Çocuk Edebiyatında Bir Anlatı Türü Olarak Mektup

Günümüzde her ne kadar genel ağın etkisiyle büyük oranda biçimsel değişikliklere uğrasa ve itibarını yitirse de mektup türü içtenliği ve öznelliği iyi ifade eden bir iletişim aracı olarak çağlar boyunca varlık göstermiştir. Mektup türü sadece birbirinden uzakta bulunan kişiler arasında haber getirip götüren bir tür değil, aynı zamanda birçok tarihî ve sosyal meselenin de çözüme ulaştırılmaya çalışıldığı diplomatik metinlerdir. Mektup yetişkin edebiyatında olduğu gibi çocuk edebiyatında da çok tercih edilen bir tür olmamıştır. Aslında mektup türü içten ve kişisel bir anlatım içerdiğinden çocuğun dünyasına çok uygun bir türdür. Ayrıca çocuk kendini dünya karşısında tanımlama döneminde olduğundan bu amaca uygun bir tür olan mektubu da severek yazabilecek/okuyabilecek yaşlardadır. Çalışmada mektup türündeki Türkçe ve çeviri şu eserler araştırmanın inceleme nesneleri olarak seçilmiştir: Hidayet Karakuş-Annemin Mektupları, Hasan Yalçın-Gül’e Mektuplar ve Yıldızlı Masallar, Bill Adler-Çocuklardan Harry Potter’a Mektuplar, Eric Marshall, Stuart Hample-Çocuklardan Tanrıya Mektuplar, Mavisel Yener- Dehşet Mektuplar/Dolunay Dedektifleri 2 ve Hayaletten Mektuplar, Çiler Çelikten- Hayvanlardan Çocuklara Mektuplar I ve II, Aziz Nesin-Şimdiki Çocuklar Harika ve Zehra İpşiroğlu-Şimdiki Çocuklar Hâlâ Harika. Çalışmanın bulguları durum çalışması yöntemiyle elde edilmiş, veriler içerik analiziyle değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak mektup türünün çocuk edebiyatı ürünlerinde daha çok eğitici bir nitelik taşıdığı, çocuğun içten ve doğal bir anlatım diline sahip olmasında yararları olduğu belirlenmiştir.

Letter as a Type of Narrative in Children's Literature

Today, although it undergoes formal changes drastically and falls from grace with the effect of the internet, the letter form has existed for ages as a communication tool which expresses faithfullness and subjectivity well. The letter form is not only a form of receiving and sending news between people who are far from each other, it is also a diplomatic text in which many historical and social problems are get solution. The letter form is not preferred much in child literature as it is not in adult literature. Moreover, as the child is in the time of defining himself/herself against the world, he/she is also at the age of writing or reading this type which supports this aim. In this study which are written in Turkish or translated into Turkish given below are chosen: Hidayet Karakuş-Annemin Mektupları, Hasan Yalçın-Gül’e Mektuplar ve Yıldızlı Masallar, Bill Adler-Çocuklardan Harry Potter’a Mektuplar, Eric Marshall, Stuart Hample-Çocuklardan Tanrıya Mektuplar, Mavisel Yener- Dehşet Mektuplar/Dolunay Dedektifleri 2 ve Hayaletten Mektuplar, Çiler Çelikten- Hayvanlardan Çocuklara Mektuplar I ve II., Aziz Nesin-Şimdiki Çocuklar Harika ve Zehra İpşiroğlu-Şimdiki Çocukar Hâlâ Harika. The findings of the study are obtained by the case study method and the data is evaulated by the content analysis. Finally, it is seen that the letter form has an educative effect on children and it provides benefit for children to have a faithful and natural narrating skill.

PDF

___

Adler, B. (2006). Çocuklardan Harry Potter’e mektuplar. İstanbul: Pegasus Yayınları.
Abak, Ş. (2006). Mektuptan e-postaya. Hece Dergisi Mektup Özel Sayısı, 114-115-116, 106-109.
Argunşah, H. (1996). Ziya Gökalp’ın Limni ve Malta mektuplarında aile, kadın ve çocuk eğitimi fikri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 247-263.
Baş, B. (2003). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin türleri üzerine bir inceleme. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13 (2003 Bahar), 257-265.
Çelikler, Ç. (2010). Hayvanlardan çocuklara mektuplar I. İstanbul: İkinci Adam Yayınları.
Çelikler, Ç. (2010). Hayvanlardan çocuklara mektuplar II. İstanbul: İkinci Adam Yayınları.
Çerçi, A. (2019). Çocuk ve mektup. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(1), 15-24.
De Amicis, E. (1998). Çocuk kalbi. Ankara: Sel Yayıncılık.
Donbay, A. (2011). Edebiyatımızda ‘mektup’ türü ile ilgili başlıca çalışmalar” Erdem Dergisi, 61, 83-102.
Energin Usta, A. (2010). Namık Kemal’in mektupları ve çocuk. Uluslararası Namık Kemal Sempozyumu’nda sunulmuş sözlü bildiri. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
Evren, M. Ö. (2005). Çocuk edebiyatında dinî yaklaşım. Hece Dergisi Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, 104- 105, 309-314.
İpşiroğlu, Z. (2019). Şimdiki çocuklar hâlâ harika. İstanbul: Çınar Yayınları.
Karakuş, H. (2009). Annemin mektupları. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kefeli, E. (2002). Bir anlatım tekniği olarak mektup. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Marshall, E.,& Hample, S. (2005). Çocuklardan Tanrıya mektuplar. İstanbul: Bulut Yayınları.
Nesin, A. (2008). Şimdiki çocuklar harika. İstanbul: Nesin Yayınevi.
Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
Sınar Çılgın, A. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Şimşek, T. (2004). Çocuk edebiyatı. Erzurum: Suna Yayınları.
Tansel, F. A. (1965). Ziya Gökalp külliyâtı-II: Limni ve Malta mektupları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Tansel, F. A. (2013). Namık Kemal’in husûsî mektupları-II: İstanbul ve Midilli mektupları-I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Tekin, M. (2013). Roman sanatı I-romanın unsurları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Yalçın, H. (2006). Gül’e mektuplar ve yıldızlı masallar. İstanbul: Kaynak Çocuk Yayınları.
Yavuz, K. (1987). Çocukta dinî duygu ve düşüncenin gelişimi. Çocuk Edebiyatı Yıllığı 1987, 272-278.
Yener, M. (2009). Hayaletten mektuplar. İstanbul: Uçanbalık Yayınları.
Yener, M. (2010). Dolunay dedektifleri-II: dehşet mektuplar. Ankara: Bilgi Yayınevi.