Yönetimsellik ve Biyosiyaset Kavramları Açısından 'Sağlıkta Dönüşüm Programı' ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Bu yazı, Türkiye’de “Sağlıkta Dönüşüm Programı” çerçevesinde gündeme gelen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nu (GSS) Foucault’nun “yönetimsellik” ve “biyosiyaset”, Agamben’in “biyosiyaset” kavramları açısından yorumluyor. Sağlıkta Dönüşüm Programı, merkezi hükümet bütçesinden yapılan transferlerle karşılanan sosyal güvenlik açıklarını engellemek için sağlık alanında reformlar yapmayı öngörüyor. Sağlıkta Dönüşüm Programı ve GSS, Foucault’ya referansla (1994: 451) “neyin devletin yetki alanında olup olmadığının, neyin kamusal olana karşı özel olanın yeniden tanımlanması” olarak görülebilir. Agamben’e referansla (1998) ise, bu yasayla, ne tür bedenlerin değerli olduğunun ve hangi bedenlerin “çıplak hayat” haline geleceğinin kararlaştırıldığı çerçevenin yeniden belirlendiğini söyleyebiliriz. Egemenliğin temel çizgilerini belirleyen, hangi bedenlerin hayatta kalmayı hak edeceğine ilişkin istisna alanına karar veren özneler, bu biyosiyasete tabi olanlarla özdeş değildir.

Anahtar Kelimeler:

sağlık sigortası

"Health Transformation Program" and Law on Social Security and General Health Insurance in Respect of the Concepts of Governmentality and Biopolitics

This article interprets the Law on Social Security and General Health Insurance, which has come under question within the framework of the “Health Transformation Program” in Turkey, in respect of Foucault’s concepts of “governmentality” and “biopolitics” and, Agamben’s concept of “biopolitics”. The system, which has been put onto the agenda with the Health Transformation Program, primarily aims to prevent transfers from the budget to the field of social security. With reference to Foucault (1994: 451), the health Transformation Program and General Health Insurance can be considered as ‘ the redefinition of that which falls or does not fall within the scope of the authority of the state and, the public versus the private”. Besides, it can be said, with reference to Agamben (1998), that the said Law redefines the framework that determines what kind of bodies are valuable and which bodies will turn into “naked life”. The subjects who decide which bodies deserve to survive are not identical to those who are “objects” of these policies..

Keywords:

