Çetin NACAR, Veysel ARAS, Nihal DENLİ, Davut KELEŞ

Kabak (Cucurbita pepo l.) hatlarının morfolojik karakterizasyonu ve akrabalık derecelerinin belirlenmesi

Bu çalışmanın amacı kabak ıslah programlarında kullanılmak üzere Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü (ABKAE) gen havuzunda bulunan hatların morfolojik olarak akrabalık derecelerinin ortaya çıkarılmasıdır. ABKAE gen havuzunda bulunan 360 kabak hattı 54 özellik açısından uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği (UPOV) kriterlerine göre değerlendirilmiş ve morfolojik olarak akrabalık dereceleri NTSYS 2.1 paket programı kullanılarak korelasyon matriksi ile UPGMA metodlarına göre belirlenmiştir. Benzerlik düzeyleri 0.40 ile 0.97 arasında dağılım göstermiş ve 0.71 benzerlik düzeyinde 14 ana grup tespit edilmiştir. Grup 1’de 247 genotip bulunurken, grup 2’de 21 genotip, grup 3’de 10 genotip, grup 4’de 6 genotip, grup 5’de 1 genotip, grup 6’da 18 genotip, grup 7’de 2 genotip, grup 8’de 20 genotip, grup 9’de 6 genotip, grup 10’de 14 genotip, grup 11’de 11 genotip, grup 12’de 2 genotip, grup 13’de 1 genotip ve grup 14’de 1 genotip yer almıştır.

Anahtar Kelimeler:

Cucurbita pepo, genetik çeşitlilik, genotip, hatlar, morfoloji, bitki ıslahı, ilişki, kabak

Morphological characterization and determination of relationship among squash (Cucurbita pepo l.) lines

Characterization and determination among squash lines are critical to breeding new cultivars. The objectives of this study are to characterize and determine relationships among squash lines aiming to assist squash breeding program in Alata Horticultural Research Institute. Tree-hunred-sixty squash lines were characterized for 54 traits according to UPOV, and to determine relationship by using NTSYS 2.1 statistical software based correlation matrix and unweigted pair group method arithmetic average (UPGMA). Correlation coefficients among pairs ranged from 0.40 to 0.97 and at the level of 0.71, 14 main groups were determined. The three main groups were detected at 0.40 of correlation coefficient. Group 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 and 14 includes 247, 21, 10, 6, 1, 18, 2, 20, 6, 14, 11, 2, 1 and 1 genotypes, respectively.

Keywords:

Cucurbita pepo, genetic variation, genotypes, lines, morphology, plant breeding, relationships, squashes,

PDF

___

Anonim, 2008. FAO Internet Webpages. http://www.fao.org/
Aras, V., Sarı, N., Kesici, S., Nacar, Ç., Denli, N., Gülşen, O., 2007. Bazı Karpuz Hatlarının Karakterizasyonu ve Akrabalık Derecelerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt (II), 212-215, Erzurum.
Balkaya, A., Özbakır, M., Karaağaç, O., 2010. Karadeniz Bölgesinden Toplanan Bal kabağı (Cucurbita moschata Duch.) Populasyonlarındaki Meyve Özelliklerinin Karakterizasyonu ve Varyasyonun Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 16, 17-25.
Bliss, F. A., 1981. Utilization of Vegetable Germplasm. HortScience 16:129–132. Düzeltir, B., 2004. Çekirdek Kabağı (Cucurbita pepo L.) Hatlarında Morfolojik Özelliklere Göre Tanımlama ve Seleksiyon Çalışmaları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı.
Gallais, A., 1990. Théorie de la Selection en Amélioration des Plantes. Massah Edit. Paris.
Karaağaç, O., Balkaya, A., 2009. Bafra Kırmızı Biber Populasyonları [Capsicum annuum L.var. conoides (Mill.) Irish] Tanımlanması ve Mevcut Varyasyonun Değerlendirilmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 2010, 25(1):10-20.
Kesici, S., Aras, V., Aydın, A., 2004. Yazlık kabak (Cucurbita pepo L.) F1 Hibrit Çeşit Islahında Kendilenmiş Hatlarla Yapılan Melezlemelerden Elde Edilen Melezlerin Erkenci ve Toplam Verimleri. V.Sebze Tarımı Sempozyumu Bildirileri, 21-24 Eylül 2004, Çanakkale, 239-242.
Méndez-López, A., Villanueva-Verduzco, C., Sahagún-Castellanos, J., Avitia García, E., Colinas-León, T., Jamilena-Quesada, M., Rojas-Martínez, R. I., 2010. Collection, Characterization and Grouping of Parthenocarpic Genotypes of Round Zucchini Pumpkin (Cucurbita pepo L.). Revista Chapingo. Serie Horticultura, Vol. 16, No. 2, pp. 123-131.
Paris, H.S., 2001. Characterization of the Cucurbita pepo collection at the Newe Ya’ar Research Center, Israel. Plant Genet Res Squash. J Hered 77:403-409.
Rolf, F.J., 1993. NTSYS-pc, Numerical Taxonomy and Multivarite Analysis System, Version 1.18. New York, Exeter, Setauket.
Sarı, N., Solmaz, İ., 2007. Fruit Characterization of Some Turkish Melon Genotypes. Acta Horticulturae (ISHS) 731: 103-109.
Sarı, N., Tan, A., Yanmaz, R., Yetişir, H., Balkaya, A., Solmaz, I., Aykas, L., 2008. General Status of Cucurbit Genetic Resources in Turkey. Cucurbitaceae. Proceedings of the IXth EUCARPIA Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae (Pitrat M.ed.). INRA. Avignon, France, 21-32s.
Solmaz, İ., Sarı, N., 2009. Characterization of Watermelon (Citrullus lanatus) Accessions Collected From Turkey for Morphological Traits. Genetic Resources and Crop Evolution 2009 Vol. 56 No. 2 pp. 173-188.
Staub, J.E., Sequen, F.C., 1996. Genetic Markers, Map Construction and Their Application in Plant Breeding. Hort. Scien. 31 (5): 729-741.
Tan, S., 2005. Bitki Islahında İstatistik ve Genetik Metotlar. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No: 121. Menemen/İzmir. s.129–145.
Tsivelikas, A., L., Koutita, O., Anastasiadou, A., Skaracis G.N., Traka-Mavrona, E., Koutsika-Sotiriou, M., 2009. Description and Analysis of Genetic Diversity Among Squash Accessions. Brazilian Archives of Biology And Technology, Vol.52, n. 2 : pp.271-283, March-April.
Whittaker, T.W., Bemis, W.P., 1964. Evolotion in genus Cucurbita. Evolution 18:553-559.
Yetişir, H., Sakar, M., 2006. Türkiye’nin Farklı Bölgelerinden Toplanmış Olan Su Kabaklarının Bazı Bitkisel ve Meyve Özellikleri. Türkiye 5. Ulusal Sebzecilik Sempozyumu, 133-143.