MEVLÜT TÜRK, GAMZE BAYRAM, EMİNE BUDAKLI ÇARPICI, Necmettin ÇELİK

Gübrelemenin sekonder mer'a vejetasyonunda bitki ile kaplı alan ve ot verimi üzerine etkileri

Bu araştırma farklı gübre seviyelerinin sekonder mer'a vejetasyonunda bulunan baklagil, buğdaygil ve diğer familyaların kapladıkları alan ve kuru ot verimleri üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla, 2001-2003 yıllan arasında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi'inde yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak'kurulmuştur. Azot seviyeleri olarak 0, 5, 10 ve 15 kg/da, potasyum seviyeleri olarak 0, 5 ve 10 kg/da kullanılmıştır: Bitki ile kaplı alan ölçümlerinde transekt metodu kullanılmıştır. Sonuç olarak, artan azot seviyelerinin buğdaygillerin ve diğer familyaların kuru ot verimlerini arttırdığı, baklagil verimini ise azalttığı tespit edilmiştir. Artan potasyum seviyeleri ise baklagil verimini arttırmış, buğdaygilleri etkilememiş, diğer familyaların verimini ise azaltmıştır. Azot seviyelerindeki artışlar baklagillerin ve diğer familyaların kapladıkları alanı azaltırken, buğdaygillerin kapladıkları alanı arttırmış, potasyum seviyeleri ise bitki ile kaplı alan üzerine önemli etki yapmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

vejetasyon, azotlu gübreler, meralar, potasyumlu gübreler, toprak kimyasal özellikleri, kuru ot verimi

The effects of fertilization on hay yield and plant covered area on secondary pasture vegetation

This research was carried out in order to investigate the effects of fertilization on hay yield and plant covered area in legumes, grasses and other plant groups on secondary pasture vegetation on Agricultural Research and Applied Center of Agriculture Faculty, Uludağ University in 2001-2003. The field experiments were established in randomized block design with three replications. In trial was applied four nitrogen levels (0, 5, 10 and 15 kg/da) and three potassium levels (0, 5 and 10 kg/da). Plant covered area was measured with transect method. According to results of this study, it was determined that increasing level of nitrogen increase hay yield of grasses and other plant groups but decrease hay yield of legumes. Also, increasing level of potassium were increased hay yield of legumes,decreased hay yield of thp other plants,, but no effect on yield of grasses. Increasing of nitrogen levels resulted in a reduction of covered area with legumes and other families, however they were induced covered area of grasses. Plant covered area was not significantly influenced by potassium applications.

Keywords:

vegetation, nitrogen fertilizers, pastures, potassium fertilizers, soil chemical properties, hay yield,

