Eleştirel Düşünme Becerisi Açısından İlkokul Sınıfları: Bir Karma Yöntem Araştırması

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin sınıf ortamında eleştirel düşünme becerisi konusunda neler yaptığını ve eğer eleştirel düşünme becerisi kazandırmada yetersizlikleri varsa bu yetersizliklerin nedenlerini ortaya koymaktır. Karma yöntemlerden açımlayıcı sıralı desen benimsenen araştırma verileri, 2021-2022 eğitim öğretim yılı güz döneminde ölçüt örnekleme göre belirlenen 9 sınıf öğretmeni ve toplam 195 öğrenciden elde edilmiştir. Araştırmada öncelikle öğrencilere Doğanay ve Sarı (2012) tarafından geliştirilen Düşünme Dostu Sınıf Ölçeği (DDSÖ) uygulanmıştır. Ardından eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi bağlamında yapılandırılmış gözlem formu kullanılmış ve son olarak öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Ölçekten elde edilen veriler için öncelikle doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılarak yapı doğrulanmıştır. Ardından SPSS 24.0 paket programı kullanılarak veriler betimlenmiştir. Gözlem ve görüşme formlarından elde edilen veriler ise içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrenciler, sınıflarında yürütülen öğretimi düşünme dostu oluşu açısından her üç faktörde ve genel olarak iyi düzeyde algılamaktadırlar. Yapılan gözlemler ise sınıfta eleştirel düşünme bağlamında öğretmenlerin istenilen yeterliğe sahip olmadığını göstermektedir. Öğretmenler ile gerçekleştirilen görüşmeler, öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi konusunda bilgi eksikleri ve farkındalık düzeylerinin düşük olduğu göstermektedir.

Investigation of Digital Game Addiction Levels of Sedentary and Sports Students*

The interest of people has increased in digital games in parallel with technological developments. This increasing interest on digital games has caused addiction in some people. Addiction in digital games is called a disorder caused by the inability of the person to control the desire to play digital games constantly in daily life. For this reason, this study aims to investigate the digital game addiction levels of sedentary and sports students. For this purpose, the universe of the study consists of sedentary and sports students. The sample group of the study includes 248 sedentary and sports students. Approval was obtained with the 01/02/2022 dated and 55300 numbered ethics committee decision of Amasya University Social and Human Sciences Ethics Committee on the conduct of this study. "Digital game addiction scale for university students" developed by Hazar and Hazar (2019) was used as a data collection tool in the study. The related scale is in 5-point Likert type and consists of 21 items and 3 sub-dimensions. All statistical calculations were made in SPSS 22.0 V statistical package program. As a result of the analysis of the data obtained, it was concluded that the digital game addiction levels of male students were higher than female students. it has also been determined that individuals between the ages of 18 and 21 have higher levels of digital game addiction compared to other individuals. In addition, it was determined that the addiction levels of the participants who used the Internet for more than 6 hours were higher than the other individuals. On the other hand, in the study, no significant difference was found between the digital game addiction levels of the participants in terms of interest in sports, sports branch and learning variable.

___

  • Atalay, N. (2015). Fen bilimleri dersinde öğrencilerin öğrenme ve yenilenme becerilerinin gelişiminde yavaş geçişli animasyon (slowmatıon) uygulaması. Yayımlanmamış doktora tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Başar, H. (2013). Nasıl düşünelim? (1. Baskı) Pegem Akademi
  • Baysal Z. N., Çarıkçı, S., & Yaşar, E. B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin düşünme becerileri öğretimine yönelik farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 5(1), 7-28. http://dx.doi.org/10.14689. adresinden 10.07.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • Boyraz, C. (2019). İlkokulda çocuklarla felsefe uygulamaları: Bir eylem araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Boyraz, C., & Türkcan, B. (2022). İlkokul sınıflarında neler oluyor? Düşünme becerileri üzerine bir durum çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 12(1), 1-30. https://doi.org/10.18039/ajesi.848472
  • Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni: Nicel, nitel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Edt. Demir. S. B., 4. Bsk). Eğiten Kitap
  • Çotuksöken, B. (2015). Düşünme eğitiminin güncel durumu ve sorunları. B. Çotuksöken, ve H. Tepe (Editörler), Çocuklar için felsefe eğitimi içinde (s. 35-48). Türkiye Felsefe Kurumu.
  • Dilekli, Y. (2019). Etkinliklerle düşünme öğretimi. Pegem Akademi
  • Direk, N. (2013). Filozof çocuk. Pan Yayıncılık.
  • Doğanay, A., & Yüce, S. G. (2010). Öğrencilerin düşünme becerilerinin geliştirilmesinde rehberli yârdim: Bir öğretmenin sözel ifadelerinin analizine ilişkin durum çalışması. Educational Administration: Theory and Practice, 16(2), 185-214.
  • Doğanay, A., & Sarı, M. (2012a). Düşünme dostu sınıf ölçeği (DDSÖ) geliştirme çalışması. İlköğretim Online, 11(1), 214-229.
  • Doğanay, A., & Sarı, M. (2012b). Yapılandırmacı öğrenme ortamı özelliklerinin düşünme dostu sınıf özelliklerini yordama düzeyi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 21-36.
  • Erdoğan, P. (2018). Çocuklarla Felsefe yaklaşımının düşünsel, tarihi ve sosyal temelleri üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Fisher, R. (1995). Teaching children to think. Stanley Thornes Ltd.
  • Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 100-119. https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil/issue/4365/59709 adresinden 11.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
  • Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 1-13.
  • MEB. (2007). Düşünme eğitimi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
  • MEB (2016). Ortaokul düşünme eğitimi dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Özsevgeç, T., & Altun, E. (2015). Fen bilimleri öğretmenlerinin eleştirel düşünmeye yönelik görüşlerinin belirlenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 66-95.
  • Palavan, Ö., Gemalmaz, N. ve Kurtoğlu, D. (2015). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerisine ve eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesine yönelik görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 26-49.
  • Polat, S. (2014). Eleştirel düşünme becerisi öğretiminin çok yönlü incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Polette, N. (2005). Teaching thinking skills with fairy tales and fantasy. Teacher Ideas Press.
  • Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (30), 193-200.
  • Swartz, R., & McGuinness, C. (2014). Developing and assessing thinking skills. The International Baccalaureate Project.
  • Şahinel, S. (2007). Eleştirel düşünme. Pegem Akademi.
  • Şengül, C., & Üstündağ, T. (2009). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimi düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel düşünmenin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 237-248.