BİNTUĞ ÖZTÜRK, SİBEL KONYALIOĞLU, Gözde KANTARCI, Damla ÇETİNKOL

İzmir yöresindeki yabani Lavandula stoechas L. subsp. stoechas taksonundan elde edilen uçucu yağın bileşimi, antibakteriyel, antifungal ve antioksidan kapasitase

İzmir civarında doğal yetişen, halk arasında "karabaşotu" adıyla bilinen Lavandula stoechas L. subsp. stoechas 'in, yüzyıllardır Anadolu halk hekimliğinde antiseptik ve yara iyi edici gibi etkileri başta olmak üzere farklı rahatsızlıkların tedavisinde kullanıldığı kayıtlıdır. Çalışma materyalinin toprak üstü kısımları distillenerek uçucu yağı elde edilmiş ve % 1.1 oranında uçucu yağ içerdiği tespit edilmiştir. Yapılan GC-MS analizinde saptanan 26 bileşikten uçucu yağ'ın % 91.63 'üne karşılık gelen 8 tanesi tanımlanmış ana bileşen % 43.47 ile kafur olarak saptanmıştır. Elde edilen uçucu yağın total antioksidan kapasitesi (TAK), spektrofotometrik fosfomolibden yöntemi ile 13.316 + 1.891 Ort ±S.H. m mol. $alpha$ -tokoferol asetata ekivalan düzeyde belirlenmiştir. Uçucu yağın antibakteriyel antifungal etki çalışmaları disk difüzyon yöntemiyle yapılmış ve Proteus vulgaris'e (ATCC 6897) standart antibiyotiklerden daha kuvvetli antibakteriyel, Candida albicans ATCC 10239fungusuna karşı Nistanin'e yakın düzeyde antifungal etki gösterdiği saptanmıştır. Bu taksona ait uçucu yağın antifungal ve antioksidan potansiyeli ilk kez tarafımızdan ve bu çalışmada ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

gaz kromatografisi, Lavandula, Lavandula stoechas, Türkiye, antibakteriyel özellikler, antifungal özellikler, antioksidanlar, uçucu yağlar, tıbbi bitkiler, fitokimyasallar, İzmir

Essential oil composition, antibacterial antifungal and antioxidant capacity of wild Lavandula stoechas L. subsp. stoechas from İzmir

If has been reported that the Lavandula stoechas L. subsp. stoechas, known aş "karabasotu", naturally spreading in İzmir province, has been used for centuries in the Anatolian folk remedy for its antiseptic and wound healing effects. The aerial parts of the research material have been distilled and the yield, of the isolated pale yellow essential oil amounted 1.1 %. The result of the GC-MS analysis shows that 8 of the 26 components have been identified, representing 91.63 % of the essential oil and the main component has been found as camphor (43.47%). The Total Antioxidant Capacity (TAC) of the essential oil has been determined with the Phosphomolibdenum Method and it was found to be equivalent to 13.315 ± 1.891 Ort ±S.H. m mol. $alpha$ -tocopherol acetate. The antibacterial and the antifungal activities of the essential oil have been studied with the Disc Diffusion Method. Greater antibacterial effect on Proteus vulgaris ATCC 6897 compared with standart antibiotics was observed and the level of antifungal effect on Candida albicans ATCC 10239 was found similar to Nistatine. The antifungal and the antioxidant activities of the essential oil obtained from this taxa have been reported here for the first time.

Keywords:

gas chromatography, Lavandula, Lavandula stoechas, Turkey, antibacterial properties, antifungal properties, antioxidants, essential oils, medicinal plants, phytochemicals, Izmir,

PDF

___

Adams, R. P. 1995. Identification of Essential Oils Components by Gas Cromatography / Mass Spectroscopy. Allured Pub. Corp.Carol Stream Ilinois.
Anonymous. 1996. European Pharmacopoeia. 3. Edition, 1996. Consil of Europa, Strasbourg. 121.
Anonymous. 1990. National Comittee for Clinical Lab. Standards, Approved Standard M7-A2. NCCLS, Villanova, PA. 1990.
Baytop, T. 2000. Türkiye'de Bitkiler İle Tedavi - Geçmişte ve Bugün. Nobel kitap Evi. İstanbul. 284, 285.
Ceylan, A., 1997. Tıbbi Bitkiler-II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yaymları No: 481: 144-161.
Davis, P. H., (Ed.) 1982. The Flora of Turkey and The East Aegean Islands. The University Press. Edinburgh. 7: 76,77.
Gamez, M. J., J. Jimenez, S. Risco, and A. Zarzuelo. 1987. Hypoglycemic activity in various species of genus Lavandula Part I: Lavandula stoechas L. and Lavandula multifida L. Pharmazie. 42: 706, 707.
Gilani, A. H., N. Aziz, M. A. Khan, F. Shaheen, Q. Jabeen, B. S. Siddiqui, and J. W. Herzig. 2000. Ethnopharmacological evaluation of the anticonvulsant, sedative and antispasmodic activities of Lavandula stoechas L. J. of Ethnopharmacol. 71: 161-167.
Goren, A., G. Topcu, G. Bilsei, M. Bilsel, Z. Aydogmus, and J. M. Pezzuto. 2002. The chemical constituents and biological activity of essential oil of Lavandula stoechas ssp. Stoechas. Z Naturforsch [ C ] 57 (9-10): 797-800.
Gülçin, İ., İ. G. Şat, Ş. Beydemir, M. Elmastaş, and Ö. İ. Küfrevioğlu. 2004. Comparison of antioksidant activity of clove (Eugenia carophyllata Thunb) buds and lavander (Lavandula stoechas L.). Fooo1 Chemistry. 87: 393-400.
Priete, P., M. Pineda, and M. Aguilar. 1999. Specktrophometric Quantiation of Antioxidant Capacity through the Formation of a Phosphomolybdenum complex : Spesific Application to the Dertemination of Vitamin E. Analytical Biochemistry. 269:337-341.
Sauer, E., N. Zeybek, U. Zeybek ve B. Saygıner. 1996. İletim Demetli Bitkilerin Tayin Anahtarları. Ege Üniversitesi Basım Evi. Bornova. İZMİR. 272.
Skoula, M., C. Abidi, and E. Kokkalou. 1996. Essential Oil Variation of Lavandula stoechas L. ssp. stoechas growing Wild in Crete (Greece). Biochemical Systematics and Ecology. 24: 255-260.
Şarer, E., K. H. C. Baser, and N. Güler (eds.). 1993. Some Lavandula species, their essential oil content and the main components of the oils. Essential oil, 20.
Tanker, M. ve N. Tanker. 1990. Farmakognozi, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No. 65. Cilt-2: 301, 302.
Tanker, N., E. Şarer ve V. Başaran. 1977. Lavandula stoechas L. Bitkisinin Uçucu Yağı Üzerinde Farmakognozik Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Mecmuası. 7: 61-66.
Ulubelen, A., N. Gören, and Y. Olcay. 1988. Longipinen derivatives from Lavandula stoechas. Phytochemistry, 27: 3966, 3967.
Ulubelen, A., Y. Olcay. 1989. Triterpenoids from Lavandula stoechas. Fitoterapia, 60:475,476.
Zeybek, U. 1999. Aromaterapi ve Aromakozmetikte Kullanılan Uçucu Yağlar. Defne Esensia Yayınları. 9,31. İzmir.