı gibi bazı özelliklerden etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anger and Anger Expression Styles, Self-Esteem and Life Satisfaction Of Individuals with Orthopedic Handicap
Objective: Orthopedic handicap is a condition that may negatively affect the daily life activities, physical and psychological health, social functions, and interpersonal relations of individuals, increase their dependence and thus, decrease their life quality and self-esteem and increase their anger levels. This study was conducted in an attempt to determine the constant anger and anger expression, self-respect and life satisfaction levels of orthopedically handicapped individuals. Material and Method: This study was conducted with 194 voluntary members who were registered to Erzurum Branch Directorate of the Turkish Handicap Association. Personal information form, Trait AngerAnger Expression, Rosenberg Self-Esteem and Life Satisfaction Scales were used to collect the data. Results: Individuals who participated in the study had an age average of 37.24±12.52. Of the handicapped individuals, 17.5% had bachelor's degree and 73.2% had social security. Handicapped individuals had a mean score of 20.28±6.64 in trait anger, 17.06±4.40 in anger expression, 16.75±4.11 in anger introversion, and 18.84±5.43 in anger control. This orthopedically handicapped group included in the study had a mean score of 1.90±1.46 in self-esteem and 19.04±6.35 in the life satisfaction scale. Conclusion: It was concluded that orthopedically handicapped individuals' self-esteem and life satisfaction were high levels, personal characteristics such as education, economic condition, presence of social security and marital status were effective on levels of trait anger, and anger expressions, self-esteem and life satisfaction
___
- Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Özkan DS. Mesleki profesyonellik ve bir meslek mensupları olarak hemşireler örneği. Yönetim Bilimleri Derg, 2011;9(2): 235-59.
- Adler, A. İnsanı tanıma sanatı (Çev. K. Şipal). 14. Baskı, İstanbul, Say Yayınları, 1998; p.40-50
- Aytemiz SO, Bolat T. Örgütlerde bedensel ve zihinsel engelli iş gören ayrımcılığı: uygulamalı etik boyutuyla bir değerlendirme, Öneri Derg, 2005;6(23): 35-45.
- Akdoğan A, Beydoğan B, Parmaksız P, Sabuktay A, Vural HS. Özürlülüğe dayalı ayrımcılığın ölçülmesi araştırması. 1. Baskı, Ankara, Yorum Basın Yayın, 2010; p.27-60
- Altınok V, Yılmaz E. Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2009; 15(59):451-69.
- Altın M. Anger expression styles of hearing impaired individuals doing sport and those not doing sport. Educational Research and Reviews, 2015;10(17): 2406-12.
- Bilge F. Eğitim bilimleri öğrencilerinin sürekli kızgınlık düzeyleri ve kızgınlıklarını ifade biçimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üni Eğitim Fakültesi Derg, 1997; 13: 75-80.
- Carter L. Öfke Tuzağı. Ummak H (Çeviri Editörü), The Anger Trap, 1.Baskı, İstanbul, Koridor Yayıncılık, 2010; p.43-123.
- Coopersmith S. The Antecedents Of Self-Esteem. Published by W. H. Freeman and Co Ltd, New York, 1967.
- Çelik C, Özdemir B, Çaycı T, Aparcı M, Özmenler KN, Özgen F, Özşahin A. Esansiyel hipertansiyonda öfke düzeyi ve öfke ifade tarzı. Gülhane Tıp Derg, 2009; 51(3): 158-61.
- Çelik M, Tümkaya S. Öğretim elemanlarının evlilik uyumu ve yaşam doyumlarının iş değişkenleri ile ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Derg (KEFAD), 2012, 13(1): 223-38.
- Çivitci A. Üniversite öğrencilerinde genel yaşam doyumu ve psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Derg, 2012; 21(2): 321-36.
- Çuhadaroğlu F. Adölesanlarda Benlik Saygısı. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara, 1986. Dereli F, Okur S. Engelli çocuğa sahip olan ailelerin depresyon durumunun belirlenmesi. Yeni Tıp Derg, 2008; 21(2): 3.
- Diener ED, Emmons RA, Larsen RJ, Griffin S. The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 1985, 49(1):71-5.
- Dost M. Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg, 2007; 22(2):132- 43.
