İSLAM’DA DİNDARLAR VE DİĞERKÂMLIK: KUR’AN-I KERİM’DE “İSAR” AYETİNE TARİHSEL FENOMENOLOJİK BİR YAKLAŞIM

“İsar” kelime olarak Arapça “başkaları için özveride bulunma” anlamında bir terim olarak karşımıza çıkar. İsar terim olarak ise Kur’an-ı Kerim’de "bir kimsenin, kendisi ihtiyaç içinde bulunsa bile sahip olduğu imkânları başkalarının ihtiyacını karşılamak üzere kullanması, başkasının yararı için fedakârlıkta bulunması" anlamındadır. Bu makalede Haşr suresi 9. ayette vurgulanan “isar kavramı” ve onun içeriğini dolduran tarihsel bağlamı ve “isar” anlayışını tamamlayan temel yapı taşlarını dinler tarihinin fenomenolojik yaklaşımı bağlamında anlam, değer ve tipolojik yönleri itibarıyla ortaya çıkarmaya çalışacağız. Bu bağlamda İsar kavramının dindarlar arasında muhabbet ve şefkati artırma gibi sosyo-psikolojik yönlerinin yanında maddiyattan feragat etme veya her türlü hasetlikten kurtulma gibi olumlu sonuçlarını değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler:

İsar, İslam, diğerkâmlık, dinler tarihi, tarihsel fenomenolojik yaklaşım

THE ALTURISM IN ISLAM: A HISTORICAL PHENOMENOLOGICAL APPROACH TO THE VERSE OF “AL-ISAR” IN THE HOLY QUR’AN

The word “Al-Isar” is as a word in Arabic meaning making sacrifices for others. However, “al-Isar ", in the Qur'an means in a sense of alturism, the use of possibilities by a person to meet the needs of others, even if he / she is in need, to make someone else's sacrifice for the sake of other’s benefits.In this article, we will try to make sense of the concept of al Isar highlighted in verse 9 in the light of the phenomenological historical context filling its contents and its composites that com-plete the concept. In this context, it is possible to grant the believers some socio-psychological consequences such as the giving up any materialistic aims on behalf of religious brother or sister, or avoiding of all kinds of jealousy as well as the sublime feelings such as its role in the society such as increasing the love and affection.

Keywords:

Al-Isar, Islam, alturism, history of religions, historical phenomenological approach,

PDF

___

Ateş, Süleyman (1977); Kur’an Ansiklopedisi, İstanbul: Kuba Yayınları, c. I- XXX. Celaleddin Muhammed b. Ahm zabt (2013); Haşiyetü's-Savi ala tefsiri'l-Celaleyn el-allame eş-şeyh Ebü'l-Fadl Celaleddin Abdurrahman b. Ebi Bekr Suyuti, tahkik: Muhammed Abdüsse-lam Şahin Beyrut : Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye, c. I-IV. Cohen, Amnon (1984); Jewish Life Under Islam: Jerusalem in Sixteenth Century, Camb-ridge: Harvard University Press. Çağrıcı, Mustafa (2000); “İsar”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı c. XXII, 490-491. Dhavamony, Mariasusai (1973); Phenomenology of Religion, Roma: Gregorian University Press. İbn Kesîr; İsmâil b. Ömer b. Kesîr; Tefsîru'Kur'âni'l-azîm, Kahira, ts, c. I-IV. İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem; Lisânül-Arab, Beyrut ts., c. I-XV. Kalın, İbrahim (2016); Ben, Öteki ve Ötesi- İslam- Batı İlişkilerini Tarihine Giriş, İnsan Yayınları, İstanbul. Karaman, Hayrettin [ve diğer.] (2008); Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, c. I-IV. Ankara. Kurtubî; Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu liahkâmil-Kurân (nşr. Ebû İshak İbrâhim), 1386-87/ 1966-67 c. I-XX, Kahire. Pusmaz, Durak; “Kur’an’da İsar Kavramı”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 211/25, 77-104. Ṭaberī, Ebū Ca‘fer Muḥammed b. Cerīr(2001); Cāmi‘ul-Beyān ‘an Te’vīlī Āyi’l-Ḳur’ān, tah. ‘Abdullāh ‘Abdulmuḥsin et-Turkī, Merkezu’l-Buḥūs ve’d-Dirāsāt el-‘Arabiyye ve’l-İslāmiyye, Dār-ı Hecr, Ḳāhire.