ŞEVKİ ÖZGENER

7920

Çalışma Hayatında Esnekliğin İşletme Verimliliği Üzerine Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Çalışma

Bu makalenin amacı, çalışma hayatında esnekliğin işletme verimliliği üzerine et­kilerini ortaya koymaktır. Çalışma hayatında esneklik gereksinimini doğuran temel ol­gulardan hareketle, 1988-2001 yılları arasındaki Türk işgücü piyasası verileri, bazı ül­kelerin işgücü piyasası verileriyle karşılaştırılarak, bu piyasada esnekliğin Türk işlet­melerinin verimliliği üzerindeki etkileri incelenecektir. Türkiye 'de işgücü piyasası ile il­gili eğilimleri ve sorunları ortaya koymak için 2002 yılının ilk dönemindeki verilerden de yararlanılmıştır. Ayrıca, bilgi toplumunda yeniden şekillenen çalışma ilişkileri çer­çevesinde, esnek çalışmanın değişik görünümleri, hem Türkiye hem de çeşitli Batı ülke­lerindeki işgücü verileriyle desteklenerek ele alınmaktadır. Bu çalışmada Türkiye 'de son on beş yılda ortalama işsizlik oranı ve eksik istihdamın birçok Avrupa ülkesine göre yüksek olduğu tespit edilmiştir. Toplam işgücü içerisinde son yıllarda kısmi süreli çalışanların oranında da önemli bir artış olmuştur. Ayrıca Av­rupa ülkelerindeki rakiplerine göre Türk işletmelerinde işgücü maliyetlerinin çok yük­sek ve dolayısıyla işgücü verimliliğinin çok düşük olduğu sonucuna varılmıştır. Bu du­rum, uluslararası pazarlarda Türk işletmelerinin rekabet gücünü azaltmaktadır. Dola­yısıyla gelişmiş ülkelerin deneyimlerinden yola çıkarak, işsizliğin azaltılmasında ve iş­gücü maliyetlerinin düşük düzeyde tutulmasında esnek çalışma biçimlerinin iyi bir çö­züm olabileceği düşünülmektedir. Aynı zamanda, hızlı teknolojik gelişme, hizmet sektö­ründe istihdam edilen işgücü oranındaki artış, toplam işgücü içerisinde kadınların ve öğrencilerin oranındaki artış esnekliği ön plana çıkaran yeni istihdam biçimlerini ge­rekli kılmaktadır.

Influences of Flexibility in Working Life on Business Productivity:A Comparative Study

The purpose of this article is to expose the influences of flexibility in working life on business productivity. Based on the facts that generate the requirement of flexibility in working life, the influences of flexibility on productivity of Turkish companies are going to be investigated by comparing Turkish labour market data and other countries' labour market data between the years 1988-2001. The data of the first half of the year 2002 were also used in order to expose the trends and problems related to labour market in Turkey. Furthermore, due to reshaped working relations in knowledge society, various arrangements of flexible working are discussed by supporting with labour data in both Turkey and different Western countries. In this article it was determined that the average unemployment rate and under employment rate in Turkey is higher than most of the European countries in last fifteen years. There was a significant rise in the rate of part-time employment in total employment in last years. Furthermore, it was established that labour cost in Turkish businesses is very high and accordingly their labour productivity is very low compared to their competitors in European countries. This situation causes a decrease in competitive power of Turkish businesses in the international market. So, it is believed that taking the experiences of developed countries into consideration, flexible working patterns will be a good solution in decreasing unemployment rate and reducing the labour cost. Also, rapid technological progress, the increase in the rate of labour force employed in the service sector, the increase in the number of female and students in total labour force require new employment patterns that bring flexibility in the foreground.

