Hz. Ömer’in Âyetleri İstişhâd Etmesi ve Uygulaması

Bu çalışmada Hz. Ömer’in günlük yaşamda âyetleri delil getirmesi ve hayata tatbik etmesi konu edilmektedir. Rivâyetlere göre o, yaşadığı, karşılaştığı olay ve durumlar ile âyetler arasında ilgi kurmuş, bu olay ve durumların doğruluğu veya yanlışlığını âyetlerle değerlendirmiş, kendisine ve başkalarına tavsiyede bulunurken âyetleri kullanmıştır. Elbette o, olaylarla ayetleri yan yana getirirken belli ilkelerden hareket etmiştir. Kur’an’ı hayata tatbik etme sürecinde ise Hz. Ömer, bazen ayetleri olduğu gibi uygulamış, bazen Kur’an’da tespit ettiği genel ilkeyi esas almış, bazen de ferasetiyle elde ettiği yorumları uygulamaya koymuştur. Çalışmada onun âyetleri delil getirmesine örnekler verilmekte, dayandığı muhtemel ilkeler üzerinde fikir yürütülmekte, âyete ilişkin yorumlarının uygulamalara yansıması iki örnek özelinde ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Hz. Ömer, âyetler, olaylar, yorum, uygulama

Bringing Evidence and Application of Umar's Verses

The study consists of two main parts. First: Associating events with verses of Umar. Second: Umar's verses apply to life. According to the narrations, Umar established an interest among the verses with the events. He evaluated the events according to the verses. Of course, in this regard he moved from certain principles. He was in favor with him and others. Besides, he interpreted the verses by foresight and put his interpretations into practice. In this work, examples are given of his proofs of verses. Also, the possible principles that this issue is based on are mentioned. In addition, examples of Umar's application of verses are given.

Keywords:

Umar, verses, events, comment, application,

PDF

___

Behiy, Muhammed. İslam Düşüncesinin İlahi Yönü. çev. Sabri Hizmetli. Ankara: Fecr Yayınları, 1992.
Beyhakî, Ebubekir Ahmed b. el-Huseyin. es-Sünenu’l-kubrâ. 11 cilt. Haydârabad: Dâiretu’l-meârifi’n-nizâmiyye, 1936.
Buhârî, Muhammed b. İsmail. Sahihu’l-Buhârî. 8 cilt. İstanbul: Dâru Sahnun ve Çağrı Yayınları, 1992.
Erdoğan, Mehmet. İslam Hukukunda Ahkamın Değişmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1990.
Fayda, Musatafa. Hz. Ömer Zamanında Gayrı Müslimler. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1989.
Hamidullah, Muhammed. “Hz. Peygamber Zamanında Bütçe Esasları ve Vergi Tahsili”, İslam Hukuku Etüdleri. çev. Kemal Kuşçu. İstanbul: Bir Yayıncılık, 1984, 95-113.
Hamidullah, Muhammed. “İslam’da Devletler Özel Hukuku”, İslam Hukuku Etüdleri. çev. Kemal Kuşçu. İstanbul: Bir Yayıncılık, 1984, 151-171.
İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım. Târihu medineti Dımaşk. thk. Umer b. Ğarâme el-Umrevi. 80 cilt. Beyrut: Dâru’l-fikr, ty.
İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekir. el-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr. thk. Said Muhammed Lehham. 16 cilt. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1989/1409.
İbn Hanbel, Ahmed. Müsned. 4 cilt. İstanbul: Dâru Sahnun ve Çağrı Yayınları, 1992.
İbn Kesir, Ebü’l-Fida. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azim. thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed. 15 cilt. Beyrut: Dâru’l-ma’rife, 1988/1408.
İbn Kesir, Ebü’l-Fida. Müsnedu’l-Fârûk Emîru’l-Mu’minin Hafs Umer b. el-Hattâb. 2 cilt. thk. Abdulmuti Kal’acî. Menhure: Dâru’l-vefa, 1992/1412.
İbn Şebbe, Ebû Zeyd. Târihu’l-Medinetü’l-Münevvere. thk. Fehim Muhammed Şeltût. 4 cilt. Cidde: yy., 1972.
İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec. Menâkıbu Emiri’l-Mu’minîn Umer b. el-Hattâb. thk. Ali Muhammed Ömer. Kâhire: Mektebetu’l-Hancî, 1997/1417.
İbrahim b. Hasen. et-Tefsîru’l-Me’sür an Umer b. el-Hattâb. Lübnan: Dâru’l-ʻArabiyyetü li’l-kitab, 1994.
Kallek, Cengiz. “Miskîn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 2005, 30: 183-184.
Kardâvi, Yusuf. İslam Hukukunda Zekât. çev. İbrahim Sarmış. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 1984.
Mâlik b. Enes. el-Muvatta. İstanbul: Dâru Sahnun ve Çağrı Yayınları, 1992.
Mevsilî, Ebu Ya’la. Müsnedü Ebi Ya’la el-Mevsilî. thk. Mustafa Abdulkadir Ata. 14 cilt. Lübnan: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, ty.
Müslim, Ebu’l-Huseyin b. Haccac. Sahihu Müslim. 3 cilt. İstanbul: Dâru Sahnun ve Çağrı Yayınları, 1992.
Nîsâbûrî, Hâkim. el-Müstedrek ale’s-sahihayn -Zehebi’nin “Telhis”i ile birlikte-. 5 cilt. Beyrut: Mektebetu’l-matbuati’l-İslamiyye, ty.
Numânî, Şiblî. Bütün Yönleriyle Hz. Ömer ve Devlet İdaresi. çev. Talip Yaşar Alp. İstanbul: Çağ Yayınları, 1979.
Öztürk, Mustafa. Kur’an, Tefsir ve Usûl Üzerine; Problemler, Tespitler, Teklifler. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2011.
Râzî, İbn Ebi Hâtim. Tefsîru’l-Kur’ani’l-azim müsneden ʻani’r-resul ve’s-sahabe ve’t-tabiin. thk. Esad Muhammed b. et-Tayyib. 10 cilt. Mekke: Mektebetü’n-nizâr Mustafa el-Bâz, 1999.
Safvet, Ahmet Zeki. Cemheretü hutabi’l-arap. Mısır: Matbaatü Mustafa el-Babi el-Halebi, 1962.
Suyûtî, Celâlüddîn Abdurrahman. ed-Durru’l-mensûr fi’t-tefsir bi’l-me’sûr. thk. Abdullah b. Abdu’lmuhsin et-Türkî. 17 cilt. Kahire: Merkezu hicr, 2003/1424.
Şahin, Davut. “Hz. Ömer’in Kur’an Anlayışı ve Yorum Yöntemi”. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
Şâtıbî, İbrahim b. Musa. el-Muvafakât fi usûli’l-âhkam. thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid. 4 cilt. Kahire: Matbaatu medeni, 1969.
Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerîr. Camiʻu’l-beyan ʻan te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. eş-Şeyh Halil el-Meys. 26 cilt. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1995/1415.
Yakub b. İbrahim. Ebû Yûsuf. Kitâbu’l-harac. Kâhire: yy., 1396.
Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dini Kuran Dili. sad. İsmail Karaçam, Emin Işık, Nusrettin Bolelli ve Abdullah Yücel. 10 cilt. İstanbul: Azim Yayınları, 1992.