Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Türkçe Dersine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Bu araştırmanın amacı okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve Türkçe dersine yönelik tutum arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 385 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında “Okuma Motivasyonu Ölçeği”, “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ve “Okuduğunu Anlama Testi” kullanılmıştır. Verilerin toplanması aşamasında, ölçek sahibi araştırmacılardan, MEB’den ve Etik Kuruldan gerekli izinler alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama seviyelerinin orta düzeyde, okuma motivasyonu ve Türkçe dersine yönelik puanlarının ise yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve Türkçe dersine yönelik tutum puanları cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermektedir. Bu farklılık kızların lehinedir. Elde edilen bir başka bulguya göre, içsel motivasyon ve Türkçe dersine yönelik tutumun okuduğunu anlamayı olumlu yönde etkilediği yönündedir. Bu durum içsel motivasyon ve tutumun öğrencilerin okuduğunu anlamak için ihtiyaçları olan bilişsel ve duyuşsal becerileri geliştirdiğini göstermektedir. Bununla birlikte dışsal motivasyonun okuduğunu anlama üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir.

The Relation Between Reading Comprehension, Reading Motivation, and Attitudes of Fifth Grade Students towards Turkish Course

The purpose of the present study was to examine the relationship between reading comprehension, reading motivation and attitudes towards the Turkish course of students. The study was conducted with the Correlational Survey Method. The Study Group consisted of 385 students. The “Reading Motivation Scale”, “Attitude Scale Towards Turkish Course”, and “Reading Comprehension Test” were used to collect the data. The required permissions were obtained from the researchers, the Ministry of National Education, and the Ethics Committee before the data collection stage. As a result of the analyses, it was determined that the reading comprehension level of the fifth-grade students was at a moderate level, and reading motivation and Turkish course scores were high. The reading comprehension, reading motivation, and attitude scores of the participants towards the Turkish course differed at significant levels according to gender. This difference was in favor of the female participants. According to another finding of the study, internal motivation and attitude towards the Turkish course affected reading comprehension positively. This shows that internal motivation and attitude improve students’ cognitive and affective skills, which are required to understand what they read. However, it was also found that external motivation did not have a significant effect on reading comprehension.