___

  • Atkinson, J., (1985), "New Patterns of Work", The Changing Corporation, İçinde: D. Clutterbuck (Ed.), Aldershot, Hants: Gower Publishing Co., Ltd., pp. 13-34.
  • Beers, T.M. (2000), "Flexible Schedules and Shift Work: Replacing The '9-to-5' Workday?", Monthly Labor Review, June, pp.33-40.
  • Benli, A., GÜMÜŞ, M. (2002), "Bilgi Eksenli Bir Toplumsal Formasyona Geçişin İş­gücünün Homojenliği Üzerindeki Etkileri", I.Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 10-11 Mayıs, Hereke-Kocaeli, ss.579-598.
  • Blomeyer, W. (1993), "Almanya'da İstihdam İlişkilerinin Esnekleştirilmesi Yönünde Denemeler", Çalışma Hayatında Esneklik, (Çeviren: Tankut Centel), Çeşme Altın Yunus, İzmir, 27-31 Ekim, ss. 193-214.
  • Brown, B.L. (1998), Part-Time Work and Other Flexible Options, ERIC Digest No. 192.
  • Bush, K. (2000), "Flexible Work Options", Context Institute, http://www.context.org/ICLIB/IC37/Bushl.htm (20.10.2002).
  • Canadian Policy Research Network. (2001), "Compressed Workweek", www.jobqualitv.ca/indicator esch002.shtm (27.10.2002).
  • Centel, T. (1993), "Türkiye'de Yeni İstihdam Türleri ile İş İlişkilerinin Esnekleştirilme­si", Çalışma Hayatında Esneklik, Çeşme Altın Yunus, İzmir, 27-31 Ekim, ss.239-253.
  • Centel, T. (2002), "İş Güvencesi ve Dünya Uygulamaları Çerçevesinde Türk Çalışma Yaşamında Esneklik Gereksinimi", Kayseri Sanayi Odası Dergisi, Ocak-Mart, ss.5-7.
  • Çolak, A., Gençler, A. (2002), "Bilgi Çağında Çalışma İlişkileri", 1. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 10-11 Mayıs. Hereke-Kocaeli, ss.655-664.
  • Dibben, M. R., Panteli, N. (2000), "A Journey Towards the Processual Understanding of Virtual Organisations", www.alfred.north.whitehead.com/ajpt_papess/vol01/01 mrdnp.pdf.(10. 11.2002)
  • Devlet İstatistik Enstitüsü (2001), Hane Halkı İşgücü Anketi.
  • Devlet İstatistik Enstitüsü (2002), Hane Halkı İşgücü Anketi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı (2001), İşgücü Piyasası, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Yayın No: DPT: 2548-ÖİK: 564, Ankara.
  • Drucker, P.F. (2001), "The Next Society", The Economist, Nov. 1st.
  • Dış Ticaret Müsteşarlığı (2001), "Yeni Ekonomi", http://www.dtm.gov.tr/ead/ ekonomi/sayi3/yeniekon.htm. (10.11.2002).
  • Eyrenci, Ö. (1993), "Türkiye'de Çalışma Sürelerinin Esnekleştirilmesi", Çalışma Hayatında Esneklik, Çeşme Altın Yunus, İzmir, 27-31 Ekim, ss.161-173.
  • Ekonomi, M. (1993), "Türk İş Hukuku'nda Esnekleşme Gereği"', Çalışma Hayatında Es­neklik,Çeşme Altın Yunus, İzmir, 27-31 Ekim, ss.55.79.
  • Ertürk, M., (1998), İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Beta Basım-Yayım, İstan­bul.
  • Eurostat (2002), "Statistics in Focus, Population and social Conditions: Labor Force Survey-Principal Results 2001", No.101/2002, 29 August.
  • Güloğlu, T. (2002), "Yeni Teknolojilerin Çalışma İlişkilerine Etkileri", I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 10-11 Mayıs. Hereke-Kocaeli, ss.599-605.
  • Hueck, G. (1993), "Almanya'da Çalışma Sürelerinin Esnekleştirilmesine Yönelik Ça­lışmalar", Çalışma Hayatında Esneklik, (Çeviren: Öner Eyrenci), Çeşme Altın Yu­nus, İzmir, 27-31 Ekim, ss. 103-128.
  • Huws, U. (2000), "Millennium Brings Dramatic Increase in Teleworking", Labour Force Survey-Spring,Institute for Employment Studies, UK, July.
