Gen teknolojisi ve biyogüvenlik

Özellikle son dönemlerde teknolojideki hızlı gelişmelerle birlikte modern biyoteknoloji alanında da çok başarılı çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar özellikle ziraat ve tıp alanında, diğer yöntemlerle elde edilmesi çok zor olan ve uzun zaman isteyen teknolojilerin geliştirilmesinde insanlığa büyük avantajlar sunmaktadır. 1980' li yıllarda organizmalar arası gen transferinin başarıyla yapılmasının ardından gen teknolojisi çalışmaları hız kazanmış ve bir organizmada olmayan bazı özellikler o organizmaya kazandırılmıştır. Günümüzde bu şekilde bazı tarım ürünlerine başta hastalık ve zararlılara, yabancı ot ilaçlarına dayanıklılık olmak üzere çok önemli özellikler aktarılmıştır. Tüm bu gelişmeler beraberinde bazı endişeleri de getirmiştir. Özellikle genetik olarak değiştirilmiş organizmaların doğal çevre ve insan sağlığına olabilecek etkileri konusunda bazı endişeler dile getirilmektedir. Bu nedenle bazı ülkelerde bu konuyla ilgili çalışmalar ve biyogüvenlik protokolleri oluşturma çalışmaları yapılmış, diğer bazı ülkelerde de bu çalışmalar devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

biyolojik güvenlik, Agrobacterium, transgenik bitkiler, biyoteknoloji

Gene technology and biosafety

With the latest technological improvement, it is enabled new improvement on biotechnological studies. Especially agricultural and medical science new biotechnological methods have made possible to get results of some researches shorter time compared to traditional methods. After 1980's the first gene transfer succeeded inter organisms, gene transformation researches rapidly increased and some organisms have been transferred some new genes which has no exist in this organisms ever before. Some of them are resistance to herbicide, some pests and diseases. However these improvement have brought some anxiety too. Especially GMO's effects on human health and environments.

Keywords:

biosafety, Agrobacterium, transgenic plants, biotechnology,

___

Arda, M., 1994. Biyoteknoloji, Bazı Temel İlkeler. Kükem Derneği.Yayın No: 2
Bajrovic, K., İpekçi, Z., 2002. Bitkilerde Doku Kültürü ve Gen Aktarım Yöntemleri. Bitki Biyogüvenlik Araştırmaları Uygulamalı Eğitim Programı II. 20-31 Mayıs 2002. Gebze/Kocaeli. S: 41-50
Devran, Z., 2002. Biyoteknoloji ve Uygulama Alanları. Bitki Biyogüvenlik Araştırmaları Eğitim Kursu. 8-19 Nisan 2002, Antalya. (Yayınlanmamış).
Göçmen, M., 2002. Biyoteknoloji ve Biyogüvenlik. Bitki Biyogüvenlik Araştırmaları Eğitim Kursu. 8-19 Nisan 2002, Antalya. (Yayınlanmamış).
Gözükırmızı, N., 2002. Biyogüvenlik Sistemlerinin Oluşturulmasında Türkiye’deki Durum. Bitki Biyogüvenlik Araştırmaları Uygulamalı Eğitim Programı II. 20-31 Mayıs 2002. Gebze/Kocaeli. S: 96-99.
Jeknic, Z., Lee, S. P., Davis, J., Ernst, R.C., Chen, T.H.H., 1999. Genetic Transformation of Iris germanica Mediated by Agrobacterium tumafaciens. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 124 (6): 575-580
Oğraş, T., 2002. Biyogüvenlik Sistemleri. Bitki Biyogüvenlik Araştırmaları Uygulamalı Eğitim Programı II. 20-31 Mayıs 2002. Gebze/Kocaeli. S: 64-68
Özcan, S., Gürel, E., Babaoğlu, M., 2001. Bitki Biyoteknolojisi, Genetik Mühendisliği ve Uygulamaları. S.Ü. Basımevi. Konya.