TÜRK KÜLTÜRÜNDE DEĞERLER SİMGESİ GÜL

Köklü ve zengin geçmişini edebî ürünleri ile maziden günümüze taşıyan Türk kültürü, yaşadığı ve yaşattığı mirasını günümüzden de atiye aktarmaktadır. Bu engin birikim ve tecrübe, soylu miras, alın akı ürünler Türk milletinin en açık ve net belgeleri, kimliğinin en şeffaf belirtileridir. Türk kültürünün zengin mirası içerisinde halkın kolektif bilincini ve ruhunun derinliklerini anlatan edebî ürünleri ve bu ürünlerin içerisindeki kodları ayırt edici bir unsurdur. Sayılamayacak kadar motif ve bu motiflerin içerdiği simgesel anlamlar, zenginliğin sadece bir kısmıdır denilebilir. Nitekim; taşıdığı anlamları itibariyle Türk kültüründe önemli bir sembolün adı haline gelen “gül” çeşitli yönleriyle incelenmeyi gerektirecek bir öneme sahiptir. Gerçek anlamından sıyrılarak mecazi anlamlara, somut anlamından çıkıp soyut anlamlara bürünmesi ve bir geleneğin adı olması gülün kültürümüzdeki önemini gözler önüne sermektedir. Çalışmamızda güzelin ve güzelliklerin temsili adı olan gülün, gerçeklikten mecaza ve simgesel anlamlara uzanan yönleri üzerinde durulacaktır. Bu doğrultuda gülün çeşitli özellikleri, çağrıştırdıkları, halk kültüründeki yeri ile birlikte sembolik anlamları üzerinde durularak gül farklı açılardan değerlendirilecektir. Böylelikle hem gerçek hem de mecazi anlamları ile gülün Türk kültüründeki önemi tespit edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Türk kültürü, gül, simge

ROSE AS A SYMBOL OF VALUES IN TURKISH CULTURE

Bringing its deep-rotted and rich history into the present with its literary works, the Turkish culture is also transferring to future the heritage it inhabits and keeps alive. This vast experience and knowledge, the noble heritage and honourable works are the most open and clear documents of the Turkish nation and the most transparent signs of its identity. Describing the collective consciousness of the people and the depths of their spirits within the rich heritage of the Turkish culture, the literary works and the codes embedded in those works signify a distinguishing feature. It is possible to say that motifs beyond measure and the symbolic meanings they contain represent just a part of this richness. In fact, rose, which has a variety of meanings and therefore has become an important symbol in Turkish culture, holds a significant position that requires to be studied in its various aspects. Rose leaves behind its real and concrete meanings and wraps itself up in metaphoric and abstract meanings, and it is the name of a tradition, all of which reveals its importance in our culture. This work puts emphasis on rose, a representative of beautiful and beauties, with aspects ranging from reality to metaphor and symbolic meanings. Accordingly, rose will be evaluated from different perspectives with a special focus on its various characteristics, connotations and place in folk culture as well as its symbolic meanings. Thus, the significance of rose in Turkish culture will be identified with a focus on its both real and metaphoric meanings.

Keywords:

Turkish culture, rose, symbol,

PDF

___

KAYNAKÇA
Adem Çalışkan (haz.); Fuzûli’nin Su Kasidesi ve Şerhi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 1999. Ahmet Talat Onay; Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı,Akçağ Yayınları, Ankara 2000. Ali Berat Alptekin; Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, Akçağ Yayınları, Ankara 2007. Ali Berat Alptekin; Âşık Veysel, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 2009. Beşir Ayvazoğlu; Güller Kitabı/Türk Çiçek Kültürü Üzerine Bir Deneme, Ötüken Yayınları, İstanbul 2001. Bilge Seyidoğlu; Erzurum Masalları, Erzurum Kitaplığı, İstanbul 1999. Doğan Kaya; Folklorumuzda Beddua Söyleme Geleneği ve Türk Halk Şiirinde Beddualar, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara 2001. Ebru Şenocak; Billur Köşk Masalları, Akçağ Yayınları, Ankara 2013. Esma Şimşek; Yukarıçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması II Cilt, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2001. Esma Şimşek; “Eğin (Kemaliye) ‘Elâgozlü’lerinin Türk Manileri İçerisindeki Yeri”, IV. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyum Bildirileri 6-8 Kasım 2006, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği Yayınları, 2007, Fethiye 288-304. F. Uçarlar; “Mânilerimizin Genellemesi İçinde: Gül Mânileri”, IV Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyum Bildirileri 6-8 Kasım 2006, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği Yayınları, 2007, Fethiye 126-132. Fikret Memişoğlu; Harput Halk Bilgileri, Elazığ Kültür Derneği Yayınları, Elazığ 1995. Gafar Namazeliyev (Der); Azerbaycan Halk Türküleri (Mahnı ve Tesnifler) (Haz. Salih Turhan), Yükseköğretim Kurulu Matbaası, Ankara 1993. Gülda Çetindağ Süme; “Halk Anlatılarında ‘Olağanüstü Biçimde Hamile Kalma’ Motifi Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi (Prof. Dr. Ali Berat Alptekin Özel Sayısı), Yıl: 2015/Eylül, S.20, C.6, 2015, 135-151. İsmail Görkem; Türk Edebiyatında Ağıtlar/Çukurova Ağıtları Metin-İnceleme,Akçağ Yayınları, Ankara 2001. K. Golkarıan; “Güney Azerbaycan’da İnsan Hayatının Ebatlarını Etkileyen Bayatılar”, IV. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyum Bildirileri 6-8 Kasım 2006, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği Yayınları, 140-143, Fethiye 2007. Mihail Yançev; Mani ve Bilmeceler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002. Mehmet Özbek; Folklor ve Türkülerimiz, Ötüken Yayınları, İstanbul 1994. Metin Ergun (haz.); Türk Dünyası Efsanelerinde Değişme Motifi II. Cilt Metinler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1997. Necmettin Ersoy; Semboller ve Yorumları, Dönence Yayınları, İstanbul 2007. Nurettin Albayrak; Türkiye Türkçesinde Atasözleri, Kapı Yayınları, İstanbul 2009. Saim Sakaoğlu; Gümüşhane ve Bayburt Masalları, Akçağ Yayınları, Ankara 2002. Saim Sakaoğlu; 101 Türk Efsanesi, Akçağ Yayınları, Ankara 2004. Saim Sakaoğlu; Karaca Oğlan, Akçağ Yayınları, Ankara 2012. Suphi Saatçi; “Irak Türkmen Halk Edebiyatında Manilerin Yeri”, IV. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyum Bildirileri 6-8 Kasım 2006, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği Yayınları, Fethiye 2007, 231-236. Türkçe Sözlük I; Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998.