PDF

___

Akyol, H. (2014). Türkçe öğretim yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Altunkaya, H. (2017). İlkokul beşinci sınıf öğrencilerinin okuma kaygıları ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. International Journal of Language Academy, 5(3), 106-121.
Anılan, H. (2004). Bazı değişkenler açısından Türkçe dersinde okuduğunu anlama. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 90-102.
Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Baker, L., & Wigfield, A. (1999). Dimensions of children’s motivation for reading and their relations to reading activity and reading achievement. Reading Research Quarterly, 34(4), 452-477. DOI:10.1598/RRQ.34.4.4
Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Balcı, A. (2013). Okuma ve anlama. Ankara: Pegem Akademi.
Batmaz, O. ve Erdoğan, Ö. (2019). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonları ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki ve bu konuya yönelik öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(71), 1429-1449.
Bayburtlu, Y. S. (2015). İşbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımının 6.sınıf Türkçe dersi kazanımlarına etkisi. Turkish Studies, 10(11), 235-274.
Becker, M., McElvany, N., & Kortenbruck, M. (2010). Intrinsic and extrinsic reading motivation as predictors of reading literacy: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 102(4), 773785. DOI:10.1037/a0020084
Brown, H. D. (2001). Teaching by principles: An ınteractive approach to language pedagogy (2nd ed.). New York, NY: Addison Wesley Longman.
Bozkurt, M. ve Memiş, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı ve okuma motivasyonları ile okuma düzeyleri arasındaki ilişki. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 147-160.
Bölükbaş, F. (2010). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumlarının başarı-cinsiyetailenin eğitim düzeyi bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 5(3), 905-918.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
Calp, M. ve Calp, Ş. (2016). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB.
Deniz, S. ve Tuna, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumları: Köyceğiz Örneklemi. Milli Eğitim Dergisi, 34(170), 339-350.
Durkin, D. (1993). Teaching them to read. Boston: Allyn & Bacon.
Erdem, A.R. ve Gözüküçük, M. (2013). İlköğretim 3. 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik motivasyonları ve tutumları arasındaki ilişki. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi (PEGEGOG), 3(2), 13-24.
Ergen, Y. ve Batmaz, O. (2019). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri ile okuduğunu anlama başarıları arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 130-147.
Fidan, M. ve Eren, A. (2017). Relationships between the profiles of middle school students’ attitudes towards Turkish course and motivations for education, H. U. Journal of Education, 32(2), 480- 493. DOI: 10.16986/HUJE.2017024892
Fidan, M. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki araştırma yönergelerinin niteliksel yönlerinin karşılaştırmalı analizi. Turkish Studies, 15(7), 2923-2941. DOI: 10.7827/TurkishStudies.44822
Francis, L. J., &Greer, J. E. (1999). Attitude toward science among secondary pupils in northern ıreland: relationship with sex, age and religion. Research in Science & Technological Education, 17, 65-75.
Guthrie, J. T., Hoa, A. L. W., Wigfield, A., Tonks, S. M., Humenick, N. M., & Littles, E. (2007). Reading motivation and reading comprehension growth in the later elementary years. Contemporary Educational Psychology, 32(3), 282-313. DOI: 10.1016/j.cedpsych.2006.05.004
Güngör, A. ve Açıkgöz, K. (2005). İşbirlikli öğrenme ve geleneksel öğretimin okuduğunu anlama üzerinde etkileri ve cinsiyet ile ilişkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 43, 354-378.
Gür, T., Dilci, T., Şener, H. ve Yıldırım, T. (2013). Effects of some variables on 4th year students' attitudes towards Turkish course. Cumhuriyet International Journal of Education. 2(1), 118-134.
Harris, A. J. ve Sipay, E. R. (1990). How to increase reading ability: A guide to developmental & remedial methods. New York: Longman.
Just, M. A., & Carpenter, P. A. (1980). A theory of reading: From eye fixations to comprehension. Psychological review, 87(4), 329-354.
Karasakaloğlu, N. ve Saracaloğlu A. S. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe derslerine yönelik tutumları ile başarıları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 343- 362.
Kaya, A. İ., Arslantaş, H. İ. ve Şimşek, N. (2009). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersine karşı tutumlarının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 30(30), 376-387.
Kaya, T. (2011). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi proje görevi başarı puanları ile akademik başarı ve derse yönelik tutum arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar (10. basım). İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 49-62.
Katrancı, M. ve Kuşdemir, Y. (2016). Okumada kaygı ve anlama: Ana Fikri Bulamıyorum Öğretmenim!, Eğitim ve Bilim, 41(183), 251-266.
Kazazoğlu, S. (2013). Türkçe ve İngilizce derslerine yönelik tutumun akademik başarıya etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(170), 294-307.
Kurnaz, H. ve Yıldız, N. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okuma motivasyonlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(3), 53- 70.
Law, Y. K. (2009). The role of attribution beliefs, motivation and strategy use in Chinese fifth-graders’ reading comprehension. Educational Research, 51(1), 77-95. DOI: 10.1080/00131880802704764
MEB. (2019). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
MEB. (2019a). PİSA 2018 Türkiye ön raporu. http://pisa.meb.gov.tr/wpcontent/uploads/2020/01/PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf Erişim Tarihi: 11.06.2020
