SOSYOKÜLTÜREL DEĞİŞİM VE GÖÇ ÇAĞRIŞIMLARI: MUSTAFA KUTLU ÖYKÜLERİNDE YOLDA OLMAK

İnsanlık yeryüzünün adı olduğundan beri sürekli bir hareket içindedir. Çeşitli sebeplerle yer değiştiren ya da değiştirmek zorunda kalan bireyler gittiği her coğrafyada yeniden var olma yeniden adını konumlandırma çabasına girmektedir. Genellikle köylerden, kırsaldan kentlere göç şeklinde olan bu eğilim, aslında iki tarafı memnun etmemektedir. Kentliler köylüleri, köylüler kentlileri kabullenmemiştir. Adı kısaca göç olan bu tek taraflı akış günümüzde az da olsa karşı göçlere de yansımıştır. Sosyal, ekonomik hangi sebeple olursa olsun bir toplumsal kırılmadır. Toplumsal değişimlerin yansıdığı, yansıtıldığı pek çok etki alanından bahsedebiliriz. Edebiyatta bunlardan birisidir. Türk toplumunun özellikle 1950 sonrası erken sanayileşme döneminde baş başa kaldığı kırsal göç pek çok edebiyatçı için bir içsel temadır. Öyküsünü büyük oranda değişim, başkalaşım, değerlerden uzaklaşma temeline oturtan Mustafa Kutlu da ister istemez bu kavramı yaşamış, değerlendirmiş ve yazmıştır.  İlk öykülerinden son yazdıklarına kadar bu coğrafyanın insan profilinin olumsuz olarak gördüğü kentsel akış üzerinden yorumlamıştır. Kutlu’nun geleneksel yapının bozulması üzerinden yorumladığı göç, aslında hiçbir mazeret kabul etmeyen, anlamsız, temelsiz bir eylemdir. Olgunlaşmamış zihinler için cazip bir niyet olarak durması da onun b genel yapısını değiştirmemiştir. Kutlu öyküsü bir yol öyküsüdür. Varacağı yer olmasına rağmen kimsenin tam olarak nereye ulaşacağını bilmediği bir öykü.
Anahtar Kelimeler:

Mustafa Kutlu, hikâye, kent

___

  • Aydın, Fahrettin; “Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Tersine Göç”, TÜBAR, S.39, s.11-28, 2016.
  • Coşkun, Sezai; “Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Temel İzlek Olarak Köy-Kent Meselesi”, Turkish Studies, Bahar, s.365-377, 2010.
  • Kıray, Mübeccel; Kentleşme Yazıları, Bağlam Yayınları, İstanbul 1998.