- Dökmen ZY, Kışlak ŞT. Engelli olan ve olmayan üniversite öğrencilerinin demografik ve psikolojik özellikleri ile sorunlarının karşılaştırılması. Kriz Derg, 2004, 12(2): 33-47.
- Erkek N, Özgür G, Gümüş A. Hipertansiyon tanısı alan hastaların sürekli öfke ve öfke ifade tarzları. Cumhuriyet Hemşirelik Derg, 2006; 10(2):9-18.
- Eroğlu E. Örgütlerde iletişim kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Derg, 2011, 26:138-146
- Franzoı SL, Kessenıch JJ, Sugrue PA. Gender diffrences in the experience of body awareness. An experimental sampling study. Sex Roles, 1989; 21(7): 499-515.
- Fowers BJ. Psychology as public philosophy: An illustration of the moral dimension of psychology with marital resarch. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 1993, 13: 124-136.
- Güleç YM, Kılıç A, Gül Ü, Güleç H. Psoriasis hastalarında aleksitimi ve öfke. Nöro Psikiyatr Ars, 2009; 46 (4): 169-74.
- Güleç H, Sayar K, Güleç YM. Fibromiyaljide tedavi arayışının psikolojik etkenlerle ilişkisi. Türk Psikiyatri Derg, 2007; 18(1): 22-30.
- İnanç YB. Fiziksel Sakatlığı ve Kronik Hastalığı Olan Çocuklara ve Ailelerine Psikolojik Yaklaşım. Ben Hasta Değilim: Çocuk Hastalıklarının Psikolojik Yönü. Editör: Prof.Dr. Aysel Ekşi. Nobel Tıp Kitabevi. 2010, 2:641-6.
- Kaner S. Görme ve ortopedik engelli ve engelli olmayan ergenlerin benlik saygılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi 1995; 2(4) : 11-18.Kaner S. Ortopedik engelli ve engelli olmayan erkek ergenlerde benlik saygısı ve beden imajı. Özel Eğitim Dergisi, 2000; 2(4): 13-22.
- Kassinove H, Tafrate RC. Anger Management: The Complete Treatment Guidebook for Practitioners. California: Impact Publishers, 2002, 270-271
- Kedde H, Berlo W. Sexual satisfaction and sexual self ımages of people with physical disabilities in the netherlands. Sexuality and Disability, 2006, 24(1): 53- 68.
- Köker S. Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi, Ankara, 1991.
- Nosek MA, Fuhrer MJ, Potter C. Life Satisfaction of People With Physical Disabilities. Relationship to Personal Assistance, Disability Status, and Handicap, Rehabilitation Psychology, 1995, 40(3): 191-202.
- Özer AK. Sürekli Öfke ve öfke ifade tarzı ölçekleri ön çalışması. Türk Psikoloji Derg, 1994; 9(31): 26-35.
- Öztürk M. Türkiye'de engelli gerçeği. MÜSİAD Cep Kitapları, 1. Baskı, İstanbul, Ajansvista Matbaacılık, 2011, 1(30): 16-22.
- Rosenberg M. Society And The Adolescent SelfImage. Princeton University Press, 1965.
- Satan A. Ergenlerde akran baskısı, benlik saygısı ve alkol kullanımı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2011, 34: 183-194.
- Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene PR, Vagg PR and Jacobs GA. Manual for the State-Trait Anxiety Inventory. J Consult Psychol Psychiatry, 1983; 2: 159-187
- Soysal Ş, Can H, Kılıç K. Üniversite öğrencilerinde a tipi davranış örüntüsü ile öfke ifadesi arasındaki ilişkinin analizi ve cinsiyetler açısından karşılaştırılması. Klin Psikiyatr Derg, 2009; 12(2): 61- 67.
- TUİK. Türkiye İstatistik Kurumu. Özürlülerin sorun ve beklentileri araştırması, 2010 Ankara, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, 2011, ISBN 978-975-19-5240-0 2010.
- Yatkın Ş. Görme ve ortopedik engelli ergenlerin özsaygı düzeylerinin kendilerine yönelik toplumsal tutumları algılamalarına etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimleri Derg, 2013, 9: 3-12.