National Reading Panel (2000). Report of the national reading panel. Teaching children to read: An evidence-based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction. Washington, DC: National Institute of Child Health and Human Development.
OECD (2019). PISA 2018 results volume I: What students know and can do. Paris: OECD Publishing.
Okur, A. ve Özsoy, Y. (2013). Üstün zekâlı öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumlarının incelenmesi: Bartın Bilsem Örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 254-264.
Özder, H., Konedralı, G. ve Doğan, H. (2012). İlkokul beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(4), 13-26.
Öztürk, P. (2010). İlköğretim II. kademe Türkçe dersi performans görevi başarı puanları ile akademik başarı ve derse yönelik tutum arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Retelsdorf, J., Köller, O., & Möller, J. (2011). On the effects of motivation on reading performance growth in secondary school. Learning and Instruction, 21(4), 550-559. DOI: 10.1016/j.learninstruc.2010.11.001
Sallabaş, M. E. (2008). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141-155.
Sancı, D. (2002). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin toplumsal, ekonomik ve kültürel durumlarının okuma motivasyonuna etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Sani, B. B., Chik M.N.B.W., Nik Y.B.A., & Raslee N.A.B.R. (2011). The reading motivation and reading strategies used by undergraduates in University Teknologi MARA Dungun, Terengganu. Journal of Language Teaching and Research, 2, 32-39.
Schaffner, E., Schiefele, U., & Ulferts, H. (2013). Reading amount as a mediator of the effects of intrinsic and extrinsic reading motivation on reading comprehension. Reading Research Quarterly, 48(4), 369385. DOI:10.1002/rrq.52
Schallert, D.L., & Reed,J .H. (1997). The pull of the text and the process of involvement in reading. In J.T. Guthrie & A. Wigfield (Eds.), Reading engagement: Motivating readers through integrated instruction (pp. 68-85). Newark, D E: International Reading Association.
Stutz, F., Schaffner, E., & Schiefele, U. (2016). Relations among reading motivation, reading amount, and reading comprehension in the early elementary grades. Learning and Individual Differences, 45, 101113. DOI: 10.1016/j.lindif.2015.11.022
Sweet, A.P., & Snow, C. (2002). Reconceptualizing reading comprehension. In L.B. Gambrell, C.C. Block, M. Pressley (Edt.) Improving Comprehension Instruction (1st Edition) (pp. 17-53) San Francisco: Jossey – Bass
Temizyürek, F. (2008). The impact of different types of texts on Turkish language reading comprehension at primary school grade eight students. Eurasian Journal of Educational Research, 30, 141-152
Ülper, H. (2010). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel Yayınları.
Ürün-Karahan, B. (2015). Öğretmen adaylarının okumaya yönelik motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkasya Üniversitesi Örneği). Turkish Studies, 10(11), 1569-1586.
Ürün-Karahan, B. ve Taşdan, M. (2016). 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin okumaya karşı tutum ve motivasyonlarının okuduğunu anlama becerileri ile ilişkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 949-969.
Taboada, A., Tonks, S. M., Wigfield, A., & Guthrie, J. T. (2009). Effects of motivational and cognitive variables on reading comprehension. Reading and Writing, 22(1), 85-106. DOI: 10.1007/s11145- 0089133-y
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Topçuoğlu Ünal, F. ve Köse, M. (2014). Türkçe dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi: Bir geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 233-249.
Türkben, T. (2017). Etkileşimsel okuma modelini temel alan Türkçe öğretiminin öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal öğrenme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Türkben, T. (2018). The effect of Turkish teaching based on interactive reading model on cognitive awareness skills of students. International Journal of Language Academy, 6(1), 120-147 DOI: 10.18033/ijla.3868
Türkben, T. (2019). The effect of self-regulation based strategic reading education on comprehension, motivation, and self-regulation skills. International Journal of Progressive Education, 15(4), 27- 46. DOI: 10.29329/ijpe.2019.203.3
Türkben, T. (2020). Ortaokul öğrencilerinin okuma kaygıları, motivasyon düzeyleri ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişkiler. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 657-677. DOI: 10.31464/jlere.770661
Vansteenkiste, M., Lens, W., & Deci, E. L. (2006). Intrinsic versus extrinsic goal contents in self determination theory: Another look at the quality of academic motivation. Educational Psychologist, 41, 19-31.
Wang, J. H., & Guthrie, J. T. (2004). Modeling the effects of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between U.S. and Chinese students. Reading Research Quarterly, 39(2), 162-186.
Wigfield, A., Guthire, J. T., Tonks, S., & Prencevich, K. C. (2004). Children’s motivation for reading domain specificity and instructional influences. The Journal of Educational Research, 97, 299- 309.
Yamaç, A. ve Çeliktürk Sezgin, Z. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuma kaygıları, akıcılıkları, motivasyonları ve okuduğunu anlamaları arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 43(194), 225-243.
Yıldız, M. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yıldız, M. ve Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793- 815.
Yıldız, M. (2013a). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Turkish Studies, 8(4), 1461-1478.
Yıldız, M. (2013b). İlköğretim 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 260-271.
Yıldız, M. ve Aktaş, N. (2015). Okuma motivasyonu ve okumaya adanmışlık ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1349-1365. DOI:10.14687/ijhs.v12i2.3379
Zorbaz, K. Z. ve Habeş (2015). Ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1737-1756.