  • Institute for Management Development. (2001), World Competiteveness Yearbook, April 2001. http://www.imd.ch. (14.10.2002).
  • Institute for Management Development. (2002), World Competiteveness Yearbook, April 2001. http://www.imd.ch. (20.10.2002).
  • Kenar, N. (2002), "Dünya Uygulamaları Çerçevesinde Türk Çalışma Hayatında Esnek­lik İhtiyacı ve Yapılması Gerekenler", İşveren Dergisi, Mart, ss.60-65.
  • Lee, H. (2001), Virtual Organizations, Teams and Office, www.brunel.ac.uk/~cssthhl/ DistanceLearning/CS5084A (26.03.2002).
  • Millard, J. (1999), European Telework, European Telework Report.
  • Monga, R.C. (1999), Managing Enterprise Productivity and Competitiveness, ILO.
  • OECD (2001), Unemployment Rates (1988-2000).
  • OECD (2002), "The Definition of Part-time Work for Purpose of the Purpose of International Comparisons", Labour Market and Social Policy Occasional Paper, No.22.
  • Onaran, Ö. (2000), "Türkiye'de Yapısal Uyum Sürecinde Emek Piyasasının Esnekliği", Toplum ve Bilim, No: 86, Güz, ss. 194-210.
  • Preston, A. (2002), "Job Sharing: A New Trend in Alternative Work Arrangements", Monster Work-from-Home Advisor, http://www.monster.com/jobsharing.htm (25.10.2002).
  • Prewitt, E. (1998), "Personality Tests in Hiring: How to Do It Right", Harvard Management Update Newsletter, October, pp.8-9.
  • Rios, E. (2002), Temporary and Other Contingent Work, San Jose, http://www.wpusa.org/publications/schockCopmlete. html. (29.08.2002).
  • Scahill, P.L., Forman, J.B. (2002), "Allowing Phased Retirement Helps Both Employees and Employers", The Newsletter of the Society of Actuaries 13, March.
  • Tınar, M.Y. (2002), "İşsizlik ve Esneklik Ekseninde İş Güvencesi", İşveren Dergisi, Mart, ss.40-45.
  • Toprak, M.- Demir, Ö. - Doğanlar, M. - Dönek, E. - Acar M. - Açıkgöz, Ö. (2001), Tür­kiye Ekonomisi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Tödtling, F. (2000), "Firm Strategies and Restructuring in a Globalising Economy", IIR Discussion Paper 53.
  • U.S. Bureau of Labor Statistics. (2002a), Employment Situation Summary: July-2002, Washington, DC.
  • U.S. Bureau of Labor Statistics. (2002b), Workers on Flexible and Shift Schedules in 2001 Summary, April, Washington, DC.
  • U.S. Bureau of Labor Statistics. (1999), Incidence of Flexible Work Schedules Increases, Washington, DC. September.
  • Wailes, N., Lansbury, R. D. (1999), "Collective Bargaining and Flexibility: Australia", ILO Labour Law and Labour Relations, 15 August.
Amme İdaresi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1795
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1968
  • Yayıncı: -
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Çevre Hukukunda Sorumluluk

Birol ERTAN, Kıvılcım ERTAN AKKOYUNLU

Politik Yaşamda Pazarlama Faaliyetleri

Nilüfer GÖKSEL KARACASULU

Uluslararası Ortak Girişimlerde Ortaklar Arası Öğrenme: Bir Örnek Olay Çalışması

Ali SAYILIR

Çalışma Hayatında Esnekliğin İşletme Verimliliği Üzerine Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Çalışma

ŞEVKİ ÖZGENER

Organize Suçun Ekonomik Analizi ve Optimal Hukuk Uygulaması

Enver Alper GÜVEL

Uluslararası İlişkilerin Öngörüsünde Enformasyonun Önemi ve İlgili Planlama Yöntemleri

Ömer Göksel İŞYAR