ÇOLPAN'IN ŞİİRLERİNDE ÖZGÜRLÜK ÖZLEMİ VE ÇOLPAN YILDIZI İMGESİ

Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan, esaret altında yaşayan bir milletin ömrü boyunca ızdırap çekmiş aydın ve donanımlı bir ferdidir. Gerek fikirleri gerekse de şiirleriyle halkı bilinçlendirmeyi istemiş, âdeta onlara özgürlük yolunu gösteren bir kılavuz olmaya çalışmıştır. Bu gayreti yüzünden Sovyet rejimi tarafından zaman zaman hapse atılmış, çeşitli işkencelere uğramış ancak mücadele etmekten asla vazgeçmemiştir. Gördüğü insanlık dışı muameleye rağmen yılmayan bu büyük şair ve dava adamının şiirlerinde özgürlük ve özgürlük özlemi sıklıkla işlenen bir temdir. Şairin halkına bağımsızlık yolunda rehber olma isteği seçtiği Çolpan mahlasında da kendini açık seçik bir şekilde ortaya koymaktadır. Türk düşüncesinde sabah vaktine yakın çıkan Çolpan Yıldızı en eski dönemlerden beri “yol gösterici” olarak bilinmektedir. Şair de bu yıldızın eski dönemlerde reel anlamda yaptığı kılavuzluğu gününün şartlarında manevi olarak gerçekleştirme arzusundadır. Bu isteğin altında yatan tetikleyici güç, yıllar yılı süren esaretten bunalış ve özgürlük özlemidir. Kendisine kılavuz misyonunu biçen şair, şiirlerinde daima halkı ayağa kalkmak ve esaret zincirini kırmak için teşvik etmektedir. Bu yolda halka yol gösteren şair, zaman zaman halkını kutlu zaferlerle dolu geçmişe davet etmekte ve onları yüreklendirmeye çalışmaktadır. Bu makalede şairin şiirlerinde yer alan Çolpan Yıldızı imgesi ve kendisine biçtiği kılavuzluk rolünü nasıl gerçekleştirdiği incelenecektir.0

Anahtar Kelimeler:

Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan, Çolpan Yıldızı, özgürlük

PDF

___

Aça, Mehmet (2002); “Türk Destancılık Geleneğine Bütüncül Yaklaşabilme ve Alp Kavramı Üzerine Bazı Yeni Yaklaşım Denemeleri”, İslamiyet Öncesi Türk Destanları (hzl. Saim Sakaoğlu-Ali Duymaz), Ötüken Neşriyat, İstanbul, s. 150-164.
Bayat, Fuzuli (2006); Oğuz Destan Dünyası Oğuznamelerin Tarihî, Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
Bayat, Fuzuli (2007); Türk Mitolojik Sistemi, C. 1, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
Ergin, Muharrem (1995); Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
Karakaş, Şuayip (2000); “Çolpan”, Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (Nesir-Nazım) 15 / Özbek Edebiyatı II, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 311-315.
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, C. I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1991.
Ögel, Bahaeddin (1998); Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar), I C., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Ögel, Bahaeddin (2002); Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar), II C., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Özbay, Hüseyin (1993); Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan’ın Şiirleri Metin-Aktarma-İnceleme, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
Roux, Jean-Paul (2012); Eski Türk Mitolojisi, Bilgesu Yayıncılık, Ankara.
TRT (2006); Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi -2-, TRT Müzik Dairesi Yayınları, Ankara.
TRT (2002); Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi -3- (Uzun Havalar), TRT Müzik Dairesi Yayınları, Ankara.