health insurance,

___

Agamben, G. (1998), Homo Sacer: Sovereign Power and Bare Life, (Çev. Daniel Heller-Roazen), Stanford University Press.
Agamben, G. (2001), Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat, (Çev. İsmail Türkmen), Ayrıntı, İstanbul.
Agartan, T. I. (2005), “Health Sector Reform in Turkey: Old Policies New Politics”, http://www.cevipof.msh-paris.fr/rencontres/jours/200509-ante/palier/clegg/YR_papers/Agartan.pdf (20.11.2007).
Ataay, F. (2005), Kamu Reformu İncelemeleri, Ankara Tabip Odası Yayınları, Ankara.
Catlaw, T.J. (2005), “Constitution as Executive Order: The Administrative State and the Political Ontology of “We the People”, Administration & Society, Vol. 37, s. 445.
Dünya Bankası (1997), Health, Nutrition, and Population Sector Strategy Paper, www.worldbank.org (20.06. 2007).
Dünya Bankası (2003), Dünya Bankası Raporu (No: 24358-TU), 2003 “Turkey Reforming the Health Sector for Improved Access and Efficency (In Two Volumes) Volume I: Main Report. March 2003”, http://www-wds.worldbank.org/servlet/-WDSContentServer/WDSP/IB/2003/05/03/000094946_03042404004721/Rendered/PDF/multi0page.pdf
Dünya Bankası (2004), Proje Önerisi Dökümanı, Nisan 2004, Rapor No: 27717-TU “Project Appraisal Document on A Proposed Loan in the Amount of Euro 49.40 Million to the Republic of Turkey for a Health Transition Project in Support of the First Phase of the Program for Transformation in Health, April 2004 (Report No: 27717-TU)” www.worldbank.org (05.06. 2007).
Dünya Bankası (2005), “Dünya Bankası Sağlıkta Dönüşüm Projesi Değerlendirme Belgesi”, Toplum ve Hekim, Kasım-Aralık TTB Yayını, Cilt 20, Sayı 6, s. 431-447.
Dünya Bankası (2007), Healthy Development: The World Bank Strategy for HNP Results, April 24, 2007. www.worldbank.org (05.06. 2007).
Foucault, M. (1994), "Governmentality" Citizenship: Critical Concepts, by Bryan Turner ve Peter Hamilton (Ed.) içinde. Vol. 1, Routledge, London.
Foucault, M (1988), “The Political Technology of Individuals”, Luther H. Martin, Huck Gutman (Eds.), Technologies of the Self: A Seminar with Michel Foucault içinde. The University of Massachusetts Press.
IMF (2006), Letter of Intent of the Government of Turkey, www.imf.org (05.06. 2007).
IMF (2004), Letter of Intent, 15 Haziran 2004. http://www.imf.org/external/np/loi/2004/tur/02/index.htm (05.06. 2007).
İstanbul Tabip Odası (2006), “Sosyal Güven(siz)lik ve Genel Sağlık(sızlık) Sigortası Yasaları IMF’nin Gözetiminde TBMM’den Geçiyor”, İstanbul Tabip Odası Basın Açıklaması, (15.04.2006).
Lemke, T. (2007), “’A Zone of Indistinction’ – A Critique of Giorgio Agamben’s Concept of Biopolitics”, http://www.thomaslemkeweb.de/engl.%20texte/A%20Zone3.pdf (19.11.2007).
Mülkiyeliler Birliği, (2006), Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı Mülkiye Görüşü (yayımlanmamış görüş metni), Ankara.
Özdek, Y. (2007), “Türkiye’de Şirket Egemenliği Devri”, www.sendika.org (02.09.2007).
Pasons, W (1995), Public Policy: An Introduction to the Theory and Practice of Policy Analysis, Edward Elgar, Cambridge.
Poulantzas, N. (1973), Political Power and Social Classes, NLB. London.
Rose, N. (1996), “Governing ‘Advanced’ Liberal Democracies, Andrew Abrru, Thomas Osborne, Nikolas Rose (Eds.) Foucault and Political Reason: Liberalism, neo-liberalism and Rationality of Government içinde, UCL Pres, London.
Sarp, N. - Esatoğlu, A. E. - Akbulut, Y. (2002), “An Example Of Health Sector Reforms In Turkey: Hospital Decentralization (Health Enterprises)”, Journal Of Ankara Medical School, Vol. 55, No 1, http://www.ankara.edu.tr/kutuphane-/tipdergi/eng/01_2002ing/01_02ing.pdf (28.11.2007).
Schmitt, C. (2002), Siyasi İlahiyat: Egemenlik Kuramı Üzerine Dört Bölüm, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
Somel, C. - Küçükkaraca N. - Peker, M. - Ünal, B. - Çelik, A. – Tombul, İ.H. – Yavuz, E. – Öztürk, O. (2005). Yuvarlak Masa Toplantısı: ‘Sosyal Sigortalar ‘Reformu’nun Gerçekleri Gerçeği Yansıtıyor mu?’ Toplum ve Hekim, Eylül-Ekim, TTB Yayını, Cilt 20, Sayı 5 s. 322-338.
Sosyal Polika Forumu (2005), “Genel Sağlık Sigortası Üzerine Görüşler-II”. http://www.spf.boun.edu.tr/ (09.01.2005).
Sosyal Polika Forumu (2006), “Sağlık Sistemi Primle Değil, Vergiyle Yürür”, http://www.bianet.org/2006/04/20/77976.htm (20.04.2006).
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/
Soyer, A. (2003), “1980’den Günümüze Sağlık Politikaları”, Praksis, Sayı 9, s. 301-319.
Soyer, A. (2006), “AKP Hükümeti, Sağlıkta Üç Yılda Ne Yaptı Ne Yapmadı?”, http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=4842 (25.09.2006).
Türk Tabipleri Birliği (2005), Genel Sağlık Sigortası: Türk Tabipleri Birliği Görüşleri. Yenilenmiş II. Baskı, Nisan 2005, www.ttb.org.tr (26.10.2006).
Türk Tabipleri Birliği (2006), 1 Temmuz 2006 tarihinde yayımlanan Tedavi Yardımında İlişkin Uygulama Tebliğinin Yürütülmesinin Durdurulması ve İptali İstemi ile Açılan Dava Metni, www.ttb.org.tr (09.08.2006).
Türk Tabipleri Birliği (2007), Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Kanunu’nda Yapılan Değişikliklerin Sağlık Hakkına Etkileri, http://www.ttb.org.tr/ekler/ssgss/-ssgss_1107_dosyalar/frame.htm (05.12.2007).
Yeldan, E. (2006). “Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Gerçekler”, http://www.cumok.org/html/koseyazilari/eyeldan050115.htm (25.09.2006).
Yeldan, E. (2005). “Cari Açığa IMF Yaklaşımı - 1”- Erinç Yeldan (Cumhuriyet) 21 Aralık 2005, http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=4075 (25.09.2006).
Zabcı, F. Ç. (2003), “Sosyal Riski Azaltma Projesi: Yoksulluğu Azaltmak mı, Zengini Yoksuldan Korumak mı?”, SBF Dergisi, Cilt 58, Sayı 1, s. 215-240.