İkinci Dünya Savaşı Boyunca Fransa ve İtalya’daki Türk Yahudilerini Holokost’tan Kurtarma Girişimleri ve Reelpolitik Çerçevesinde Türk Devlet Politikası

Bu çalışmada, Fransa ve İtalya’daki Türk kökenli Yahudilerin Holokost’tan kurtarılma girişimlerine ilişkin olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin izlediği resmi politika araştırılmaktadır. Literatürde sıklıkla dile getirilen iddialar, Türk devlet politikasının aksine hareket ederek bireysel çabalar sergileyen Türk diplomatların kişisel gayretleri yönündedir. Arşiv belgelerinin incelenmesi ve Yad Vashem kuruluşu ile yapılan yazışmalar sonucunda, bu iddiaların aksine Türk diplomatların Türk devletinin resmi politikası çerçevesinde merkezden aldıkları talimatlar ile söz konusu kurtarma girişimlerini yürüttükleri sonucuna varılmıştır. Türk Dışişleri Bakanlığı’na ait arşiv belgeleri ve Türk diplomatların beyanatları Bilal Şimşir ve Stanford Shaw tarafından yayımlanan orijinal belgelerden derlenmiştir.

Rescuing The Turkish Jews in France and Italy from The Holocaust During The Second World War and The Turkish State Policy within the Perspective of Reelpolitik

In this study, the official policy of the Republic of Turkey for rescuing the Turkish Jews in France and Italy from the Holocaust has been investigated. The allegations that are frequently expressed in the literature are in the direction of the personal efforts of Turkish diplomats, who have shown individual efforts by acting contrary to the state’s official policy. As a result of the examination of archival documents and personal correspondence with the Yad Vashem organization, it is concluded in this paper that, contrary to those allegations, Turkish diplomats carried out these rescue attempts with the direct instructions received from the center within the framework of the official policy of the Turkish state. Archival documents of the Turkish Ministry of Foreign Affairs and statements of Turkish diplomats are compiled from original documents published by Bilal Şimşir and Stanford Shaw.

___

  • Adler, J. (1987). The Jews of Paris and The Final Solution. New York and Oxford: Oxford University Press.
  • Aydın, M. (2001). “1939-1945: Savaş Kaosunda Türkiye, Göreli Özerklik - 2”. Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt 1, 1919-1980. (Ed. B. Oran). İstanbul: İletişim Yayınları, 385-477.
  • Aydoğan, E. (2018). “Yeni Belgeler Işığında 1934 Trakya Yahudi Olayları”. Belgi Dergisi, 2(16), 878-894.
  • Bahar, I. I. (2015). Turkey and The Rescue of European Jews. New York and London: Routledge.
  • Balcı, A. (2017). Türkiye Dış Politikası: İlkeler, Aktörler ve Uygulamalar. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Bali, R. N. (2017). Türkiye’de Holokost Tüketimi: 1989-2017. İstanbul: Libra Kitap.
  • Bali, R. N. (2016). “This is My New Homeland” Life Stories of Turkish Jewish Immigrants. İstanbul: Libra Kitap.
  • Bali, R. N. (2017). “This is My New Homeland” Life Stories of Turkish Jewish Immigrants-II. İstanbul: Libra Kitap.
  • Bali, R. N. (2018). “This is My New Homeland” Life Stories of Turkish Jewish Immigrants-III. İstanbul: Libra Kitap.
  • Bew, J. (2014). The Real Origins of Realpolitik. The National Interest, 130, 40-52.
  • Birsin, L. (2011). “Behiç Erkin (Hayatı ve Siyasi Faaliyetleri)”. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Düzgün, M. (2000). Cumhuriyetin İlanından İsrail’in Kuruluşuna Kadar Türkiye’deki Yahudiler. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 3(10), 65-83.
  • Friling, T. (2005). Arrows in the Dark. Madison: The University of Wisconsin Press.
  • Fontaine, T. (2007). “Chronology of Repression and Persecution in Occupied France, 1940-44”, Online Encyclopedia of Mass Violence, published on: 19 November, 2007. https://www.sciencespo.fr/mass-violence-war-massacre-resistance/en/ document/chronology-repression-and-persecution-occupied-france-1940-44. html.
  • Franco, H. (1994). The Jewish Martyrs of Rhodes and Cos. Harare, Zimbabwe: Harper Collins.
  • Gutman, Y. ve Zuroff, E. (Ed.) (1977). Rescue Attempts During the Holocaust. Proceedings of the Second Yad Vashem International Historical Conference, April 1974, Yad Vashem, Jerusalem.
  • Guttstadt, C. (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Güleryüz, N. (1993). Emekli Diplomat Selahattin Ülkümen’in Anıları: Bilinmeyen Yönleriyle Bir Dönemin Dışişleri. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A.Ş.
  • Hacohen, D. (2001). “British Immigration Policy to Palestine in the 1930s: Implications for Youth Aliyah”. Middle Eastern Studies, 37(4), 206-218.
  • Hale, W. (2013). Turkish Foreign Policy Since 1774. 3rd Edition. New York: Routledge.
  • Kakınç, H. (2012). Struma; İstanbul Açıklarında 72 Gün Boyunca 769 Yahudi’nin Dramı. İstanbul: Destek Yayınları.
  • Kıvırcık, E. (2010). Büyükelçi. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Kodal, T. (2007). “Türk Arşiv Belgelerine Göre II. Dünya Savaşı (1939-1945) Yıllarında Türkiye Üzerinden Filistin’e Yahudi Göçleri”. Erzurum Atatürk Üniversitesi Atatürk Dergisi. 5(3), 1903-1932.
  • Markus, M. R. ve Paxton, R. O. (1981). Vichy France and The Jews. New York: Basic Books.
  • Oran, B. (2001). “1923-1939: Göreli Özerklik - 1”. Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt 1, 1919-1980. (Ed. B. Oran). İstanbul: İletişim Yayınları, 239-384.
  • Reisman, A. (2009). “Turkey and the Turkish Jews in France: 1940-1944”. https:// papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1488296.
  • Pinto, B. (2012). My Life As a Turkish Jew. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
  • Sarınay, Y. (2011). “Cumhuriyet Döneminde Balkan Ülkelerinden Ankara’ya Yapılan Göçler (1923-1990)”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 27(80), 351-388.
  • Shaw, S. (1993). Turkey and the Holocoust. New York: Palgrave McMillan.
  • Shaw, S. (2001). “Turkey and the Jews of the Europe during World War II”. http:// repository.bilkent.edu.tr/bitstream/handle/11693/51439/Turkey_and_the_Jews_ of_Europe_during_world_war_II.pdf?sequence=3.
  • Şimşir, B. (2010a). Türk Yahudiler 1. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Şimşir, B. (2010b). Türk Yahudiler 2. Ankara: Bilgi Yayınevi.