AYDIN ÇELEN, Başak DALGIÇ, Aybars İlter ÖZESKİCİ

Rekabet Kurumu’nun Etkinliğinin Ölçülmesi: Veri Zarflama Analizi Uygulaması

Ülkelerin rekabet politikalarının belirlenmesinde en önemli rolü rekabet otoriteleri oynamaktadır. Türkiye’de Rekabet Kurumu, piyasalarda rekabetin tesisi ve izlenmesi konusunda yetkilendirilmiş düzenleyici otoritedir. Rekabet otoritelerinin performanslarının ölçümlenmesi, daha iyi rekabet politikalarının tasarlanması bakımından kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada, parametrik olmayan etkinlik ölçümü metodu olan Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılarak, Rekabet Kurumu’nun etkinliği diğer ülke rekabet otoritelerinin performansları ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Sonuçlar, 2015 ve 2016 yıllarında Rekabet Kurumu’nun diğer ülke otoritelerine kıyasla düşük bir etkinlikle faaliyet gösterdiğine işaret etmektedir. Kurum’un bu düşük performansının nedenlerinden birisinin, 2015 yılında Kurum’da yaşanan yönetimsel problemler olduğu anlaşılmaktadır. Şayet Kurum yeterince izlenmez ve desteklenmez ise, benzer yönetimsel ve performans sorunlarının önümüzdeki dönemlerde de çıkma ihtimali kuvvetle muhtemeldir. 2015 yılındaki yönetimsel problemlere ilave olarak, Kurum’un düşük performansının diğer nedenleri tespit edilmiş ve bunları ortadan kaldırmak için bazı politika önerilerinde bulunulmuştur.

Measurement of the Efficiency of the Turkish Competition Authority: An Application of Data Envelopment Analysis (DEA)

In all over the world, competition authorities play the most important role in designing competition policies of the countries. In Turkey, Competition Authority (Rekabet Kurumu) is authorized as the regulatory body to establish and monitor the competition in markets. Measurement of the efficiency levels of competition authorities is crucial for designing better competition policies. In this study, the efficiency of the Turkish Competition Authority is explored in comparison with other authorities operating in the world by employing Data Envelopment Analysis (DEA)-a non-parametric efficiency measurement methodology. Results of the analyses suggest that in 2015 and 2016 the Turkish Competition Authority performed with a low efficiency level compared to the other authorities in question. One of the reasons behind the poor performance of the Authority seems to be the managerial problems experienced in the year 2015. If it is not monitored and supported sufficiently, similar managerial and performance problems will be probably occurred in the coming years. In addition to the managerial problems in 2015, we identify other reasons for poor performance of the Authority and suggest some policies to fix them.

___

Banker, R.D., Charnes, A., and Cooper, W.W. (1984), “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis”, Management Science, 30(9), 1078 – 1092.
Boles, J. N. (1966), Efficiency Squared – Efficient Computation of Efficiency Indexes, Proceedings of Thirty Ninth Annual Meeting of the Western Farm Economics Associa-tion.
Boussofiane, A., Dyson, R., ve Rhodes, E., (1991), Applied Data Envelopment Analysis, European Journal of Operational Research, 2(6), 1 –15.
Bowlin, W. F. (1998), “Measuring Performance: An Introduction to Data Envelopment Analysis (DEA)”, The Journal of Cost Analysis, 3–27.
Caves, D., Christensen L.R. ve Diewert W.E. (1982), The Economic Theory of Index Numbers and the Measurement of Input, Output, and Productivity, Econometrica, 50 (6): 1393-1414.
Charnes, A., Cooper, W.W., and Rhodes, E. (1978), “Measuring the Efficiency of Deci-sion Making Units”, European Journal of Operational Research, 429-444.
Coelli, T.J., Rao, D.S.P., O’Donnell, C.J., and Battese, G.E. (2005), An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis, 2nd edition, Springer
Coelli, T. (1996), A Guide to DEAP Version 2.1: A Data Envelopment Analysis (Comput-er) Program. Centre for Efficiency and Productivity Analysis, University of New England, Australia.
Cooper, W.W., Seiford, L.M. ve Tone, K. (2007). Data Envelopment Analysis: A Com-prehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software (2. Bs) [Elektornik Sürüm]. New York: Springer Science +Business LLC.
Curristine, T., Joumard, I. ve Lonti, Z. (2007), “Improving Public Sector Efficiency: Challenges and Opportunities”. OECD Journal on Budgeting, 7(1), 1-41.
Çakır, S. ve Perçin, S. (2012), “Kamu Şeker Fabrikalarında Etkinlik Ölçümü: VZA - Malmquist TFV Uygulaması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 4, 49-64.
Çelen, A. (2013). “Efficiency and productivity (TFP) of the Turkish electricity distribu-tion companies: An application of two-stage (DEA&Tobit) Analysis” . Energy Policy, 300-310.
Dumlupınar, Ö. (2009), Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Rekabet Politikasının Sanayi Politikası ile İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Esen, Ş. (2006). Piyasaların Rekabetçi İşlevlerini Sürdürmesinde Rekabet Hukukunun Rolü: Piyasaya Giriş Engellerinin Rekabet Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. Dokto-ra Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Fare, R., Grosskopf, S., and Logan, J. (1983), “The Relative Efficiency of Illinois Electric Utilities”, Resources and Energy, 5, 349-367.
Fare, R. (1988), Fundamentals of Production Theory, Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems, Heidelberg: Springer-Verlag.
GCR (2016), Global Competition Review Rating Enforcement Report.
GCR (2017), Global Competition Review Rating Enforcement Report.
Isik, I. ve Hassan, M. K. (2003), Financial Disruption and Bank Productivity: The 1994 Experience of Turkish Banks, The Quarterly Review of Economics and Finance, 43: 291–320.
Karacan A.İ. (2002), “Özerk kurumların özerkliği?”, Rekabet Kurumu Perşembe Konfer-ansları, Ankara.
Kitzmuller M. ve M.M. Licetti (2012), Competition Policy: Encouraging Thriving Mar-kets for Development, Worldbank (Note Number 331). http://siteresources.worldbank. org/EXTFINANCIALSECTOR/Resources/282884-1303327122200/VP331-Competi-tion-Policy.pdf, (07.11.2017)
Malmquist, S. (1953), “Index numbers and indifference surfaces”, Trabajos de Esta-distica 4, 209–242.
Markovits-Somogyi, R. (2011). “Ranking efficient and inefficient decision making units in Data Envelopment Analysis”. International Journal for Traffic & Transport Engineer-ing, 1(4).
Rekabet Kurumu. (2013), Yatay İşbirliği Anlaşmaları Hakkında Kılavuz, http://www. rekabet.gov.tr/File/?path=ROOT%2F1%2FDocuments%2FKilavuz%2FYatayis-birligikilavuz.pdf, (07.11.2017).
Sezen, S. (2015), “Türkiye’de Düzenleyici Kurulları Kimler, Nasıl Yönetiyor?”, Amme İdaresi Dergisi, 38(4), 85-115.
Sherman D. (1984), “Data Envelopment Analysis as a New Managerial Audit Methodol-ogy-Test and Evaluation”, Auditing A Journal of Practice and Theory, 4, 35-53.
Shephard, R.W. (1970), The Theory of Cost and Production Functions, Princeton Uni-versity Press.
Tan T. (2002), “Bağımsız İdari Otoriteler veya Düzenleyici Kurullar”, Amme İdaresi Der-gisi, 35 (2), 11-37.
TDK (2017), Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr, (07.11.2017).
Türkkan, E. (2003), Vizyon Rekabeti. Ankara: Liberte Yayınları.