PDF

___

Alınoğlu, N. ve M. Mülayim. 1976. Ankara Şartlarında Bazı Kimyasal Gübrelerin Tabii Çayır ve Mer'anın Ot Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Çayır-Mer'a ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No: 54, Ankara.
Altın, M. 1975. Erzurum Şartlarında Azot, Fosfor ve Potaşyumlu Gübrelerin Tabii Çayır ve Mer'amın Ot Verimine, Otun Ham Protein ve Ham Kül Oranına ve Bitki Kompozisyonuna Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Ü. Yay. No. 326, Zir. Fak. yay. 159, Arş. Serisi No: 95.
Altın M. ve M. Tuna. 1991. Değişik Islah Yöntemlerinin Banarlı Köyü Doğal Mer'asının Verim ve Vejetasyonu Üzerindeki Etkileri. Türkiye 2. Çayır Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs 1991, s. 95-105, İzmir..
Anonim. 2001. Uygulama ve Araştırma Çiftliği Deneme Alanı Toprak Analiz Sonuçları. Köy Hizmetleri 17. Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa.
Anonim. 2003. Bursa Bölgesi İklim Verileri. Bursa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa.
Bakır, Ö. 1985. Çayır ve Mer'a Islahı, Prensip ve Uygulamalar. Ankara Ü. Z. F. Yayınları: 947, Ders Kitabı: 272, Ankara.
Bakır, Ö. ve E. Açıkgöz. 1976. Yurdumuzda Yembitkileri Çayır Mer'a Tarımının Bugünkü Durumu, Geliştirme Olanakları ve Bu Konuda Yapılan Çalışmalar. Ankara Çayır Mer'a ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yay. No: 61.
Büyükburç, U. 1982. Ankara İli Yavrucak Köyü Mer'alarını Gübreleme ve Dinlendirme Yolu İle Islah Olanakları Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Çayır Mer'a Zootekni Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 78, 23-24.
Büyükburç, U. ve N. Karagüllü. 1991. Ankara İli Polatlı İlçesi Doğal Çayırlarının Verimlerinin Gübreleme İle Artırma Olanakları. Türkiye 2. Çayır Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs 1991., s. 83-94, İzmir.
Büyükburç, U., S. Şengül ve L. Tahtacıoğlu. 1989. Erzurum İli Doğal Meralarının Islahı Olanaklarının Araştırılması. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enst. Yay. No: 7.
Carena, A., R. Rubino, M. Pizzillo, and L. Lornio. 1984. Production of Naturel Pastures in the Southern Mountains with Different Amounts of Nitrogen Fertilizer. 1 Changes Between and Within Years in the Apparent and Real Grazing Level for I le-de-France x Apulian Merino Sheep. Annali delPInstituto Sperimentale per la Zootecnia 1984. 17 (1): 1-30 (27 ref).
Erkun, V. 1972. Bala İlçesi Mer'alan Üzerinde Araştırmalar. Tarım Bakanlığı Hayvancılığı Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
Ferrara, B., V. Piccolo, F. Basso, and A. Nizz. 1985. The Effect of Fertilization with N-P-K on Utilization and Nutritive Value of Natural Pasture Grazzed by Sheep in Southern Italy. Nishi-nasuno, Tochigi, Japan; Science Council of Japan and Japanese Society of Grassland Science. 1985. 1102-1104 (5 ref.). Inst. Zootech., Univ. Naples, Italy.
Feyter, C, M. B. O'connor, and B. Addison. 1985. Effects of Rates and Times of Nitrogen Application on The Production and Comparison of Dairy Pastures in Waikato District, New Zealand, New Zealand Jour.Expm.Agric. 13: 247-252.
Goetz, H. 1969. Composition and Yields of Native Grassland Sites Fertilized at Different Rates of Nitrogen. J. Range Manage. 22: 384-390.
Gökkuş, A., A. Koç ve B. Çomaklı. 1993. Çayır Mer'a Uygulama Kılavuzu, Atatürk Ünv. Zir. Fak. Yay. No: 142,157s, Erzurum.
Koç, A., B. Çomaklı, A. Gökkuş ve L. Tahtacıoğlu. 1994. Azot ve Fosforla Gübreleme İle Korumanın Güzelyurt Köyü (Erzurum) Mer' asının Bitki Örtüsüne Etkileri. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, İzmir.
Manga, İ., M. Altın ve A. Gökkuş. 1986. Erzurum Doğal Mer'alarmda Uzun Yıllar Gübrelemenin Verim, Vejetasyon ve Toprağın Bazı Özelliklerine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma, Doğa Tarım ve Ormancılık Dergisi, 10(2): 224-235.
Mijatovic, M. J. Pavesic, and S. Katic. 1984. The Study of Rational Application of Urea on Natural Meadows. Agrohemila 1984. (No: 4): 249-257 (19 ref.). Poljoprivredn Fakultet, Zemin, Yugoslavia.
Murphy, W. E. 1960. Ecological Change Induced in (irish) Moorland Pastures by Different Fertilizer Treatments. Proc.8th.internath.Grassl.Congr. s. 4.
Oruç, S. 1989. Eskişehir İli Koşullarında Azotlu ve Fosforlu Gübrelerin Tabii Çayırların Ot Verimlerine Etkisi. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Eskişehir Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel yayın no: 211, rapor yayın no: 161,90s.
Osman, A. E., P. S. Cocks, L. Russi, and M. A. Pagnotta. 1991. Response of Mediterranean grassland to phosphate and Stocking Rate: Biomass Production and Botanical Composition. J Agr. Sci. 116: 37-46.
Pamo, E. T., and S. Yonkeu. 1993. Effects of NitrogentFertilizer in Combination with Potassium and Phosphorus on Rangeland Yield in Cameron. Proceedings of XVII Intr. Grassland Cong. 55-56.
Tozkoparan, C. 1988. Gübrelemenin (NPK) Doğal Mer'anın Verim ve Botanik Kompozisyonuna Etkisi. (Yayınlanmamış Master Tezi), Tekirdağ.
Tükel, T. 1981. Ulukışla'da Korunan Tipik Bir Step Dağ Merası ile Eş Orta Malı Meraların Bitki Örtüsü ve Verim Güçlerinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Doçentlik Tezi, Çukurova Ü. Z. F., Adana.
Wight, J. R., and A. L. Black. 1979. Range Fertilization, Plant Response and Water Use. J.Range. Manag. 32 (8): 345-349.
Yılmaz, T. 1975. Aslım Mer'asında, Tuzluluk-Taban Suyu Seviyeleri İle Vejetasyon İlişkileri. Konya Bölgesi Toprak Su Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 34 Raporlar Serisi No: 21.